Akdeniz Uygarlıkları Sanatı

Yanıt Açıklaması: Halikarnas Balıkçısı'nın Akdeniz için kullandığı, tarihte çığır açacak nitelikteki tanımı altıncı kıtadır. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Sanayi Devrimi ile birlikte gelen yeni iktisadi süreçler ve teknolojiler daha büyük ölçekli ve derinlemesine işleyen bir egemenlik düşüncesini gündeme getirmişlerdir. Bunun sonucunda, önce Batı Avrupa’da İngiltere ve Fransa, yüzyılın sonuna doğru da kendi birliğini sağlayan Almanya deniz aşırı topraklar edinerek birer imparatorluğa dönüşmüşlerdir.

Yanıt Açıklaması: Her şeyden önce, on yedinci yüzyıla değin, bütün Akdeniz havzası ortak bir yazgıyı paylaşıyordu. Günümüzde Akdeniz ve Akdenizlilik üzerine yazan Predrag Matvejevic de dönüp dolaşıp bu yazgı sözcüğüne geliyor: “Akdenizli doğulmaz, Akdenizli olunur. Akdenizlilik bir miras değildir, çabayla elde edilir. Bir seçimdir, bir üstünlük değil.  Gerçek Akdenizlilerin sayısı hızla azalmaktadır.  Bu bir tarih ya da gelenek, coğrafya ya da köken, anı ya da inanç sorunu değildir; Akdeniz aynı zamanda bir yazgıdır.”  (Matvejevic, 1999:  115) Bu tarih ve yazgı birliği Akdeniz’e bir bütünlük kazandırmıştır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Sicilya-Malta-Tunus çizgisi bir anlamda Doğu Akdeniz’in büyük Akdeniz’e açılan kapısıdır. Aslında yüzeysel anlamda dar olan bu alana sırf jeostratejik öneminden ötürü zaman zaman Orta Akdeniz denmesi bu yüzdendir. İspanya açısından, bardağı taşıran son damla, 1560’larda bu dar alanın egemenliğinin gücünün doruğundaki Osmanlı İmparatorluğu’na geçmesiydi. Ancak, bilindiği gibi, bu alanda Osmanlı egemenliği bir kural olmaktan çok bir istisnaydı. Bu bakımdan, Tunus, Malta, Sicilya çizgisini Doğu Akdeniz’in yapısal batı sınırı diye almak yanlış olmaz.  Doğru yanıt D’dir.

Yanıt Açıklaması: Erken Demir Çağı’nda Ankara, Polatlı yakınlarında Gordion (Yassıhöyük) antik kentinde yerleşmiş diğer bir grup Frigler’dir. Kentin Frig yerleşimi M.Ö. 950 -800 yılları arasında anıtsal mimari ile belgelidir. Friglerin bölgede hâkimiyet kurduğu dönem Orta Frig Çağıdır. (M.Ö. 950 -800). 8.yüzyılın sonunda Kral Midas’ın hâkimiyeti altında Gordion kültürel açıdan en üst noktaya ulaşır. Özellikle Anadolu’da diğer bölgelerde de görülen, kuzeybatı göçleri ile Traklar üzerinden gelen kavimlerin getirdikleri üslûp olarak bilinen kazıma veya baskı bezemeli seramik grupları mevcuttur.

Yanıt Açıklaması: İlk aşamada, Roma İmparatorluğu bütün Akdeniz Dünyası’nı siyasal bir çatı altında birleştirmiş tek imparatorluktur. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Yunan kültüründe mimari estetiğinin ve mimari formların gelişmesinde önemli rol oynayan ilk anıtsal taş tapınaklar M.Ö. 6. yüzyılda Dorik düzende yapılmışlardır. Korinthos’daki Apollon Tapınağı ve İtalyan ana karasında bir Yunan kolonisi olan Posidonia (Paestum)’daki Athena Tapınağı, M.Ö. 6. yüzyılda yapılmış Dorik tapınakların hem Yunanistan’da hem de kolonilerde aynı değişmez mimari kalıbı izlediğine kanıttır.

Yanıt Açıklaması: Fenikelilerin etnik kökenleri hala çözülememiş bir gizemdir. Zaten bu sorunun cevabının bulunması hiç de önemli değildir, çünkü Fenikelileri etnik kökenleriyle değil, coğrafi olarak yerleştikleri bölgeyle ve buradan yola çıkarak Akdeniz kıyıları boyunca yaptıkları ticari faaliyetle özdeşleştirmek daha doğrudur.

