Akdeniz Uygarlıkları Sanatı

Yanıt Açıklaması: Bursa Ulu Camisi de yirmi kubbesi ile daha sonra gelişecek olan Osmanlı anıtsal cami mimarisinin ilk anıtsal örneğini oluşturacaktır. Artuklu yapım etkinlikleri arasında en önemli yeri, özellikle önemli merkezlerde yer alan anıtsal camiler alır. Bunlar arasında Siirt (1128-29 öncesi), Bitlis (1150-51 öncesi), Silvan (1152-57), Harput (onarımı 1146-47), Mardin (1176), Kızıltepe (1204) Ulu Camileri sayılabilir.

Yanıt Açıklaması: M.Ö. 6. yüzyılda Mısır’a giden Yunanlılar anıtsal mezar yapıları (piramitler) ve tapınaklara karşı kayıtsız kalamazlar. Taştan yapılmış bu binalar Yunan kültüründe mimari estetiğinin ve mimari formların gelişmesinde önemli rol oynarlar. İlk anıtsal taş tapınaklar M.Ö. 6. yüzyılda Dorik düzende yapılmışlardır. Kompozit Roma dönemi gelişmiş bir düzendir. Aeol düzen, İzmir ve Menderes ırmağının kuzeyine yerleşen Aeollar tarafından kullanılmıştır. Korent Helenistik dönem sıklıkla kullanılan bir düzendir. İyonik düzen ise her dönemde görülebilen bir düzendir.

Yanıt Açıklaması: Dünyaca ünlü Davut Heykeli’ni yapan sanatçı Michelangelo’dur.

Yanıt Açıklaması: Floransa vaftizhanesinin bronz kapıları Ghiberti tarafından yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Paleolitik sanatta yoğun olarak işlenen hayvan türleri; bizon (Bos pricus), öküz (Bos primigenius), at (Equus prezewalski), mamut (Elephas primigenius), kıllı gergedan (Rhinocerus tichorhinus), ayı (Ursus spelaeus), mağara aslanı (Felis spelaeus), rengeyiği (Rangifer tarantus), alageyik (Cervus elaphus), antilop (Antilop saïga) şeklinde sıralanabilir. Bunlardan atlar ve bizonlar ilk iki sırada yer alırlar. Kedi, bu hayvanlar arasında bulunmamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bu coğrafyanın ortak özelliği, iklimden çok bitki örtüsünde kendini ele verir: Kuzeyden güneye giderken bu iklim kuşağı ilk zeytin ağacıyla başlar, son zeytinin bittiği, palmiyelerin artık öbekleştiği anayurduna kadar sürer. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Tasvir yasağı artık doğudan kopmuş olan Batı Akdeniz toplumunun sanatını etkilememiştir. Özellikle minyatürlü elyazmalarının üretiminin yoğun olduğu dikkat çeker. Frank soyundan gelen Şarlman’a 800 yılında Roma’da Aziz Petrus Kilisesinde Papa tarafından giydirilen taç, birçok değişimin ve mesajın işareti gibidir. Akdeniz’de kendini o güne kadar tek imparator olarak görmüş Bizans İmparatoru Şarlman’ı kabul etmek zorunda kalır. Avrupa’nın büyük bölümünde etkili olan Şarlman döneminde gelişen Karolenj mimarisi yine de Bizans etkilidir. Ancak bu etkinin daha çok Iustinianus döneminin Avrupa’ya uzanan sanat hâkimiyetinden kaynaklandığı da yadsınamaz. Aachen’daki Şarlman’ın saray şapeli merkezi planı, kubbesi ve düzenlemeleriyle 6. yüzyılın San Vitalesi’ne benzerlikler gösterir.

Yanıt Açıklaması: 17. yy en yoğun görüldüğü dönemdir. Cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Rönesans döneminden sonra Aydınlanma düşüncesi ile gelişerek on dokuzuncu yüzyılda düşünce ve zihniyet dünyasına hakim olan yenicilik (modernite) anlayışı sadece sanatta ve edebiyatta değil, ekonomi ve siyasetin yanı sıra bilim dünyasında, sosyal yaşamda ve güncel değerlerde de yenilikler getirmişti.

Yanıt Açıklaması: Tintoretto

Yanıt Açıklaması: Neolitik Dönem M.Ö. 8000-5500 yılları avcı-toplayıcı yaşam biçiminden tarımın yapıldığı döneme geçildiği bir çağdır. Bu nedenle devrim olarak kabul edilir.

Yanıt Açıklaması: Samarra’nn önemli yapılarından biri, en erken tarihli türbe olan Kubbetü’s Süleybiyedir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Abidin Dino 1914 kuşağı ressamlarından birisi değildir. Paris'te aldıkları resim eğitiminden sonra yurda döndükleri yıl ile anılan 1914 Kuşağı Sanatçıları, Nazmi Ziya Güran, Avni Lifij, İbrahim Çallı, Feyhaman Duran, Ruhi Arel, Hikmet Onat, Namık İsmail ve Ali Sami Boyar'dır.

