Akdeniz Uygarlıkları Sanatı

Yanıt Açıklaması: Zengi^ler döneminde ortaya çıkan ve çift renkli taş işçiliği ile girift geometrik kompozisyon oluşturan zengi düğümü daha sonra Anadolu’ya da taşınacak olan bir bezektir.

Yanıt Açıklaması: Avrupa ülkelerinin vatandaşı olup Osmanlı İmparatorluğu’nun değişik bölgelerinde yerleşip kuşaklar boyu buralarda çalışan Avrupalılara doğulu anlamında Levanten denildi. Avrupa‘da başlayan modernleşme özelliklerini Osmanlı coğrafyasına taşıyan bu grup kentlerdeki modern yaşamın da öncüsü oldu.

Yanıt Açıklaması: 1924 yılında André Breton, Paul Elouard, Louis Aragon gibi edebiyatçılar şair Breton’un kaleme aldığı bir manifesto etrafında birleştiler. İnsanın duygularının serbest kalmasına ve bu duyguların akıl yoluyla bastırılmaması gerektiğine inanılmaktaydı. Sanatçılar için rüya hali yaratıcılığının önemli bir durumu idi. Bu sanatçılar arasında İspanyol asıllı Juan Miro, Salvador Dali, Yunan asıllı İtalyan Giorgio de Chirico, Fransız Yves Tanguy ve gruba katılmak için gelen Belçikalı René Magritte ile Alman Max Ernst’in yapıtları sanat dünyasını uzun süre etkiledi. Gerçeküstücülük edebiyat akımları yanı sıra artık gelişmiş olan fotoğraf ve sinema sanatında da görülür. En çok ünlenenler arasında René Clair ve François Picabia’nın yaptıkları Ent’acte filmi ile Salvador Dali ve Luis Buñuel’in çektikleri Un Chien Andalou kısa filmleridir.

Yanıt Açıklaması: El-Me’mûn’un rasyonalist Mutezile okulunun görüşlerini resmi öğreti haline getirmesi felsefede çığır açtı, Antik Çağ düşüncesine ilgi arttı. Halife Bağdat’ta kütüphane, tercüme merkezi ve okul içeren Beytü’l-Hikme’yi (Bilgelik Evi) kurdu.

Yanıt Açıklaması: Dünyanın en eski imparatorluğu olan Bizans, 1453'de Konstantinopolis'in düşmesi ile yıkılmış, doğuda iktidar Osmanlı Devletine geçmişti. İlk aşamada Osmanlı devleti Avrupa devletlerinin yayılma siyasetine engel teşkil etmiyordu. Ancak 15. yüzyılın sonunda Avrupa içlerine kadar fütuhat alanını genişleten Türklerle Batılılar çıkar çatışmasına girdiler. Ayrıca Batılılar için en önemli konuyu Osmanlı Devleti'nin doğu ticaret yolları üzerinde kurulmuş olması teşkil ediyordu.

Yanıt Açıklaması: Aynı konuyu günün farklı saatlerinde gözlemleyerek nesneler üzerindeki ışık etkilerini resmetmeye çalışan sanat akımı İzlenimciliktir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Deniz ticaretinin örgütlenmesi zorunluluğu bankacılık sistemi, faiz, çek, bono gibi yeni düzenlemeleri getirdi. İspanya ve Portekiz coğrafi keşiflerle meşgul ve yeni bölgeleri ele geçirmeğe çalışırken, Floransa, Venedik, Cenova, Napoli, Amalfi gibi İtalyan kent devletleri de daha önce Akdeniz’de kurdukları ticaret yollarını çeşitlendirdiler ve Batı Akdeniz’in zenginleşen dünyasına doğunun lüks tüketim mallarını taşımaya devam ettiler.

Yanıt Açıklaması: M.Ö. 800 civarında ortaya çıkan Yunan alfabesi Fenike alfabesinin sesli harflerle dönüştürülmüş şeklidir.

Yanıt Açıklaması: Tablolarda resmedilen kapalı çarşılardaki pazarlıklar, silah tacirleri, sanayi üretiminin yanında ve onun yeni pazarlama yöntemleri yanında ilkel kalmakta, haremde cariyeler ile zaman geçiren ve çalışmayan erkek figürleri, sürekli çalışan ve üreten bir Avrupalı erkeğin ahlaksal üstünlüğüne gönderme yapmaktaydı. Sosyal yaşam içinde at yarışlarının önem kazanması bir çok Avrupalı zengini at yetiştirmeye yönlendirdi. Dolayısıyla oryantalist resmin diğer yaygın konusunu ise Arap atları oluşturdu. Sanayi üretimi daha çok Batı uygarlığının üretim şeklini temsil etmektedir. Oryantalist akım ise Doğu kültürünün ilkel üretim ve pazarlama yöntemlerini konu edinmektedir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Memluklar, Irak ve çevresinde değil, Eyyubi devletini fethederek Mısır ve çevresinde kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Yunan anakarasını Peloponnesos adasına bağlayan İstmus geçidinde konumlanmış Korinthos kenti, Yunanistan’da batı ile doğu, kuzey ile güney arasındaki ticareti kontrol eder. Dolayısıyla, M.Ö. 8. yüzyılın sonuna doğru, Akdeniz ticaretinin en önemli merkezlerinden biri haline gelir. M.Ö. 733’de Sicilya’daki en önemli ve zengin Yunan koloni kenti olacak Syrakusa’yı kurar. Korinthos’un Akdeniz’deki baskın rolünün en önemli göstergesi, M.Ö. 8. yüzyıldan itibaren Korinthos kaynaklı seramiklerin Akdeniz’de çok yaygın olarak görülmesi ve hatta Kartacalıların bile bu seramikleri taklit etmesidir. Korinthos seramiklerinden bazıları doğunun etkisini açık olarak ortaya koyarlar. Korinthos kenti seramik sanatı ile Akdeniz bölgesinde ünlemiştir.

