Akdeniz Uygarlıkları Sanatı

Yanıt Açıklaması: Dadaist yaklaşım Paris’te resim eğitimi alıp Türkiye’ye dönen bir grup sanatçıyı da etkilemişti. 1933 de D grubunu kuran ressam Nurullah Berk, Abidin Dino, Zeki Faik İzer, Elif Naci, Cemal Tollu ve heykeltraş Zühtü Mürüdoğlu dadaist tavırdan etkilenerek grubun adını D grubu koymuşlardır. Ayrıca kendilerinden önce yapılan sanat eserlerini ve sanat yaklaşımını reddeden bu grup, Türkiye’deki sanat ortamına entelektüel bir yorum getirmek istemişlerdir. 1937 yılına kadar gruba katılan yeni üyelerle her yıl sergi açmışlardır. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Hümanizm, İtalya'da antik dönem yazarlarının eserlerine ilgi duyan, bu eserleri araştırarak genel kütüphaneler, edebiyat dernekleri kuran fikir adamlarının bir araya gelerek görüş alışverişinde bulunmaları sonucu ortaya çıktı. Bu araştırmacı yazarlara hümanist denildi. Önce antik dönem eserlerini incelediler, sonra kendi eserlerini verdiler. Hümanistler içinde çok ünlü isimler vardır. Bunlardan biri hümanist düşünceyi başlatanlardan Petrarch'dır, diğer temsilcileri arasında ise Boccacio, Bacon, Monteigne, Erasmus gibi isimler sayılabilir.

Yanıt Açıklaması: Dadaist yaklaşım Paris’te resim eğitimi alıp Türkiye’ye dönen bir grup sanatçıyı da etkilemişti. 1933de D grubunu kuran ressam Nurullah Berk, Abidin Dino, Zeki Faik İzer, Elif Naci, Cemal Tollu ve heykeltraş Zühtü Mürüdoğlu dadaist tavırdan etkilenerek grubun adını D grubu koymuşlardır.

Yanıt Açıklaması: Silvan Ulu Cami, 13.50 m. çapındaki kubbesi ne döneminde, ne de 15. yüzyıla kadar diğer dönemlerde aşılamamış; Osmanlı mimarisinde en gelişmiş örneklerini 16. yüzyılda büyük Mimar Sinan'ın eserlerinde gördüğümüz iç mekâna egemen merkezi kubbeli camilerin öncüsü olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Makedonya’da Üsküp yakınında bulunan Nerezi’de Aziz Panteleimon Kilisesi’nin resimleri (1164) Bizans aristokratik kültürünün hamilik ettiği özel bir örnektir.

Yanıt Açıklaması: 11. yüzyılın ikinci yarısında başkent etkisiyle inşa edilmiş Sakız Adasındaki Nea Moni Kilisesi, İmparator Kontantinos Monomakhos’un desteği ile inşa edilmiştir ve sekizgen planlıdır.

Yanıt Açıklaması: 907’de inşa edilen İstanbul’daki Lips Manastırının (Fenari İsa Camisi) Kuzey Kilisesi kare içinde haç planının önemli örneklerinden biridir. Mekân kareye yakın bir dikdörtgen içinde dört desteğin taşıdığı bir orta kubbe ve dört yöne uzanan haç kollarından oluşan bir naosa (ibadet alanı) sahiptir. Doğu yönde üç bölümlü bir kutsal alan batıda narteks (giriş mekânı) ile naosu tamamlar.

Yanıt Açıklaması: Oryantalist resim geleneğinin ele aldığı konular şu şekildedir: Bu bölgedeki yaşama biçimi, özellikle toplumda görüntülemesi zor olan kadınların yaşamı, giyimi çok ilgi çekmekteydi. Bu kadınların kimileri gerçek yaşamın içinde gösterilmeğe çalışılmıştır. Ancak, kadın ve erkek ayırımı, erkeklerin birden fazla kadınla evlenebilmeleri, popüler romanların ve seyyahların anılarında yer alan cariyelerin varlığı ve hizmetleri, kadınları, daha çok hayali bir şehvet öznesi haline dönüştürmüştür. Yağlıboya tablolarda, desenlerde, gravürlerde, sulu boya resimlerde erkeklerin mutluluğu için var olan bu kadınları uzanıp dinlenirken, hamamda veya dans ederken görmekteyiz. Doğuda özellikle çöl manzaraları, bedeviler, bedevilerle yapılan savaşlar ise farklı bir konuyu oluşturmaktaydı. Arap kısrakları ise on dokuzuncu yüzyılda Avrupa toplumunda üst sınıf kesiminin yeni keşfettiği bir alandı.

