Akdeniz Uygarlıkları Sanatı

Yanıt Açıklaması: Helenistik heykel deyince akla ilk gelen örnek olan Laokoon, Troia ’lı rahip Laokoon ve iki oğlu’nu Apollon’un gönderdiği yılanlarla mücadele ederken betimler. Bu heykel, hem bedenlerin duruşuyla hem de yüz ifadeleriyle bu korkunç anı bütün dramatik yapısıyla gözler önüne serer. Helenistik Dönem’de Pergamon Zeus Altarı’nda tanrılar ile Gigantların mücadelesi, Attalos’ların Galat’lara karşı mücadelesini sembolize eder ve türünün en iyi örneğidir. Helenistik dönemde Anadolu’da kahramanlar ve Galatları tasvir eden heykel grupları da yapılmıştır. Muhtemelen Pergamon heykel okulunun eserleri olan Marsyas Apollo grubu ve Aphrodisias’taki Roma kopyalarından tanıdığımız Akhilleus- Penthesilea grubu bunlara örnek olarak sayılabilir. Dionysos ve Satyr’lerde Hellenistik dönemde sıkça tasvir edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Akdeniz dünyasında rastladığımız bütün imparatorlukların kökeni Roma İmparatorluğu’na dayanır.

Yanıt Açıklaması: Peloponnesos savaşları Sparta-Atina kentlerinin emperyalist hırsları sonucu çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: Latince kökenli olan bu sözcük, Akdeniz’i tanımlamak için medi (medius, orta), sözcüğü ile terra (kara) sözcüğünün birleşmesiyle türetilmiş ve “karaların ortasında” anlamında kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Süje sözcüğü, prehistorik sanatta dar anlamıyla konu karşılığı olarak kullanılmaktadır. Paleolitik sanatçı, sanatsal etkinlikleri bağlamında kullandığı süjeleri rastgele seçmemiştir. Söz konusu çağda gereksinmeler, anlayış, düşünce, inanç ve estetik duygularda etken olan süjeler ele alınarak işlenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Erken Demir Çağı’nda Ankara, Polatlı yakınlarında Gordion (Yassıhöyük) antik kentinde yerleşmiş diğer bir grup Frigler’dir. Kentin Frig yerleşimi M.Ö. 950 -800 yılları arasında anıtsal mimari ile belgelidir. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Romalılar Akdeniz’den özgüvenle Bizim Deniz (mare nostrum) diye söz edebilmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Her şey on dördüncü yüzyıldan sonra hızla değişti. Akdeniz dünyasının kuzeyinde, ondan farklı ikinci bir dünya belirdi. Bu dünya Atlantik Denizi ötesinde bir Yeni Dünya yarattı, bununla da yetinmedi, hızını alamayıp dünyanın dört bir yanına yayıldı. Akdeniz dünyası onun içinde bir köşede dört bir yandan kuşatılmış halde kaldı, önemsizleşti, gözden kaçar oldu; Biz bile kendi (Akdeniz) dünyamızı unutur olduk. Kısacası, eskiden Avrupa’yı gölgesinde bırakan Akdeniz dünyası, hem gerçekten hem de tarih yazım alışkanlığı nedeniyle zamanla Avrupa’nın gölgesinde gözden ırak kalmıştı. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Fenikelilerin Batı Akdeniz’e açılmasının en önemli sebebi madenlerdir. Bu amaçla Akdeniz’e açılan Fenikelilerin ilk durağı Kıbrıs’tır. Kıbrıs, Yunanca bakır (kypros) anlamına gelir ve bakır madenleri açısından zengindir. Adadaki ilk gerçek anlamdaki Fenike kolonisi M.Ö. 9. yüzyılın sonlarında kurulmuş olan Kition’dur.

Yanıt Açıklaması: Geç Hitit Krallığı M.Ö. 1200’lerde Hitit başkenti Hattuşa’nın tahribatından sonra bu topraklarda yaşayan halkların yeni gelenlerle birleşmesinden ortaya çıkar. Küçük kent devletlerine dönüşen krallık batıda Frig, doğuda Fırat nehri ve güneyde Kapadokya’da Tabal krallıkları toprakları içinde yer alırlar.

