Akdeniz Uygarlıkları Sanatı

Yanıt Açıklaması: Erken döneme damgasını vuran ve standart bir plan şeması haline gelen avlulu caminin ilk uygulamaları I. el-Velîd zamanında (705 -15) gerçekleşti. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Rönesans döneminde gelişen perspektif anlayışı ise doğrusal (lineer) bir çizgide gelişen perspektiftir. Doğaya baktığımız zaman mesafe uzaklaştıkça görülen nesne de ufalır. İşte Rönesans ressamları bu özelliği tablolarına, fresklerine taşımak isterler. Yani iki boyutlu yüzeye derinlik vererek adeta tabloyu bir tiyatro sahnesinde oyun izlerken gibi görmemizi isterler. Böylece gerçeklik duygusunu verdiklerini düşünürler. Derinlik duygusunu verebilmek için de çeşitli görsel düzenlemeler yaparlar: örneğin sarayların zeminindeki dama taşı kaplamaları önden arkaya küçülterek verirler, arka plana bir yapı veya yapıya giren bir kapı ve kemerini resmederek derinlik sağlamaya çalışırlar. İnsan figürünün hacimsel özelliklerini antik dönem sanatçıları gibi anatomiyi takip ederek vermeye çalışırlar.

Yanıt Açıklaması: Büyük Roma İmparatorluğu’nun çözülmesi ya da başka bir anlamda Doğu Roma İmparatorluğu’nun başlangıcı, 11 Mayıs 330’da Büyük Konstantinos’un İstanbul’u, o dönemdeki adıyla Byzantion’u başkent seçmesiyle başlar.

Yanıt Açıklaması: Konstantinos’un İstanbul’u başkent olarak seçmesinin ardından gerçekleştirdiği ikinci önemli iş Roma İmparatorluğu’nun doğu topraklarında 2. yüzyıldan beri hızla yayılan ve belki de kendinin de kabul ettiği Hristiyanlık dinine 325’te İznik’te ki ilk Konsil toplantısı ile resmiyet kazandırmış olmasıdır. Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: Kübizm, nesne ve figürlerin goemetrik bir yaklaşımla resmedildiği ve resme dürdüncü boyut olarak zamanın da katılmaya başlandığı sanat akımıdır. Bu akımın en önemli temsilcileri Pablo Picasso ve George Braque'dır.

Yanıt Açıklaması: Samarra Ulu Camisinin önemli yapılarından biri ve en erken tarihli türbe olan Kubbetü’s Süleybiye Abbasîler tarafından yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Bu arada Osman Hamdi Bey öncülüğünde 1883 yılında İstanbul’da Mekteb-i Sanayi-i Nefise-i Şâhâne ( Güzel Sanatlar Akademisi ) kurulmuştu. 1910 yılında bu okulun açtığı yarışmayı kazanan bir grup genç Paris’e resim eğitimi almak üzere gönderildi. Kimileri de kendi olanakları ile veya Saray tarafından gönderildi. Birinci Dünya Savaşı’nın başlaması ile 1914 de geri dönen bu ressamlara 1914 Kuşağı Sanatçıları da denmektedir. Nazmi Ziya Güran, Avni Lifij, İbrahim Çallı, Feyhaman Duran, Ruhi Arel, Hikmet Onat, Namık İsmail, Ali Sami Boyar bu grubu oluşturuyordu

Yanıt Açıklaması: Tunç ve kalay ticareti Akdeniz’e yayılan istilacı Deniz Kavimleri göçleriyle geriler, demir kullanılmaya başlar. Savunma, silah ve tekerlek yapımında kullanılan demir, Anadolu’da iç bölgeler dâhil yaygın olarak kullanılır.

Yanıt Açıklaması: Adını Irak’taki Kûfe kentinden alan ve kûfi olarak adlandırılan köşeli yazı üslubu 10. yüzyıla dek önemini korumuştur. Bu tarihten sonra daha yuvarlak hatlı yeni üslûplar geliştirilmiş, kûfi yazı önemini yalnız Endülüs ve Mağrip’te koruyabilmiştir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Akdeniz dünyasının yeniden dünya ekonomisine eklenmesiyle Marsilya, Napoli, Selanik, İzmir, İstanbul, Mersin, Hayfa Beyrut, İskenderiye gibi Akdeniz çevresindeki liman kentleri büyüdü, uluslararası ticaretin odak noktaları oldular. Bu kentlerde çok uluslu nüfus arttı ve hepsinde benzer çoğulcu bir yaşam biçimi oluştu. Avrupa ülkelerinin vatandaşı olup Osmanlı İmparatorluğu’nun değişik bölgelerinde yerleşip kuşaklar boyu buralarda çalışan Avrupalılara doğulu anlamında Levanten denildi.