Yanıt Açıklaması: 8. yüzyılın sanatsal üretimini derinden etkileyen en önemli olayı İkonaklasmus denilen tasvir kırıcı harekettir.

Yanıt Açıklaması: Jean Le´on Ge´ro^me‘un Paris’teki atölyesinde yetişmiş bir Osmanlı Dönemi Oryantalist ressamı ise Osman Hamdi Bey’dir (1842–1919). Ustasından oldukça etkilendiği anlaşılan Osman Hamdi Bey, İstanbul’da Sanayi- Nefise-i S¸ahane’nin (Güzel Sanatlar Akademisi) kuruluşunda öncü olmuştur. İstanbul Arkeoloji Müzesi Müdürlüğü yapmış, Eski Eser Koruma Nizamnamesini çıkartmış bir arkeolog, müzeci ve ressamdı. Osmanlı resim sanatında tablolarında büyük boy insan figürünü başarıyla kullanan ilk ressamdır. Eserlerinde Oryantalist ressamlarda olduğu gibi sahnenin geçtiği yerleri ayrıntılı bir biçimde göstermekte, halıların motifleri, çinilerin kompozisyonu, kumaşların desenleri, fotoğrafik bir gerçeklikle yansıtılmağa çalışılmaktadır. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Erken Modern Dönemde düşünsel yapıya insanı merkez alan hümanizm (insancıllık) akımının hâkim olduğu görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Avrupa uygarlığı merkezli dünyanın gölgesi Akdeniz dünyasının üzerine tarihte birkaç kez düşmüştü. İlkin Haçlı Seferleri sırasında Haçlılar Bizans topraklarını yağmalayıp Kutsal Topraklar’da tutunmuşlar, Akdeniz’den Arap yayılmasıyla birlikte yüzlerce yıl dışlanmışlıklarının acısını bir süreliğine de olsa çıkarmışlardı. İkinci olarak on altıncı yüzyıl sonlarında Kuzey Avrupalı tecimenler İtalyan limanlarında gemileriyle boy gösterdiler ama henüz Akdeniz ticaretindeki paylarını artıramadan on yedinci yüzyıl kriziyle birlikte geri çekilip okyanus ötesi coğrafyalara yöneldiler, böylece Akdeniz dünyasını kendi başına bıraktılar. Üçüncü kez, on dokuzuncu yüzyılda Sanayi Devrimi ile özgüveni ve gücü artmış Avrupalıların gölgesi Akdeniz dünyasının üzerine bu kez bir karabasan gibi düştü.

Yanıt Açıklaması: Yunan anakarasının hemen batısında gemi yapımında kullanılacak kerestenin sağlandığı ormanlar açısından zengin bir ada olan Euboia’nın ticaret için Akdeniz’e açılan ilk bölge olması hiç de şaşırtıcı değildir. Euboia adasında bulunan Lefkandi, daha sonra da Eretria ve Khalkis kentleri, Akdeniz’le ilk ticaret ilişkilerini kuran kentlerdir. Euboia, Doğu ve Batı Akdeniz ticareti arasında bir geçiş bölgesi oluşturur.

Yanıt Açıklaması: Büyük İskender bir düşün peşinden sürüklenen bir serüvensever değil, ticaret yollarına egemen olmak isteyen gerçek bir imparatordu. Evrensel bir imparatorluk kurmayı amaçlarken aynı zamanda ard ülkelerle kıyı şeridini birbirine daha önce hiç olmadığı denli yakınlaştırmış, Doğu Akdeniz’i bir göl haline getirmişti. İskender’in ölümünden sonra bu siyasal tasarımının dikişleri atmış, geriye Doğu Akdeniz’de siyasal birlikten yoksun bir Helenistik yapılanma kalmıştır. Roma öncesi olgunlaşan Doğu Akdeniz işte bu Doğu Akdeniz’di. Neresinden bakılırsa bakılsın, burada en önemli ticari ve kültürel merkez Mısır’ın Akdeniz’e açılan kapısı konumundaki İskenderiye idi. Üstelik İskenderiye örnek bir ticaret limanı olarak örgütlenmişti. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Beylikler döneminden farklı olarak Fatih döneminde sarayda Nakkaşhanenin oluşmaya başladığı görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Uygarlık tarihi sürecini başlatan ilk insanlar Homo erectus’lar değil Homo Hablisler’dir.

Yanıt Açıklaması: 13-17. yüzyıllar arasında İspanya’da ve Portekiz’de inşa edilmiş kilise ve sarayların cepheleri ile iç mekânlarında, Hristiyan fethinden sonra İber yarımadasında kalan Endülüslü Magribî ya da Müslüman sanatçılar olarak adlandırılabilecek Mudejar tarafından yapılmış İslâm etkili mimari ve süsleme öğeleri kullanılmıştır.