Akdeniz Uygarlıkları Sanatı

Yanıt Açıklaması: Osman Hamdi Bey öncülüğünde 1883 yılında İstanbul’da Mekteb-i Sanayi-i Nefise-i Şâhâne ( Güzel Sanatlar Akademisi ) kurulmuştu. 1910 yılında bu okulun açtığı yarışmayı kazanan bir grup genç Paris’e resim eğitimi almak üzere gönderildi.

Yanıt Açıklaması: Girit’te (Karphi), Kiklad Adalarında Andros’ta (Zagora), Batı Anadolu’da görülen Demir Çağı evlerinde (İzmir) ve Kıta Yunanistan’da (Perachora, Argos Hera Kutsal Alanı) ev görünümlü tapınak mimarisi saray ve saray çevresinde gelişen yerleşimlerden kent yerleşimlerine geçişi gösteren bilgiler verir. Girit’te Karphi, Lasithi Plato’sundan 300 metre yükseklikte konumu ile bu dönemin istilalarına karşı insanların oluşturduğu doğal korunmalı ve geçici olarak kullanılmış bir kenttir. Akdeniz’de yoğun olan bu göçlerin diğer bir etkisi de M.Ö. 1000’de Kıta Yunanistan’dan gelen halklar ile İzmir (Smyrna)’de görülür. Kent M.Ö. 9. yüzyılda taş surlarla çevrilir ve sur içinde yer alan evler çağın mimari özelliklerini basit mimari planlarında barındırır; bunlar kerpiçten yapılmış, duvarlarının bir bölümü yuvarlak biten beşik çatılı yapılardır. Bu çağa ait diğer önemli bir yerleşim M.Ö. 10. yüzyıldan önce Kiklad Adaları’ndan, Andros adasında Zagora’da kurulan yerleşimdir; bu yerleşim de M.Ö. 700’lerde terk edilir. Girit’te Karphi, Kıta Yunanistan’da Perachora, Demir Çağı yerleşim yerlerindendir. Gordion Ankara’ya yakın; Smyrna ise, İzmir içindeki yerleşim yerleri olduğu için sorunun doğru cevapları arasında yer almaz.

Yanıt Açıklaması: XIV. Louis’nin inşa ettirdiği Versailles Sarayı Fransa’da bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Oryantalist resim geleneğinde Doğu olarak tanımlanan bölgeler Kuzey Afrika, Orta-Doğu ve İstanbul’dur.

Yanıt Açıklaması: Barok sanatta düz çizgi yerine eğri çizgiler, akılcı ve mesafeli bir anlatım yerine coşkulu ve taşkın bir ifade biçimi, simetri yerine dağınıklık, düz yüzeyler yerine kat kat boğumlu ve hacimli bir anlatım ön plana çıkmıştır. Böylece mimaride, yapının dünyeviliği (sütün, kubbe gibi mimari öğeler) saklanmağa çalışılmış resimde doğrusal perspektif yerini eğrisel çizgilere bırakmış, heykelde ise aşırı kabartmalı ve hareketli yüzeylerle hızlı bir ritm oluşturulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Halife Hişam b. Abdülmelik’in (724 - 43) ölümünden kısa bir süre sonra Emevî sülalesi, halifelikte hak iddia eden ve Haşimîler olarak da bilinen Abbasîler tarafından 750 yılında ortadan kaldırıldı. Başkent Suriye’den doğudaki Irak’a, Bağdat’a, taşındı ve böylelikle İslâm sülalelerinin en uzun ömürlülerinden biri olan, Orta Çağ’ın siyasal ve özellikle kültürel açıdan en parlak dönemine damgasını vuran Abbasî İmparatorluğu’nun temelleri atıldı.

Yanıt Açıklaması: Orta Çağ’ın önemli sanat üsluplarından biri hiç şüphe yok ki batıda 1000’li yılların sonunda Katolik dünyada gelişen Romanesk stil olmuştur. Aslında tam bir karma ürün olarak Romanesk ya da Roman sanat, Avrupa’nın Orta Çağ öncesi Roma dönemi sanat gelenekleriyle işgalci toplumların beğenilerini Bizans ve İslam sanatı etkileriyle harmanlamıştır. Kuzey Fransa’da yaşayan Normanlara dayanarak Norman Sanatı olarak da anılan bu mimari üslup Batı Akdeniz ve arka bölgelerde başka bir deyişle tüm Avrupa’da kendini göstermiştir.

Yanıt Açıklaması: Paris’te artık bu üslûbun yerine konstruktif kubizm gibi çok farklı üslûpta eserler verilse de, 1914 Kuşağı Paris’ten İstanbul’a bu üslûbu taşımış ve kendine göre bu üslûbu akademik bir yaklaşımla uygulamışlardır. Nazmi Ziya Güran, Avni Lifij, İbrahim Çallı, Feyhaman Duran, Ruhi Arel, Hikmet Onat, Namık İsmail, Ali Sami Boyar bu grubu oluşturuyordu ve İstanbul’da Galatasaray Lisesinde 1916 yılından sonra düzenli olarak sergi açtılar. Paris’teki İzlenimci ekolüne en yakın olan sanatçılar ise Nazmi Ziya Güran ve Hikmet Onat olmuşlardır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Arap-İslâm mimari özelliklerinin tanıtılması ve yaygınlık kazanması İngiliz mimar ve tasarımcı Owen Jones (1809 -1874)’un araştırmaları ve yayınları ile olmuştur. Akdeniz dünyasındaki yolculuğuna İspanya’dan başlayan mimar, Grenada kentinde 14. yüzyılda Nasri Hanedanı’nn merkezi olan Elhamra Sarayı’ndan başlamıştır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Jacques –Louis David akademik resmin en önemli temsilcisidir.

