Akdeniz Uygarlıkları Sanatı

Yanıt Açıklaması: Fenikelilerin amaçları ticaret yaptıkları yerlerde toprak sahibi olmak veya hâkimiyet kurmak değildir, oraları kendilerine kazanç kapısı görüp getirdikleri malları satmak için liman olarak kullanırlar. Fenikelilerin Batı Akdeniz’e açılmasının en önemli sebebi madenlerdir. Kıbrıs, Rodos, Sardunya gibi adalar hem birer uğrak noktası olarak hem de maden kaynakları açısından zengin olduklarından Fenikelileri kendilerine çekmiştir.

Yanıt Açıklaması: Ortodoksluk bağı yüzünden Bizans’ın mirasçısı ve bu nedenle Üçüncü Roma olma savıyla ortaya çıkmış olsa da gerçek Üçüncü Roma, günümüz tarihçilerinden İlber Ortaylı’nın da sık sık vurguladığı gibi, İstanbul’un alınışından sonraki Osmanlı İmparatorluğu’dur.

Yanıt Açıklaması: Fernand Braudel’in Akdeniz konulu ve ancak 1947 yılında savunabildiği doktora tez çalışmasını, büyük ölçüde İkinci Dünya Savaşı sırasında, Almanların elinde savaş tutsağıyken, tarihi bir Hansa limanı olan Lübeck’te kaleme aldığı bilinir.

Yanıt Açıklaması: Asur Krallığı M.Ö. 850-750’lerde bölgeyi kültürel ve politik açıdan hâkimiyeti altına alır. Zincirli’de üretilen heykeltıraşlık eserlerinde geleneksel Hitit üslubu yanı sıra Asur etkileri, saçlar ve kralın ensesindeki topuz tipinde, Aram etkileri ise giysilerdeki dikey ve diagonal kıvrımlarda görülür.

Yanıt Açıklaması: İnsan soyu, her ne kadar 2,5 milyon yıl önce alet üreten bir varlık haline geldiyse de sanatçı olabilmek için, günümüzden yaklaşık olarak 40 bin yıl öncesine ulaşmayı beklemek zorunda kalmıştır. Bunun başlıca nedeni, belki de başlangıçta insanoğlunun imgesel yetisini resim yoluyla dışa vurarak somutlaştırabilmesi için gerekli olan koşullar, gerek zihinsel gelişim gerek kültürel birikim süreçleri bağlamında, yeterli değildi. Ayrıca, yaşama yeni başlayan ilk insanların son derece basit bir donanımla doğada tutunmak için verdikleri çetin yaşam mücadelesi, böyle bir yetinin, varsa bile, dışa vurulmasını engellemiş olabilir.

Yanıt Açıklaması: Açık hava konutları, taş, büyük memeli hayvan kemikleri, fildişleri, ağaç dalları, kamış ve hayvan postlarından yapılırdı. Bunların çoğu organik maddeler olduklarından günümüze kadar ulaşamamışlardır.

Yanıt Açıklaması: Romalılar İspanyadan tahıl ihraç etmezler.

Yanıt Açıklaması: Yeşil sabun duvarlarda gravür bulunduğu kuşkusuyla karşı karşıya kalındığında yüzeyi temizlemek için kullanılacak araç gereçlerden değildir. Doğru cevap E seçeneğinde verilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Alçak kabartma eserlerinde, çoğunlukla gebe kadınlar tasvir edilmiştir. Bunların en güzel örneklerinden biri, Fransa’da Laussel (Dordogne)’de bulunmuş olan ’eli boynuzlu kadın’ alçak kabartmasıdır. Buna karşın,  işlenen figüre üç yönlü bir boyut kazandıracak oranda derin oymalarla yapılmış olan eserlerdir ve en güzel örneği, Mas d’Azil Mağarasında bulunmuştur seçenekleri yüksek kabartma eserlerinin özelliğidir. Boyları ortalama 3,5 cm. ile 22,5 cm. arasında değişen minik heykelcikler yontu sanatına aitken gravürler Özellikle Afrika’da Mısır ve Sahra sanatında yaygındır.

Yanıt Açıklaması: İlk insan, doğal olaylar arasındaki nedenlerin ilişkilerini nesnel olarak izleyebilecek kapasitede değildi. Bu nedenle doğaüstü olaylar ve kuvvetler ilk insanlar tarafından var edilmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Derinliği olmayan tek boyutlu eserdir. Boyalı resimler, kaya sığınaklarının duvarlarına ve açık havadaki kaya blokları üzerine yapılmışlardır. Tek bir renk ile yapıldıklarında tek renkli, birden fazla renk kullanıldığı zaman ise çok renkli resimlerdir (Resim 2. 5). Figürü yalnızca boyalı konturla belirtmek; içini tamamen boya ile doldurmak; renkle doldurulan yüzeylerde birden fazla renk kullanmak; içi daha önce renklendirilmiş figürü siyah gibi koyu bir renk ile çevrelemek ya da içini noktalarla bezemek paleolitik sanatta saptanabilen bazı boyama şekilleridir. Boyalı resimlerde boyama tekniğinin uygulaması farklı da olsa, renk maddesinin esası siyah, kırmızının tonları, kahverenginin tonları, sarı, beyaz ve ender olarak da turuncu, mavi ve yeşil renklerdir. Bütün paleolitik boyalı resimlerine bir aile havası veren bu renklerin Fransa’nın güneyinden İspanya’nın güneyine kadar bir yayılış gösterdiği bilinen bir gerçektir. Boya maddeleri içinde en fazla kırmızı aşıboyasının kullanıldığı görülüyor. Bu madde doğrudan doğruya elde kalem olarak kullanıldığı gibi, fırça ve parmakla da kullanılmıştır. Boyalar genellikle minerallerden, bazı durumlarda da bitkilerden elde edilirlerdi. Minerallerden elde edilenler uzun ömürlü olurlar, bitkilerden elde edilenler ise çabuk silinirler. Sarı, kırmızı tonları, turuncu ve kahverenkler daha çok demir oksit ve aşı boyasından; siyah ve koyu kahverenkler kömürden, taş ya da hamur halindeki manganezden; beyaz renk kaolen ya da kuş gübresinden; mavi ve yeşil renkler ise kaolenle karıştırılmış bitki özlerinden elde edilirdi.