Yanıt Açıklaması: Arap-İslâm mimari özelliklerinin tanıtılması ve yaygınlık kazanması İngiliz mimar ve tasarımcı Owen Jones (1809 -1874)’un araştırmaları ve yayınları ile olmuştur. Akdeniz dünyasındaki yolculuğuna İspanya’dan başlayan mimar, Grenada kentinde 14. yüzyılda Nasri Hanedanı’nn merkezi olan Elhamra Sarayı’ndan başlamıştır. Bu sarayda gördüğü sütun tipleri, dilimli ve dantelli kemerler, alçı işleri, duvar çinileri, Akdeniz dünyası ve onun uygarlıklarını bilmeyen bu gözlemci ve araştırmacı mimarı, fantastik bir tasarım dünyasının içine çekmiştir. Elhamra Sarayı’nın duvar bezemelerinin, sütün ve kemer biçimlerinin ayrıntılı çizimlerini yapan mimar bunları kitap halinde yayınlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Modern sanat Akdeniz ülkelerine daha çok eğitim unsuru vasıtasıyla yayılmıştır. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Sivas'ın Divriği ilçesindeki tarihi cami ve hastane, 1228–29 yıllarında Anadolu Selçukluları döneminde yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Haçlıların sanatı, Batı Akdeniz’de değil, Doğu Akdeniz’de 12. yüzyılın başından itibaren etkisini gösterir. Gotik üslubunu taşırlar.

Yanıt Açıklaması: Kubbetü’s-Sahra’nın ve Şam Emeviye Camisi’nin Bizans ve Sasani etkili ünlü mozaiklerinde figürlü bezemeye yer verilmemiştir. Emeviye Camisi’nde, avludaki bezemelerin yanı sıra, duvarlarında boydan boya uzanan panoya adını vermiş Barada Nehri, ağaçlar ve bitkisel motifler, çok katlı değişik yapılarla süslenmiştir. Panoda yer alan nehir betimlemesi, Şam’ın içinden geçen Barada Nehri’ne benzetildiği için bu panoya Barada adı verilmiştir. Habur Çayı, Fırat Nehri'nin kollarından biridir. Yermuk Nehri, Ürdün Nehri’nin en büyük koludur. Sayur Çayı ya da Nehr es-Sâcûr, Türkiye'de Gaziantep sınırları içerisinde doğan ve Suriye'de geçtikten sonra Fırat Nehri'ne karışan 108 kilometre uzunluğunda bir çaydır. Banias Nehri, Ürdün Nehri'nin ana kollarından biridir.

Yanıt Açıklaması: Büyük Roma İmparatorluğu’nun çözülmesi ya da başka bir anlamda Doğu Roma İmparatorluğu’nun başlangıcı, 11 Mayıs 330’da Büyük Konstantinos’un İstanbul’u, o dönemdeki adıyla Byzantion’u başkent seçmesiyle başlar.

Yanıt Açıklaması: Etrüskler döneminde Chigu kentinde ele geçen ve M.Ö. 570-560’lara tarihlenen François vazosu, en alt kuşakta sıralanmış grifonlarıyla doğunun etkisini yansıtır. Ancak Arkaik dönemde mitolojik ve günlük hayattan konular vazo resimlerinin ana konusu haline gelir. Nitekim bu vazoda da üst kuşaklarda Yunanlı Kahraman Akhilleus (Aşil)’in, hayatından sahneler betimlenir.

Yanıt Açıklaması: Emeviler döneminde 691’de Kudüs’te ilk anıtsal İslâm yapısı olan Kubbetü’s-Sahra inşa edildi. Sekizgen planlı ve büyük bir kubbeyle örtülü yapı mimari özellikleriyle, her ikisi de Kudüs’te bulunan Hz.İsa için yapılmış Kenisetü’l-Kıyamet (Kutsal Mezar) ve Kubbetü’s-Suud (Göğe Yükseliş) kiliseleri gibi Bizans dönemine ait anıtsal yapılardan etkilendi.

Yanıt Açıklaması: Geçmişin tarihsel ve görkemli değerleri üzerine değil de günlük yaşamlarına göre haraket eden insanları kendi gözlem ve algılarına göre resmetmeye bağlı olarak ortaya çıkan akım izlenimciliktir. Doğru yanıt B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Yunan anakarasını Peloponnesos adasına bağlayan İstmus geçidinde konumlanmış Korinthos kenti, M.Ö. 8. yüzyılın sonuna doğru, Akdeniz ticaretinin en önemli merkezlerinden biridir. Korinthos seramikleri M.Ö. 8. yüzyılda itibaren özellikle batıda aranan bir ticaret malıdır. Korinthos, Kartaca’dan gelen ve balık bağırsaklarından yapılan garum adındaki bir sosun ithalinde de önemli rol oynar. Yunan anakarasının tahıl ihtiyacını karşılayan en önemli merkez Sicilya’dır.