Akdeniz Uygarlıkları Sanatı

Yanıt Açıklaması: Paleolitik sanatta yoğun olarak işlenen hayvan türleri; bizon (Bos pricus), öküz (Bos primigenius), at (Equus prezewalski), mamut (Elephas primigenius), kıllı gergedan (Rhinocerus tichorhinus), ayı (Ursus spelaeus), mağara aslanı (Felis spelaeus), rengeyiği (Rangifer tarantus), alageyik (Cervus elaphus), antilop (Antilop saïga) şeklinde sıralanabilir. Kaplan bunlardan birisi değildir.

Yanıt Açıklaması: Üst Paleolitik sanatçılar, günümüzde de uygulanmakta olan belli başlı sanat tekniklerinin yaratıcıları olmuşlardır. Bu tekniklerin yaratılmasında maddenin cinsinin, doğanın ve doğadaki engebelerin önemli rolü olmuştur. Bunlar aynı zamanda sanatçının üslûp ve estetik anlayışını da, büyük ölçüde etkilemiştir. Paleolitik sanat, yapılış şekilleri bakımından üç grup içinde toplanmaktadır: •Kazıma resim (gravür) •Heykelcilik (skülptür) •Alçak kabartma •Yüksek kabartma •Heykelcik (yontu) •Boyalı resim (pentür) •Tek renkli (monokrom) •Çok renkli (polikrom) Demir döküm bunlardan birisi değildir.

Yanıt Açıklaması: İbni Haldun Kuzey Afrikalı bir düşünür ve bilim insanıdır. İleri yaşlarda bir bilgin olarak Timur tarafından saygıyla kabul edildiği söylenir. On dördüncü yüzyılda Tunus’ta yaşamış, tanıklık ettiği devletlerin oluşumu ve çözülüşü ile ilgili süreçleri bilimsel yorumlamaya gayret ederek Mukaddime adlı eseriyle sosyolojinin öncülerinden biri olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Akdeniz’de demir kullanımı M.Ö. 1100–900 yılları arasında yoğunlaşır. Bu dönem Akdeniz için Karanlık Çağ olarak bilinir.

Yanıt Açıklaması: Gelişigüzel yapılmış kazıma (gravür) sanatının en güzel örneklerinin görüldüğü Gordion’da (Yassıhöyük) Erken Frig evresine tarihlenen Megaron 2 diye bilinen taştan yapılma binanın duvarlarında yer alan düzensiz kazınmış insan, hayvan figürleri ve geometrik desenler, Demir Çağı gravür sanatının güzel örnekleridir.

Yanıt Açıklaması: Büyücü tasvirlerinin en ünlü örneği Trois-Frères (Trua-Frer) Mağarası’nda yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Brassempouy kadın başı heykelciği Fransa'da bulunmuştur.

