Akdeniz Uygarlıkları Sanatı

Yanıt Açıklaması: Medreselerin yanında, bimaristan ya da darüşşifa olarak adlandırılan hastanelerde tıp ve eczacılık eğitimi de veriliyordu. Arasta, aynı meslek grubundaki esnafın bir araya toplandığı çoğunlukla sıra dükkânlar olarak düzenlenen çarşı yapılarıdır. Şadırvan, camilerde ve medreselerde abdest almaya yaramaktadır. Kervansaray, konaklama yapılarıdır. Bedesten ise çarşıların değerli malların satıldığı, güvenliği ön planda tutulan kapalı bölümlerine denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Yeniden Doğuş

Yanıt Açıklaması: 6. yüzyılda Iustinianos Kuzey İtalya’daki Ravenna’da inşa ettirdiği ve içini mozaiklerle bezettiği San Vitale Kilisesi’nin duvarlarında İmparatorun kendisi ve karısı Theodora, Bizans aristokrasinin tüm ağırlığını yansıtır biçimde resmedilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Fenikelilerin Batı Akdeniz’e açılmasının en önemli sebebi madenlerdir. Doğru cevap b'dir.

Yanıt Açıklaması: Son halini 1032’de aldığı bilinen İşhan Katedrali ise Gürcü mimarisinin şüphesiz en anıtsal örneklerinden biridir. Kubbeli bir merkezî mekânın dört yönde haç kollarıyla tasarlandığı serbest haç planının bir çeşitlemesi olarak bu tipin bölgedeki ön örneğini oluşturur. Ancak kendine özgü apsis tasarımı ve iç mekândaki düzenlemeleri ile Gürcü mimarisinde tekil bir örnek olarak değerlendirilir. Romanesk üslup örneği Compostela Katedrali İspanya’dadır. Sernin Katedrali (1070) Toulouse’dadır. Romanesk dönemin belirgin özelliklerini yansıtan anıtsal bir hacı yapısıdır. Akdeniz’in batısında Orta Çağ mimarisinin belirleyicisi olan Romanesk stil 12. yüzyılın ortasına kadar devam etmiştir. Fransa’da bu üslubun etkili olduğu yapılardan biri olan Autun Katedrali (1120 -35) kuşkusuz ki sergilediği mimari özelliklerle dikkat çeker. Şüphesiz Romanesk örnekleri çoğaltmak mümkündür; İtalya Modena Katedrali (1099 -1120) gibi.

Yanıt Açıklaması: Bizans topraklarının doğusundaki Ermeni Vaspurakan Kralı Gagik tarafından yaptırılmış Ahtamar Kutsal Haç Kilisesi (915 -21); merkezi planda kesme taş malzemeden inşa edilmiştir. Yapının belki de en önemli özelliklerinden biri büyük ustalıkla yapılmış cephe süslemeleridir. Eski Ahit’ten konularını alan kabartmalar bir süsleme şeridi oluşturarak yapıyı çevrelerler. Bunun yanı sıra bölgenin tarım ve av yaşamına ilişkin birçok betim cepheyi süslemektedir. Yüksek ve yoğun figürlü kabartma bu kültüre komşu Bizans için yabancı olmakla birlikte daha doğudaki Arap- İslam İmparatorluğunu oluşturan Abbasi dönemi süsleme geleneğinde uygulanan bir sanattır. Bunun yanı sıra cephede üzüm dalları arasında bağdaş kurmuş prens betiminin İran geleneğini hatırlatan üslûp ve ikonografisi ilginçtir. Sonuçta Abbasi’lerle yakın yönetimsel ilişkileri bilinen Vaspurakan Krallığı, sanat üretiminde de Abbasi üslubundan etkilenmiş görünmektedir. Kuzeyde Gürcistan bölgesinde ise aynı dönemlerde başka katedraller yükselmektedir. Yukarı Tao bölgesinde Dört Kilise (965) bazilikal planı, taş malzemesiyle bir manastır Kilisesi’dir. 10. yüzyılda inşa edilmiş Tao-Klardjeti’deki Hahuli Manastırı önemli din adamlarını yetiştiren ve el yazmalarının üretildiği bir merkez olarak dikkat çeker. Mısır’da Kıpti sanatının dikkate değer eserlerinden biri Aziz Antonius Manastırı Kilisesi’nde, 1232-33 tarihli duvar resimleridir. Kilisenin duvarlarında yeralan Cennet ve Cehennem betimleri çizgici ve şematik yerel üslubun izlerini gösterirken ikonografik açıdan Bizans’ın taşra resim geleneğini yansıtır. İmparatorluk ailesinden II. Ioannes Komnenos ve karısı Eirene’nin İstanbul’da yaptırdığı İsa Pantokrator Manastırı da (Zeyrek Camisi) Komnenos sülalesinden imparatorların gömü yeri olarak dikkat çeker.

Yanıt Açıklaması: Louis Leroy dönemin resim eleştirmenlerindendir.

Yanıt Açıklaması: Fatih Sultan Mehmet Akdeniz dünyasında elde ettiği hâkimiyet ve gücü görsel olarak ifade etmek için ise İtalyan sanatçıları kullanmıştır. Gentile Bellini (1429–1507) Rönesans döneminde Venedik'te yaşamış İtalyan bir ressamdır. 1478 yılında Venedik Cumhuriyeti tarafından Fatih Sultan Mehmet'in portresini yapmak üzere İstanbul'a gönderilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Fatımî Döneminde en büyük cami kent merkezinde yer almaz.

