Özel Vergi Hukuku 1

Yanıt Açıklaması: GVK’de yer alan gelir tanımından anlaşılacağı üzere gelirin özellikleri (nitelikleri); • Şahsilik, • Yıllık olması, • Elde edilmiş olması, • Genel olması, • GVK’de yer alan kazanç ve iratlardan oluşması, • Gerçek olması, • Safi olmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Gelir üzerinden alınan vergiler ve servet üzerinden alınan vergiler dolaysız vergiler iken, harcamalar üzerinden alınan vergiler dolaylı vergilerdir. A şıkkındaki vergi harcamalar üzerinden alınan vergilerdendir. Diğerleri gelir ve servet üzerinden alınan vergilerdendir. O halde cevap A dır.

Yanıt Açıklaması: Dünyada ilk kez 18. yüzyılın sonlarında İngiltere’de uygulanmaya başlanan gelir vergisi, diğer ülkelere de yayılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Bunların arasında gider kabul edilebilecek sadece işletmenin doğal gaz masrafı vardır. Diğerleri gider gösterilemez. Cevap C dir.

Yanıt Açıklaması: GVK’nin mükerrer 18. maddesine göre PTT acentalığı faaliyetinden elde edilen kazançlar, gelir vergisinden istisna tutulmuştur. Ancak bu istisnanın 94. madde uyarınca tevkif suretiyle ödenecek vergiye etkisi bulunmamaktadır. PTT acenteliği yapanlara, bu faaliyetleri nedeniyle ödenen komisyon bedeli üzerinden %20 oranında tevkifat yapılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: GVK’da yer alan ücret tanımından hareketle ücretin unsurları aşağıdaki gibi açıklanabilir. • Ücretli ya da hizmet erbabı işverene tabi olarak çalışmaktadır. GVK’nin 62. maddesinde iş verenler, hizmet erbabını işe alan, emir ve talimatları dahilinde çalıştıran gerçek ve tüzel kişiler olarak tanımlanmıştır. Ayrıca GVK’nin 61. maddesinde sayılan ödemeleri yapanlar GVK’de yazılı ödevleri yerine getirmek bakımından işveren hükmündedir. • Ücretli belirli bir iş yerine bağlı olarak çalışmaktadır. İş yerine bağlılıktan kasıt, fiziksel anlamda bir bağlılık (mutlak süratte işyerinde çalışmak) değil, işverenin emir ve talimatları doğrultusunda çalışmak ve sonuçların işverene bildirilmesidir. • Yapılacak ödemeler hizmet karşılığı olmalıdır. Söz konusu hizmet, fikrî ya da bedeni bir hizmet olabilir. Ücretten söz edebilmek için bir hizmet akdi ile bağlı olmak gerekmektedir. • Ücret ödemeleri hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatler şeklinde olabilir. Ücretli ya da hizmet erbabı ekonomik ya da mali bir riske maruz bulunmamaktadır ve işletme zarar etse bile ücret ödenmelidir.

Yanıt Açıklaması: Eşya üzerinde tasarruf edebilme imkânına fiili iktidar denir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Girişimcinin kendisine, eşine, küçük çocuklarına işletmeden ödenen aylıklar, ücretler, ikramiyeler, komisyonlar ve tazminatlar ; ticari kazancın gerçek usulde tespitinde indirilecek giderlerden değildir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Haksız kazanç Dar Mükellefiyette Kazancın Türkiye’de Elde Edilmiş Olmasının Esasları arasında yer almaz.