Yanıt Açıklaması: Orta Çağ’ın önemli sanat üsluplarından biri hiç şüphe yok ki batıda 1000’li yılların sonunda Katolik dünyada gelişen Romanesk stil olmuştur. Aslında tam bir karma ürün olarak Romanesk ya da Roman sanat, Avrupa’nın Orta Çağ öncesi Roma dönemi sanat gelenekleriyle işgalci toplumların beğenilerini Bizans ve İslam sanatı etkileriyle harmanlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Fenikelilerin etnik kökenleri hala çözülememiş bir gizemdir. Zaten bu sorunun cevabının bulunması hiç de önemli değildir, çünkü Fenikelileri etnik kökenleriyle değil, coğrafi olarak yerleştikleri bölgeyle ve buradan yola çıkarak Akdeniz kıyıları boyunca yaptıkları ticari faaliyetle özdeşleştirmek daha doğrudur.

Yanıt Açıklaması: İbni Battuta olarak tanınan Tancalı ünlü gezgin Şerafeddin Ebu Abdullah (1304 -1368/69 veya 1377), Merinî Sultanı Ebu İnan’ın (1348 -1359) isteği üzerine, çıktığı uzun geziler sırasında gördüklerini Tuhfetü ’n-nüzzârfîgarâ’ib il-emsâl ve’l-acâ’ib il-esfâr (kısaca İbni Battuta Seyahatnamesi) adlı eserinde (1357) anlatmıştır.

Yanıt Açıklaması: Abbasîlerde süsleme örneklerine baktığımız zaman, Samarra’da somuttan soyuta ve yüzeyselden eğri kesime doğru gelişmiş üç farklı üslûpta (A, B ve C) alçı üzerine bitkisel bezemenin yaygın kullanım alanı bulduğu görülür. Samarra’daki Balkuvara Sarayı’nda (854) bu süslemelerin en çarpıcı örneklerine yer verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: On Beşinci yüzyıl Floransa’sı Rönesans sanatının merkezi olur. Bu dönemde sanatçılar, edebiyatçılar, hümanist düşünürler ve bilim insanları ile beraber dünyayı yeniden keşfetmektedirler. Bu da bilim ve sanatın henüz ayrılmadığını ve uzmanlık alanlarının belirginleşmediğini gösterir, Leonardo da Vinci'ninVitruvius Adamı, Rönesans döneminde yapılmış örnek bir bilim ve sanat eseri olma özelliğini taşır.

Yanıt Açıklaması: Diğerleri Rönesans dönemi ressamlarındandır. Cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: 14. yüzyıl sonunda Nicola Pisano oluşturduğu yeni heykel anlayışı ve Giotto’nun kilisele fresklerinde görülen yeni mekân anlayışı Rönesans sanatının başlangıcı olarak kabul edilir. İnsan figürünün Gotik ve Bizans sanatındaki durağan ve kurallarla belirlenmiş görünümünden sonra Giotto insanı daha canlı ve doğal görünümünde göstermeye başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Akdeniz’in batısı 12. yüzyılın ortalarında yeni bir sanat üslubunun yaratılmasına sahne olur. Orta Çağ’ın mimarları Romanesk kiliselerinin katı duruşlarını Gotik adı verilen yeni sanatla yıkmışlardır. Fransa’da ortaya çıkan Gotik üslûp Avrupa’nın köklerindeki klasik sanattan gücünü almakta, Orta Çağ’ın manevi düşüncesiyle özdeşleşen gökselliği öne çıkarmaktaydı.

Yanıt Açıklaması: On dokuzuncu yüzyılın ilk çeyreğinde çok etkin olan Kavalı, İskenderiye kentini modern bir kent olarak tasarladı. İlk Opera binası burada açıldı. İstanbul’da ve Beyrut’ta Askeri Mühendislik okulları açılmıştır. İzmir, Selanik on dokuzuncu yüzyılda, yeniden canlanan liman kentleridir.

Yanıt Açıklaması: I. Theodosios tarafından İstanbul’daki hipodromda (günümüzde Sultan Ahmet Meydanı) Mısır’dan getirtilmiş obelisk (granit sütun) için yaptırılan kaidenin dört yüzünde İmparator’un tasviri yer alır. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: İslâm dünyasında soyut süsleme Samarra Sarayında ortaya çıkmaya başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Toulouse’daki St. Sernin Katedrali (1070) Romanesk döneminin belirgin özelliklerini yansıtan anıtsal bir hacı yapısıdır. Transeptli bazilikal plandaki kilise dışta ağır duvarlarıyla bir kale görünümündedir. Batıdaki giriş cephesi kemerlerle oluşturulmuş iki açıklık üstünde sivri bir kemerin çevrelediği yuvarlak (rozas/gül) pencereyle biçimlenir. İç mekânda apsise doğru giden uzun koridorları (nefler) ayıran destek dizileri büyük profilli payelerden (örme taşıyıcı) oluşur. Örtü sistemi olan beşik tonozlar ise belirli aralıklarla yerleştirilmiş kemerlerle desteklenmiştir.