Yanıt Açıklaması: Versailes sarayının mobilyaları Charles Boulle tarafından tasarlanmıştır. Bahçe düzeninden Andre le Norte sorumludur. Bahçedeki heykelleri Antoine Coysevox yapmıştır. Riguard porter ressamıdır. Bahçedeki havuz, çeşme ve su yolları ise Les Francine tarafından düzenlenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Konstantinopolis'in 29 Mayıs 1453'teki düşüşüyle güçlenen Osmanlılar izleyen dönemde Balkanlar'daki bölük pörçük toprakları alarak, İtalya içlerine ulaşmaya çalıştılar.

Yanıt Açıklaması: Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u almasıyla beraber Osmanlı Devletinin İmparatorluk kurumsallaşmasına girdiği kabul edilir. Fatih'in bilgisi, kişiliği, eski Doğu ve Batı Roma topraklarını birleştirme isteği, kültüre verdiği önem ve oluşturmaya çalıştığı yeni imparatorluk imgesi klasik olarak adlandırılan dönemi başlatmış ve onu farklı kılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Kübizm, görme biçimini kökünden değiştiren bir akım olduğu için alışılması ve yaygınlaşması zaman aldı. Fernand Léger, Robert ve Sonia Delaunay, Juan Gris, Roger de La Fresnay, Marcel Duchamp, Albert Gleizes ve Jean Metzinger gibi ressamlar, Alexander Archipenko, Hans Arp gibi heykeltıraşlar da bu üslûbun örneklerini verdiler.

Yanıt Açıklaması: Neolitik Dönem, M.Ö 8000-5500 yılları arasında geçen bir dönemdir. Bakır, Kalkolitik dönemde kullanılmıştır. Neolitik Dönem, avcı- toplayıcı yaşam biçiminden tarımın yapıldığı döneme geçildiği bir çağdır, Tarımsal üretime geçiş insanların toprağa yerleşmesini ve köyler kurmasını sağlar. Çiftçilik başlar. Tarım ilk kez Orta-Doğu’da, Anadolu ve Mezopotamya’da görülür. Evlerin farklı odaları vardır. Köylerin çevresi koruma amaçlı kerpiç duvarlarla çevrilir. Hayvanlar evcilleştirir. Pişmiş toprak kaplar elle şekillendirilen seramikler bu dönemde üretilmeye başlanır.

Yanıt Açıklaması: Müslümanlar ibadetlerinde 624 yılından başlayarak Kudüs yerine Kâbe’ye dönerek namaz kılmaya başladılar.

Yanıt Açıklaması: Latince, Hint-Avrupa dil ailesinin İtalik koluna ait ölü bir dildir. Yazımında kullanılan alfabenin kökeni ise Etrüsk alfabesi ile Yunan alfabesine dayanır. Aslen konuşulduğu merkez yer İtalyan yarımadasında bulunan Latium bölgesidir. Roma Cumhuriyeti'nin yükselişe geçmesiyle ilk olarak italya'da daha sonra ise Roma İmparatorluğu'nun yayıldığı coğrafyada hakim bir dil olmuştur. Latince'nin standart olmayan ve Latin yerlileri tarafından konuşulan Kaba Latince ise bugün İspanyolca, Portekizce, İtalyanca, Fransızca, Romence, Latince gibi dillerin bulunduğu Romen dil ailesinin oluşmasını sağlamıştır. Ortaçağ ve günümüze yakın zamanlarda ise Latince Batı'da bilim ve edebiyat alanında en çok kullanılan dil olmuştur. Bugün Latince ve Antik Yunanca kelime kökleri hala teoloji, biyoloji, tıp gibi alanlarda kullanılan kelimelerde varlığını sürdürmektedir.

Yanıt Açıklaması: Fütürizm (Italyanca Futurismo), İtalyan şair ve editör Filippo Tommaso Marinetti’nin Paris’te yayınlanan Le Figaro gazetesinde 20 Şubat 1909 günü yayınladığı bir manifesto ile başladı. Böylece ilk kez bir sanat eleştirmeninin tanımlaması ile değil ama edebiyat ve güzel sanatlar alanında bir grubun sanatsal etkinlikleri ile yapmak istediklerini herkese ilan etmesiyle bir akım tanımlanmış oldu.

Yanıt Açıklaması: Yunanlıların yabancı topraklarda yeni yerleşim yerleri aramalarının sebebi genel olarak nüfus artışı sonucu anavatanlarındaki kaynakların yetmemesi olduğu düşünülür. Apoikiai, Yunanca “evden kaynaklı” anlamına gelir. Dolayısıyla koloni kentlerinin çoğunun bir ana kenti vardır. Bu kentten yola çıkan 100-200 kişilik bir genç erkekler topluluğu Akdeniz yoluyla yeni topraklar aramaya giderler. Yola çıkmadan aralarından bir lider seçilir. Bu kişi Delphi’deki Apollon tapınağına giderek, nerede koloni kurması gerektiğini buradaki müneccimlerden öğrenir. Romalı yazar Plutark, Apollon’un bu seçilmiş lideri doğru yeri tanıma, doğru zamanı anlama, deniz aşırı yerlerdeki tanrılara ait kutsal yerleri ve kahramanlara ait gömü yerlerini tespit edebilme yetisiyle donattığını söyler.

Yanıt Açıklaması: Akdeniz çevresindeki büyüyen liman kentlerinde Avrupa ülkesi vatandaşı olup Osmanlı İmparatorluğu bünyesinde yaşayan kişilere denen "Levanten" doğulu anlamına gelmektedir. Doğru yanıt C'dir.