Yanıt Açıklaması: On dördüncü yüzyıl sonundan itibaren ve on beşinci yüzyıl boyunca Avrupa’da edebiyat ve güzel sanatlar alanındaki yeniliklerin ve sanat anlayışının tümüne Rönesans denir. Rönesans, Orta Çağ kültürü ve sanatının reddedilmesi ve antik dönem sanat ve kültürünün yeniden diriltilmesi anlayışından dolayı Yeniden Doğuş olarak nitelendirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Korinthos seramikleri M.Ö. 8. yüzyılda itibaren özellikle batıda aranan bir ticaret malı olsa da Korinthosluların zenginliği yalnızca seramiğe dayalı değildi. Korinthoslu tüccarlar gıdadan, keresteye, çatı kiremidine kadar pek çok değişik malın ihracını yapıyorlardı. Korinthos yapımı bronz ve demir silah ve zırhlar M.Ö. 700’lerde Akdeniz’de ün kazanmıştı. Yunan anakarasının tahıl ihtiyacını karşılayan en önemli merkezlerden biri olan Sicilya bu dönemde Korinthos’la sıkı ilişki içindeydi. İçlerinde büyük ihtimalle şarap, zeytinyağı ve tahıl taşınan Korinthos yapımı amforalar geç 8. yüzyıldan 3. yüzyıla kadar bütün Batı Akdeniz’e yayılmışlardır. Aynı zamanda Korinthos, Kartaca’dan gelen ve balık bağırsaklarından yapılan garum adındaki bir sosun ithalinde de önemli rol oynar.

Yanıt Açıklaması: 691’de Kudüs’te ilk anıtsal İslâm yapısı olan Kubbetü’s-Sahra inşa edilmiştir. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Arkeologlar ve tarihçiler tarafından Erken Dönem Yunan sanatının gelişmesinde doğunun etkisi ayrıntılı incelenmektedir. M.Ö. 80- 600 arası oryantalizan dönem yani Yunan sanatında Doğu Akdeniz sanatsal üsluplarının hâkim olduğu dönem olarak nitelendirmiştir.

Yanıt Açıklaması: B şıkkı fırtınalar burnu adını "Ümit Burnu" olarak değiştirmiştir; c şıkkı Ümit Burnu'nu geçip Hindistan'a giden kişidir; d şıkkı Hint Okyanusunu geçebilmek için haritalar yapan kişidir; e şıkkı Magellan boğazına adını veren kişidir. Cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Rönesans döneminde yapılmış örnek bir bilim ve sanat eseri olma özelliğini taşıyan Vitruvius Adamı Leonardo da Vinci’ye aittir.

Yanıt Açıklaması: Hayvan tasvirlerinin yanı sıra yoğun olarak işlenen bir diğer özne de erkeği ve dişisiyle insandır. Sanatın doğuşuna sahne olan Franko-Kantabrik sanatta bu konunun heykelcik, alçak kabartma, kazıma ve boyalı resim teknikleriyle işlendikleri görülüyor.  Büyücü tasvirlerinin en ünlü örneği, Trois-Frères (Trua-Frer) Mağarasının duvarlarından biri üzerinde yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Constantinus (Konstantinos) tarafından Doğu Roma’nın başkenti olarak genişletilirken sütunlu bir yol olan Mese’yi ana yol olarak belirler ve onun çevresinde büyür. Kentin forumları bu ana yol üzerinde durak noktaları olarak belirlenir. Frontinus Caddesi, Pamukkale Hierapolis Antik Kenti’nin ana yoludur. Ostiensis Caddesi, Antik Roma'da önemli bir yoldur. Roma kentinden 30 kilometre batıya, adını aldığı önemli deniz limanı Ostia Antica'ya kadar devam etmektedir. Curetler Caddesi, İzmir'in Selçuk ilçesinde yer alan Efes Antik Kenti’ndedir. Egnatia Caddesi, Selanik kentinin çevresinden geçen, Roma dönemine tarihlendirilen yolun adıdır.

Yanıt Açıklaması: Khalis, kutsal şarap tabağı anlamına gelir.

Yanıt Açıklaması: İslâmiyet öncesi Doğu kültürleri ile Antik Çağın bilim ve felsefesinin Avrupa’ya aktarılmasında Abbasîler, özellikle de başkentleri Bağdat çok önemli bir rol oynamıştır. Halifelerin yanı sıra devletin ileri gelenlerinin ve üst düzey yöneticilerin sarayları önemli sanat ve bilim merkezleri haline gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: 4. yüzyıl civarında tüm Akdeniz’de sanat bir dönüşüm, başkalaşım içindedir. Erken Hristiyan sanatı olarak adlandırılan bu dönemde sanat, Roma’nın ifade biçimlerini kullanmayı sürdürmüş, daha başka bir deyişle bildiğini uygulamaya devam eden sanat yaratıcılarının elinde şekillenmiştir. Üretim geleneği sürmektedir ancak değişen din, yabancısı olunan bir mimarinin ve resmin yaratılmasını zorunlu kılmaktadır. Bu durum çok tanrılı dinlere inanan insanların oluşturduğu pagan dünyada ve gelenekte var olan görsel ifade biçimlerini, bazı değişikliklerle dönüştürerek kullanmayı benimseyen bir sanat ortaya çıkarmıştır.