Yanıt Açıklaması: Cevat Şakir Kabaağaçlı, ülkemizde yakın geçmişte doğmuş en özgün düşünsel akım sayılabilecek Mavi hareketine yol açmıştır.

Yanıt Açıklaması: İtalya’nın Demir Çağı kültürü olarak ilkleri oluşturan Villanova Kültürü M.Ö. 1100-700’lerde Kuzey İtalya’da Bologna bölgesinde görülür. Sonraki çağlarda bu bölgede yaşayan Etrüsk kültürünün saptandığı kentlerde (Veii, Tarquinia, Vulci, Cerveteri) Villanova kültürü etkileri belirlenmiştir. Yani Etrüsk kültürü, Villanova kültüründen etkinlenmiştir. II ifadesi yanlıştır.

Yanıt Açıklaması: Fenikelilerin deniz kabuklarından elde ettikleri mor boyayla renklendirdikleri keten ve yün kumaşları ünlüdür.

Yanıt Açıklaması: Akdenizin en erken ticari gemilerinden biri olan Uluburun gemisi kargosu içerisinde, cam külçeler, sırlı seramikler, kehribar, fildişi gibi ürünler bulunmaktadır. Pamuk bu ürünler içerisinde yer almaz.

Yanıt Açıklaması: Roma uygarlığı kısır özelliğiyle tanınmaz.

Yanıt Açıklaması: İtalya’nın Demir Çağı kültürü olarak ilkleri oluşturan Villanova Kültürü M.Ö. 1100-700’lerde Kuzey İtalya’da Bologna bölgesinde görülür. Sonraki çağlarda bu bölgede yaşayan Etrüsk kültürünün saptandığı kentlerde (Veii, Tarquinia, Vulci, Cerveteri) Villanova kültürü etkileri belirlenmiştir. Yani Etrüsk kültürü, Villanova kültüründen etkinlenmiştir. III. ifade yanlıştır.

Yanıt Açıklaması: M.Ö. 7. yüzyılda günümüz İstanbul’unun Saray Burnu-Sirkeci’ye denk gelen bölgesinde, Megara kaynaklı koloniciler tarafından Byzantion kenti kurulmuş, burası sonra Romalıların ikinci başkenti Kostantinopolis olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Sanatta Protogeometrik Dönem olarak bilinen M.Ö. 1000-900 yıllardaki değişimlere en güzel örnekleri Euboia (Eğriboz) adasında Lefkandi yerleşimi sunar. Taş temel üzerine yapılmış yarım yuvarlak duvarla biten yapı örneği ve içinde yer alan kremasyon (yakma) yöntemi ile gömülmüş savaşçı ve eşinin mezarı, dört atın kemikleri, mezar buluntularının zenginliği ve çeşitliliği açısından üst düzey bir yaşamın örneklerini sunar. (Resim 3.17) Bu bölgenin Doğu Akdeniz’le ticari ilişkisinin olduğunun kanıtı mezar buluntuları arasında çıkan Fenike kökenli bir mühür, sırlı seramik bir vazo ve altın küpedir.

Yanıt Açıklaması: Özellikle duvar sanatının saptanması için iyi bir ışıklandırma gerekir. Ancak bu tek başına bir yöntem değildir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Mavi hareketi, tıpkı Balıkçı örneğinde görüldüğü gibi bir düşün çizgisini, geziyi ve gözlemi öne çıkaran yaşam pratiği ile birleştirmesiyle ülkemizdeki diğer düşünsel akımlardan ayrılır.

Yanıt Açıklaması: M.Ö. 7. yüzyılda günümüz İstanbul’unun Saray Burnu-Sirkeci’ye denk gelen bölgesinde, Megara kaynaklı koloniciler tarafından Byzantion kenti kurulmuş, burası sonra Romalıların ikinci başkenti Kostantinopolis olmuştur. Bu dönemde Yunan kültürüne ait maddi kültür verileri Karadeniz’in iç bölgelerine kadar girmiştir. Doğru cevap c'dir.

Yanıt Açıklaması: Düşünce suçundan çarptırıldığı kalebentlik cezası ile kendisine dayatılan aykırı bir yaşam biçimini benimseyerek Bodrum’a yerleşen; yaklaşık çeyrek yüzyıl orada yaşayan ve Halikarnas Balıkçısı olarak tanınan edebiyatçımız Cevat Şakir Kabaağaçlı’dır.