Yanıt Açıklaması: Esnaf muaflığından yararlanabilmek için taşınması gereken genel şartlar şunlardır: • Ticari, zirai veya mesleki kazancı dolayısıyla gerçek usulde gelir vergisine tabi olmamak, • Faaliyetlerin gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine bağlılık arz edecek şekilde yapılmaması. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: GVK'nun 66/2 md. aşağıda sayılan kişilerin serbest meslek erbabı sayıldıkları belirtilmiştir. • Gümrük komisyoncuları, borsa ajan ve acentaları, noterler, noterlik görevini ifa ile mükellef olanlar; • Bizzat serbest meslek erbabı tarifine girmemekle beraber serbest meslek erbabını bir araya getirerek teşkilat kurmak veya bunlara sermaye temin etmek suretiyle veya diğer yollarla serbest meslek kazancından pay alanlar; • Serbest meslek faaliyetinde bulunan kollektif ve adi şirketlerde ortaklar, adi komandit şirketlerde komanditeler; • Dava vekilleri, müşavirler, kurumlar ve tüccarlarla serbest meslek erbabının ticari ve mesleki işlerini takip edenler ve konser veren müzik sanatçıları; • VUK’un 155. maddesinde belirtilen ve yukarıda açıklanmış olan şartlardan en az ikisini taşıyan ebe, sünnetçi, sağlık memuru, arzuhalci, rehber gibi mesleki faaliyette bulunanlar. Kitap yazarları ise telif kazancı kapsamında değerlendirilmektedir.

Yanıt Açıklaması: E şıkkı menkul sermaye iradıdır.

Yanıt Açıklaması: Zirai işletme hesabı esasında giderler de GVK’nin 57. maddesinde sayılmıştır. Bu giderler ödenen veya borçlanılan tutarları içermekte olup, işletme ile ilgili olarak tohum, gübre, fide, yem, ilaç ve benzeri maddelerin sağlanması için yapılan giderler; satılmak üzere satın alınan hayvanların, zirai mahsullerin ve diğer maddelerin bedelleri; işletmelerde çalıştırılanlara ücret, prim ve diğer namlarla hizmet karşılığında yapılan ödemeler; işçilerin yeme-içme, tedavi ve ilaç giderleri, sigorta primleri; zirai tesisat, makina, aletler ve taşıtların çalıştırılması ve bakımı için yapılan giderler (Yakıt, yağ, elektrik, yedek parça vesaire) ve tamir giderleri; VUK’a göre ayrılan amortismanlar; kira ve ücret karşılığında kullanılan üretim istihsal vasıtaları için yapılan ödemeler; zirai kazancın elde edilmesi ve idamesi için yapılan genel giderler (İşletme için alınan ve işletme için harcanan borç paraların faizleri; işletme ile ilgili olmak şartı ile ödenen ayni vergi, resim ve harçlar; işletme ile ilgili ve yapılan işin önemi ve genişliği ile uygun seyahat ve ikamet giderleri; işletme ile ilgili olarak ödenen kira bedelleri; genel mahiyetteki diğer giderler); işletme ile ilgili olmak şartıyla, sözleşmeye veya mahkeme kararına veya kanun emrine dayanarak ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar amortismana tabi iktisadi kıymetlerin (Zirai istihsalde kullanılan gayrimenkuller hariç) satılması halinde VUK’nun 328. maddesine göre hesaplanan zararlar; işletmeye dahil olup, aynı zamanda kişisel veya ailevi ihtiyaçlar için de kullanılan taşıtların amortismanlarının tamamı ile giderlerinin  yarısından oluşmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye'de bulunan elçiler gelir vergisinden muaftır. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Servet üzerinden alınan vergiler emlak vergisi, motorlu taşıtlar vergisi ve veraset ve intikal vergisinden oluşmaktadır

Yanıt Açıklaması: Safi artış teorisi, İsveç’li iktisatçı David Davidson (1889) tarafından ortaya koyulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde hâlen yürürlükte bulunan Gelir Vergisi Kanunu 1.1.1961 tarihinden beri uygulanmaktadır. Cevap C

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de çağdaş gelir vergisine geçiş ile ilgili ilk örnek, Cumhuriyet’in yasama organının kabul ettiği 1 sayılı Vergi Kanunu’dur.

Yanıt Açıklaması: Gelir vergisinde elde etme bakımından bazı gelirler için tahsil esası (serbest meslek kazançları ve gayrimenkul sermaye iratları) kabul edilmişken, bazı gelirler için (ticari kazançlar ve gerçek usulde tespit edilen zirai kazançlar) tahakkuk esası kabul edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Girişimcinin işletmeye koyduğu sermaye için yürütülecek faizler.