Yanıt Açıklaması: A, B, D ve E şıklarındaki bilgiler doğrudur. C şıkkındaki bilgi 4. ve 5. Yüzyıl tasvir sanatı ile ilgilidir, dolayısıyla yanlıştır.

Yanıt Açıklaması: 15. İtalya’nın Demir Çağı kültürü olarak ilkleri oluşturan ve Kuzey İtalya’da Bologna bölgesinde görülen kültür Villanova’dır.

Yanıt Açıklaması: Akdeniz'de küçük bir yönetici grubun olduğu oligarşi yönetiminden kent devleti modeline geçilip Atina, Sparta gibi şehir devletlerinin ön plana çıktığı dönem Geometrik Çağ'dır. Doğru cevap E seçeneğinde verilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Akdeniz ülkeleri içinde ilk kez Fransa’da başlayan sanayileşme, İngiltere ve ABD’ deki rekabet ortamı içinde gelişmekteydi. Böylece Fransa maddi ve manevi desteği tarih boyunca siyasi ve ekonomik ilişkiler içinde bulunduğu Akdeniz ülkelerinde aradı. Akdeniz bölgesi, bir yandan Fransa ve İngiltere’nin sanayileşmeyi destekleyici sömürgecilik rekabeti içine girerken, diğer yandan da Akdeniz ülkeleri yenilikçilik ve gelişim adına bu ülkelerin kültür ve sosyal yaşam biçimini başat kabul etmeğe başladılar. Napolyon, İtalya ve Dalmaçya seferlerinin ardından Malta adası üzerinden Mısır’a giderek Osmanlı toprakları olan İskenderiye ve Kahire’yi işgal etti. Daha sonra Suriye bölgesine yönelerek Yafa ve Akka’yı ele geçirdi. Fransa 1830’lardan sonra Kuzey Afrika’da yani Akdeniz’in güney kıyılarında Cezayir, Tunus ve Fas bölgesinde sömürgelerini oluşturdu. Diğer Akdeniz ülkeleri arasında yayılmacı anlayışı ile İspanya ve Portekiz de okyanus ötesi sömürgeleri ile meşguldü. İtalya’da ise Napolyon’un seferlerinden sonra Venedik gibi Akdeniz ticaretine yüzyıllardır hakim olan bir çok şehir devletin varlığı sona ermiş ve İtalya 1861 yılında ilk kez birleşik bir devlet haline gelmişti. Böylece uzun zamandır Osmanlı etki alanında bulunan Akdeniz dünyasında, başka bir Akdeniz ülkesi yani Fransa, siyasi ekonomik ve kültürel ağırlığını koymaya başlamıştı.

Yanıt Açıklaması: Modern sanatın başlangıcını izlenimci ressamlar oluşturur. Fransa’da o döneme kadar ha^kim olan sanat anlayışı 1816 tarihinde yeniden kurulmuş olan ve sanatsal etkinlikleri yönlendiren Akademinin tekelindeydi. Akademik resim geleneğini ve geçmiş üslu^pları reddeden bu ressamlar içinde yaşadıkları dönemi gösterdikleri, tablolarında yeni konulara ve görsel ifade biçimlerine başvurdukları için yaptıkları resim türüne modern resim ve modern sanat denildi. Bu ressamların kullandıkları üslu^p ise izlenimcilik olarak tanımlandı ve Modern Resmin başlangıcını İzlenimci resim okulu oluşturdu. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Bu dönemin anıtsal resim örneklerinden en önemlileri İstanbul Büyük Sarayı’ndan gelir. Çok çeşitli konularla öne çıkan zemin mozaikleri olasılıkla Iustinianos tarafından yaptırılmış olmalıdır. Konularını kentin yaşam olgularından alan panolarda avcılar, hayvan betimleri, deve üzerinde gezenler, hayvanlarını sağan ya da besleyenler gibi konuların görüldüğü mozaiklerde çoğunlukla beyaz bir fon yer alır. Kaliteli işçiliği ile bir yandan saray sanatını gözler önüne sererken diğer taraftan dönemin üslubunu ve kent yaşamından sahneler sunması bakımından değerli mozaiklerdir.

Yanıt Açıklaması: Yapı malzemesi, Akdeniz kentlerinde tüm Orta Çağ boyunca yerel/bölgesel özellikler göstermiştir. Böylece 4-5. yüzyıl mimarisinde de Suriye, Kutsal Topraklar, Anadolu’nun kıyı bölgeleri ve art bölgelerinde ağırlıklı olarak taşın kullanımı öne çıkarken, İstanbul, Balkanlar ve İtalya gibi yerlerde tuğla ve taş birlikte tercih edilmiştir.