Yanıt Açıklaması: Üst Paleolitik’in ilk kültürü olan ve sanatın ilk kez başladığı Orinyasiyen ’de sanatçılar iskân görmekte olan mağaralarda çalışmışlardır. Pek ustaca bir başlangıcı olmayan Orinyasiyen duvar sanatı, gittikçe gelişerek yüksek bir seviyeye ulaşan Magdaleniyen sanatın bütün formlarına öncülük etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Suje kelimesi konu anlamına gelmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Paleolitik sanatta yoğun olarak işlenen hayvan türleri; bizon (Bos pricus), öküz (Bos primigenius), at (Equus prezewalski), mamut (Elephas primigenius), kıllı gergedan (Rhinocerus tichorhinus), ayı (Ursus spelaeus), mağara aslanı (Felis spelaeus), rengeyiği (Rangifer tarantus), alageyik (Cervus elaphus), antilop (Antilop saïga) şeklinde sıralanabilir. Bunlardan atlar ve bizonlar ilk iki sırada yer alırlar. Kurt, bu hayvanlar arasında bulunmamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Üst Paleolitik insanlarının yaşadıkları mağaraların dolgularının çeşitli tabakalarından küçük buluntularla birlikte ele geçen ve çoğu kez büyüklükleri 10 cm’yi geçmeyen taş, kemik boynuz ve diş gibi maddeler üzerine yapılmış olan tasvirlerin oluşturduğu bir sanat grubudur (Resim 2.3, 2.4 ve 2.7- 2.11). Bu gruba giren eserler, duvar ve kaya resimlerinin aksine, kolaylıkla bir yerden diğer bir yere taşınabilirler

Yanıt Açıklaması: Bu çağlarda Anadolu’daki uygarlıklar, batıda Yunan kolonileriyle iç içe Lydia(Lidya), Karia (Karya) ve Lykia (Likya) uygarlıkları, Orta Anadolu’da Phrygler (Frigler), Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da Hitit ve Doğu’nun etkisini devam ettiren Geç Hitit Devletleri ve Urartulardır.

Yanıt Açıklaması: Hem Fenikelilerin hem de Yunanlıların İtalya’ya olan ilgisi, özellikle orta bölgelerdeki metal kaynaklarıdır.

Yanıt Açıklaması: Fenike uygarlığının beşiği Kuzey Filistin’den Güney Suriye’ye kadar uzanan doğuda Lübnan dağlarıyla sınırlı Akdeniz kıyı şerididir. Fenike kentleri kıyı şeridindeki tarımsal arazilerin kısıtlı olması nedeniyle kaynaklarını ticaret aracılığıyla sağlarlar. Bu da beraberinde denizcilik ve gemicilik konusunda çok gelişmiş bir kültürü getirmiştir. Doğru cevap A seçeneğinde verilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Akdeniz coğrafyası, kara değil deniz ekseninde kurulmuştur. Akdeniz (Mediterraneum) sözcüğünün aslı iki kara arasındaki deniz anlamına gelmektedir ki burada Avrupa ve Afrika kıtaları kastedilmektedir. Kuzeyden güneye giderken bu iklim kuşağı ilk zeytin ağacıyla başlar ve 16. yüzyılda yaklaşık 60-70 milyonluk bir nüfusu barındırmıştır.

Yanıt Açıklaması: Bucchero siyah cilalı Etrüsk seramiklerine verilen isimdir. Fibulae giysileri tutturmak için iğnedir. Dorik, tapınakların düzenidir. Erkeklerine kouros, kadınlarına kore adı verilen Yunan heykelleri, Mısırlıların yaptığı gibi büyük bir taş blok üzerine belli oranlarda bir ızgara çizilmesi ve oyma işleminin buna göre yapılmasıyla biçimleniyordu.

Yanıt Açıklaması: Roma çağı haritaları aslında birer yollar haritası olma özelliğini taşır. Bu yollar ve haritalar sayesinde Romalılar denize de kendilerinden önceki bütün uygarlıklardan daha çok egemen olmuşlardı. Bu yüzden Romalılar Akdeniz’den özgüvenle Bizim Deniz diye söz edebilmişlerdir.