Akdeniz Uygarlıkları Sanatı

Yanıt Açıklaması: Paleolitik sanatta oyma, sıyırma ve kazıma ile yapılan eserlerde uygulanan teknik gravürdür.

Yanıt Açıklaması: Akdeniz dünyası Paleolitik Dönem‘den sonra Neolitik Dönem’e girer. M.Ö 8000–5500 yılları avcı toplayıcı yaşam biçiminden tarımın yapıldığı döneme geçildiği bir çağdır, o nedenle de bir devrim olarak kabul edilir. Tarımsal üretime geçiş insanların toprağa yerleşmesini ve köyler kurmasını sağlar. Çiftçilik başlar. Tarım ilk kez Orta-Doğu’da, Anadolu ve Mezopotamya’da görülür. Evlerin farklı odaları vardır. Köylerin çevresi koruma amaçlı kerpiç duvarlarla çevrilir. Hayvanlar evcilleştirir. Pişmiş toprak kaplar elle şekillendirilen seramikler bu dönemde üretilmeye başlanır.

Yanıt Açıklaması: Akdenizde Kuzey - Güney doğrultusunda iki kıyısı olan tek yarımada İtalya'dır. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Ünlü Osmanlı kartografı ve denizcisi Piri Reis on altıncı yüzyılda yaşamıştır. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Mısır, Asur ve Hitit gibi ticaret ortaklarının olumsuz yönde etkilendiği karanlık çağlarda Fenike ticaret ilişkileri de zarar görür; ancak bu dönem sonrasında Fenikeliler ticaret ağlarını genişletmeye devam ederler. M.Ö. 11 ve 9. yüzyıllar arası kolonizasyon öncesi dönem olarak adlandırılır. 9. yüzyılda Fenikelilerin ticaret ağı doğuda Mezopotamya’dan (Asurlular), batıda Sardunya’ya, güney’de Kuzey Afrika ve Mısır’dan, kuzeyde Suriye (Geç Hititler), Anadolu’nun güney kıyıları, Kilikya ve Yunan Adalarına kadar uzanır.

Yanıt Açıklaması: Soruda da belirtildiği üzere, tarihe yöne vermiş medeniyetlerin çoğu, bulundukları coğrafyanın getirdiği avantajları değerlendiren medeniyetler olmuştur. Bu bakımdan, nasıl antik Yunan tarihçisi Herodot bir zamanlar Mısır’ı, Nil’in insanlığa bir armağanı olarak nitelemişse, Antik Çağ dünyası da Ege Denizi’nin bir bağışıdır. Ege Denizi sırf bu özelliği yüzünden Doğu Akdeniz’de ayrıcalıklı bir yer sahibi olagelmiştir.

Yanıt Açıklaması: On dokuzuncu yüzyılda, kimi kökleri tarihin derinliklerinde kaybolmuş İskenderiye, İzmir, Selanik ve Trabzon gibi yeniden canlanan, kimi de Port-Said, Beyrut, Patras, Samsun, Mersin, İskenderun gibi neredeyse hiç yoktan gelişen bir öbek liman kentinin yıldızı parlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Franko-Kantabrik sanatta bir öyküyü anlatan sahnesel kompozisyonlar da yok denecek kadar azdır. Sanatçılar, eserlerinde büyük bir çoğunlukla tek yönlü bir çalışmayı yeğlemişlerdir. Bununla birlikte,ender de olsa bu kompozisyonlar, Üst Paleolitik insanının ne denli yüksek düzeyde bir hayal gücüne sahip olduğunu kanıtlamaktadır. Bunun en güzel örneklerinden biri, Lascaux (Lasko) mağarasının duvarlarından biri üzerinde yer alan kuyu sahnesidir.

Yanıt Açıklaması: Alüminyum Demir Çağı'nda kullanılmamıştır. Doğru cevap A seçeneğinde verilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Geç Tunç Çağı’nın saraylar dönemi sanatının naturalist ve realist tarzlarının yerini alan öğeler çizgisel, geometrik formlardır.