Yanıt Açıklaması: On altıncı yüzyılda ve özellikle 1534-1545 dönemindeki bu üstünlük, Osmanlı İmparatorluğu’nun Barbaros’un öncülüğünde, Kuzey Afrika korsanlarıyla dayanışma içinde Sicilya-Malta-Tunus çizgisinden batıya sızarak dengeleri altüst etmesiyle sağlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Miken Krallığı'nın denizlerde gücünü yitirmesi ve Karanlık Çağ'a geçişi başlatacak Deniz Kavimleri Halklarının Doğu Akdeniz, Mısır’ı istila etmeleri Akdeniz’de bir kırılma noktasıdır. İlk kez Mısır yazıtlarında kaydı geçen ve tam olarak tanımlanamayan Deniz Kavimleri, M.Ö. 13. yüzyıl sonundan başlayıp 12. yüzyılda yoğunluk kazanan ve Ege’den Doğu Akdeniz kıyılarına doğru göç eden kavimlere verilen isimdir. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Roma İmparatorluğunun kurulmasıyla Akdeniz, İmparatorluğun bir iç denizi haline gelmiş ve Yunan kültüründen türemiş bir Roma kültürü Akdeniz’in bütününe hakim olmuştur. Doğru cevap D seçeneğinde verilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Sıyırma, döğme ve özellikle de az çok derin çizgilerle oluşturulmuş olan ve çoğunlukla taş, kemik, boynuz, rengeyiği boynuzu, fildişi, diş gibi taşınabilir nesneler üzerine yapılan tasvir gravür olarak adlandırılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Yapıldıkları yere göre Paleolitik sanat duvar sanatı, kaya sanatı ve taşınabilir sanat olmak üzere üçe ayrılmaktadır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Akdeniz dünyasının kavramsallaştırılmasıyla ilgili en temel yapıtları Fernand Braudel, Henri Pirenne, Shlomoh Dov Goitein gibi tarihçiler yirminci yüzyılda Batı’da kaleme almış. Biz burada özellikle Braudel’in üzerinde duracağız. Bugün artık Akdeniz denince ilk akla gelen Fransız tarihçi Braudel, adının bu denizle özdeşleşmesine yol açan ünlü yapıtını, İkinci Dünya Savaş’ının gölgesinde geçen 1940’lı yıllarda kaleme almıştır. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Urartu sanatında, Asur etkili aslan figürleri Urartulara has bir çizgiselliği içerir. Bu etkiler daha sonra Yunan sanatında doğunun egzotik hayvanlarının Orientalizan tarzda uygulamasında görülecektir.

Yanıt Açıklaması: Gerçekten de, uzun on altıncı yüzyılda, Azor Adaları’ndan Yeni Dünya’ya, Kızıl Deniz’den Basra Körfezi’ne, hatta Baltık Denizi’nden Nijer’e değin pek çok yer, geçici bir süre için de olsa Akdeniz dünyasının çekim alanına girmiştir.

Yanıt Açıklaması: Hayvan Vücutları resmin uygulandığı alanlardan birisi değildir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kadın heykelcikleri, Fransa’dan Rusya’nın güneyine kadar yer yer yayılım göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: M.Ö 3000 yıllarında Anadolu, M.Ö 2500–2000 yıllarında Girit, Ege ve Yunanistan Tunç Devrine girer.

Yanıt Açıklaması: Roma öncesi Akdeniz dünyasında Fenike ve Yunan yayılmacılığının büyük ölçüde karaya değil denize dayanır. Hiçbir siyasal gücün tek başına egemen olmadığı, ticaret yolları üzerinde para ekonomisinin geliştiği, tarımda küçük mülkiyetin yaygın olduğu bu Akdeniz dünyası, büyük ölçüde kıyılarda yoğunlaşmış bir dünyaydı. Bu dünya aynı zamanda Doğu Akdeniz merkezli bir dünya idi.

Yanıt Açıklaması: Miken üretimi sonrası çizgisel ifadeli; Geometrik sanatta ilkleri oluşturan grup Protogeometrik (Geometrik Dönem öncesi) üslûp olarak adlandırılan bir dönemdir. Sanatta Protogeometrik Dönem olarak bilinen M.Ö. 1000-900 yıllardaki değişimlere en güzel örnekleri Euboia (Eğriboz) adasında Lefkandi yerleşimi sunar. Kıta Yunanistan’da başlangıçta Akhalıların topraklarında üretilen ve adını Mikenai kentinden alan Miken seramikleri Batı Anadolu yerleşimlerinin tarihlendirmesi için önemlidir. İç bölgelerde yayılımı, yerel taklitlerinin yapılması, Milet gibi Miken yerleşimi olan bir merkezde bulunan fırınlar ve bu bölgeden Batı Anadolu’nun farklı bölgelerine ihracı kronolojik olarak tarihlemelere yardım eder. Müskebi (Bodrum), Milet (Değirmentepe), Efes (Ayasoluk), Panaztepe (Menemen) nekropollerinde bulunan Miken seramik örnekleri Geç Tunç Çağı’nda Batı Anadolu’nun toplumu ve ekonomik düzeyleri hakkında bilgi verir.