Yanıt Açıklaması: 16. yüzyıl Akdeniz dünyası kendi bütünlüğünü koruyan, birden çok siyasal yapı ve uygarlığı tek bir iş bölümüne dayalı ekonomik açıdan işlevsel bir birimde bir araya getiren bir oluşumdu. Diğer bir deyişle bu tek birimde tek bir ekonomik iş bölümü ile birden fazla uygarlık ve çok sayıda irili ufaklı devlet bir arada bulunuyordu.

Yanıt Açıklaması: Villanova uygarlığı Etrüsk uygarlığına temel oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Avrupa uygarlığı merkezli dünyanın gölgesi Akdeniz dünyasının üzerine tarihte birkaç kez düşmüştü. İlkin Haçlı Seferleri sırasında, İkinci olarak on altıncı yüzyıl sonlarında Kuzey Avrupalı tecimenler İtalyan limanlarında gemileriyle boy gösterdiler ama henüz Akdeniz ticaretindeki paylarını artıramadan on yedinci yüzyıl kriziyle birlikte geri çekilip okyanus ötesi coğrafyalara yöneldiklerinde, Üçüncü kez, on dokuzuncu yüzyılda Sanayi Devrimi ile özgüveni ve gücü artmış Avrupalıların gölgesi Akdeniz dünyasının üzerine bu kez bir karabasan gibi düşmüştür.

Yanıt Açıklaması: Akdeniz’deki adalar büyük ve küçük adalar olmak üzere ikiye ayrılmışlardır. Kıbrıs, Rodos, Girit, Sicilya, Malta, Korfu, Cebelitarık gibi büyük ve/veya stratejik kimi adalar Venedik’in deniz imparatorluğundan beri hemen her dönemde dış etkilere açık ve çok önemli bir rol oynamışlardır. Oysa, Batı Akdeniz’de İspanya yarımadası açıklarındaki Balear adaları ile Korsika ve Sardinya hem karayla bağlantıları açısından hem de stratejik bakımdan elverişsiz konumları nedeniyle genel olarak tarihte pek bir önem taşımamışlardır.

Yanıt Açıklaması: Süje sözcüğü, prehistorik sanatta dar anlamıyla konu karşılığı olarak kullanılmaktadır. Paleolitik sanatçı, sanatsal etkinlikleri bağlamında kullandığı süjeleri rastgele seçmemiştir. Söz konusu çağda gereksinmeler, anlayış, düşünce, inanç ve estetik duygularda etken olan süjeler ele alınarak işlenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Çatı kirişini bezeme geleneği Etrüsklerden gelir.

Yanıt Açıklaması: İster kaya, ister duvar resimleri olsun, bulundukları ortam ve saptanmalarını sağlayacak gereçler açısından zorluklar içermektedirler. Oysa taşınabilir sanat nesnelerinin saptanmaları daha kolaydır. Zira bunlar, kazılar sırasında diğer küçük buluntularla birlikte, dolgular içinden çıkarlar.

Yanıt Açıklaması: Kıta Yunanistan’da başlangıçta Akhalıların topraklarında üretilen ve adını Mikenai kentinden alan Miken seramikleri Batı Anadolu yerleşimlerinin tarihlendirmesi için önemlidir. İç bölgelerde yayılımı, yerel taklitlerinin yapılması, Milet gibi Miken yerleşimi olan bir merkezde bulunan fırınlar ve bu bölgeden Batı Anadolu’nun farklı bölgelerine ihracı kronolojik olarak tarihlemelere yardım eder. Müskebi (Bodrum), Milet (Değirmentepe), Efes (Ayasoluk), Panaztepe (Menemen) nekropollerinde bulunan Miken seramik örnekleri Geç Tunç Çağı’nda Batı Anadolu’nun toplumu ve ekonomik düzeyleri hakkında bilgi verir. Doğru cevap e'dir.

Yanıt Açıklaması: Antik Yunan dünyasına son biçimini veren Büyük İskender, bir anlamda Doğu Akdeniz’de, daha sonra ise Roma’ya örnek olabilecek bir siyasal tasarımın nereye kadar gidebileceğinin de ipuçlarını vermiştir. Büyük İskender’in eski uygarlıkların beşiğinde kalıcı kılmayı başaramadığı tasarımı, Roma daha sonra Batı Akdeniz’in görece el değmemiş alanında gerçekleştirmiştir.