Yanıt Açıklaması: Miken Krallığının denizlerde gücünü yitirmesi ve Karanlık Çağa geçişi başlatacak Deniz Kavimleri Halklarının Doğu Akdeniz, Mısır’ı istila etmeleri Akdeniz’de bir kırılma noktasıdır. İlk kez Mısır yazıtlarında kaydı geçen ve tam olarak tanımlanamayan Deniz Kavimleri, M.Ö. 13. yüzyıl sonundan başlayıp 12. yüzyılda yoğunluk kazanan ve Ege’den Doğu Akdeniz kıyılarına doğru göç eden kavimlere verilen isimdir.

Yanıt Açıklaması: Mısır kaynaklı tanrıça İsis ve Anadolu’nun ana tanrıçası Kibele böyle tanrıçalardır. I. Ptolemy tarafından Mısır’da yaratılan Serapis aslında boğa tanrısı Apsis ve ölümden geri dönen tanrı Osiris’in birleşimidir; ancak Diyonisos, Zeus, Hades ve Asklepios gibi Helen tanılarının da pek çok özelliklerini taşır. Yarı Helen yarı Mısırlı bu yeni tanrı Helen kültürü etkisi altındaki pek çok yere yayılır.

Yanıt Açıklaması: Fransız tarihçi Braudel, adının bu denizle özdeşleşmesine yol açan ünlü yapıtını, İkinci Dünya Savaş’ının gölgesinde geçen 1940’lı yıllarda kaleme almıştır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Akdeniz dünyasındaki barışa dayalı ticaret ilişkileri, Perslerin tarih sahnesine girmesiyle bozulur. Coğrafi merkezleri İran platosunda bulunan Persler, M.Ö. 6. yüzyılın ikinci yarısından itibaren toprakları bütün Orta Doğu, Mısır, Suriye, Filistin, Kuzey Arabistan, Anadolu ve Trakya’yı kapsayan bir imparatorluk kurarlar. Emperyalist hırsları olan Persler, o zamana kadar büyük hırsları olmayan kent devletleri üzerinden giden Akdeniz uygarlığındaki dengeleri yerinden oynatırlar.

Yanıt Açıklaması: Tunç Çağı çömlekçi çarkının ve tunç döküm kalıpların kullanıldığı ilk dönem olarak yeni pazar ekonomisini başlatan bir dönemdir. Maden ve seramik sanatındaki yenilikler, yaşam biçimlerinde günlük kullanılan nesnelerin bölgesel tasarım farklılıkları ile ortaya çıkmasını sağlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Duvar sanatı, kaya sanatı ve taşınabilir sanat paleolitik sanat eserlerinin yapıldıkları yere göre gruplandırılmasını ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Erken Demir Çağı’nda Ankara, Polatlı yakınlarında Gordion (Yassıhöyük) antik kentinde yerleşmiş bir grup Frigler’dir.

Yanıt Açıklaması: Roma öncesi Akdeniz dünyasında Fenike ve Yunan yayılmacılığının büyük ölçüde karaya değil denize dayandığını söyleyebiliriz.  Liman kentleri ve koloniler arasında kurulan güçlü ve girift bağlar sonucu o zamanki Akdeniz neredeyse bir anlamda örülmüş ya da dokunmuştu.  Hiçbir siyasal gücün tek başına egemen olmadığı, ticaret yolları üzerinde para ekonomisinin geliştiği, tarımda küçük mülkiyetin yaygın olduğu bu Akdeniz dünyası, büyük ölçüde kıyılarda yoğunlaşmış bir dünyaydı. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: M.Ö. 1100–900 yılları arası dönem Akdeniz için Karanlık Çağ olarak bilinir. Bu dönemin özelliği yazılı kaynakların sessizliğidir. Demir çağından önce, Geç Tunç çağında kâtipler saraylarda kil üzerine idari kararları yazarlardı. M.Ö. 15. yüzyılda Pylos’ta (Peloponez) ve Girit’de Knossos’da idari amaçlı bir yazı tipi olan Linear B (Doğrusal B) yazısı, Demir Çağında Denizden Gelen Kavimler tarafından saraylar tahrip edildikten sonra ortadan kaybolduğu ve yazılı kaynaklardaki eksiklikler nedeniyle bu döneme Karanlık Çağ denir.

Yanıt Açıklaması: Lidyalıların efsanevi zenginliğinin temeli Paktolus ırmağından çıkan altına ek olarak ele geçirdikleri verimli ve ticaret yolları üzerindeki topraklardır. Yunanlı yazarlara göre madeni sikkeleri ilk icat edenler Lidyalılardır. Doğru yanıt A'dır.