Akdeniz Uygarlıkları Sanatı

Yanıt Açıklaması: Bizde Akdeniz dendi mi akla asıl adı Cevat Şakir Kabaağaçlı olan Halikarnas Balıkçısı (1886-1973) gelir.

Yanıt Açıklaması: Büyük İskender, babası İkinci Philip’in başladığı işi bitirir. M.Ö. 334 yılında Anadolu’ya geçerek, 333 yılında İssus (İskenderun) muharebesinde Pers ordusunu kesin yenilgiye uğratır ve Anadolu’yu Pers egemenliğinden temizler. Doğru cevap d'dir.

Yanıt Açıklaması: Neolitik Dönem, M.Ö. 8000-5500 yılları arasında geçen bir dönemdir. Bakır, Kalkolitik dönemde kullanılmaya başlanmıştır. Neolitik Dönem, avcı- toplayıcı yaşam biçiminden tarımın yapıldığı döneme geçildiği bir çağdır, Tarımsal üretime geçiş insanların toprağa yerleşmesini ve köyler kurmasını sağlar. Çiftçilik başlar. Tarım ilk kez Orta-Doğu’da, Anadolu ve Mezopotamya’da görülür. Evlerin farklı odaları vardır. Köylerin çevresi koruma amaçlı kerpiç duvarlarla çevrilir. Hayvanlar evcilleştirir. Pişmiş toprak kaplar elle şekillendirilen seramikler bu dönemde üretilmeye başlanır.

Yanıt Açıklaması: M.Ö. 6. yüzyıl sanat tarihçileri tarafından Yunan sanatında Arkaik dönemin başladığı tarih olarak belirlenir. Doğunun etkisinin hala sürdüğü bu dönemde, Arkaik sanat, doğayı anlama yolunda onu formüllere ve kalıplara oturtur. Bu dönemde Mısır’ın etkisiyle Helen mimarlık ve heykel sanatında büyük gelişmeler olur. Seramik sanatı da Atinalı ustaların elinde yeni bir üslup kazanır.

Yanıt Açıklaması: Homo sapiens’ler Üst Paleolitik insanlar olup uygarlık sürecini başlatan ilk insanlar Homo sapiens’ler değil Homo Hablisler’dir.

Yanıt Açıklaması: Diğer önemli bir Anadolu krallığı olan Urartular M.Ö. 1. bin başlarında Van gölü ve çevresinde önemli bir devlet kurarlar. Hurri dilini kullanırlar. Urartular Hititlerle çağdaş olan büyük bir krallığa sahip iken M.Ö. 9. yüzyılda daha küçülmüş olarak Asurlulara rakip bir güç olarak ortaya çıkarlar. Urartu Krallığının güçlü bir devlet oluşu Kral Menua (M.Ö. 810–780) dönemine denk düşer. Sonrasında Argisti (M.Ö. 780-760) ve özellikle II.Sardur (M.Ö. 760-730) zamanında Geç Hititlerle birlikte Ortadoğu’nun mühim merkezlerinde hakimiyet kurmuşlardır. Akdeniz’le ticaretin kapısı olan Suriye limanları ve şehirlerin yönetimini Geç Hitit Krallığı ile ellerinde tutan Urartular, M.Ö. 8. yüzyılda kurdukları ticari ilişkilerle Yunanistan ve İtalya’da Etrüsk merkezlerine ürün ihraç ederler.

Yanıt Açıklaması: Fransa’da yeni bir tarih yazımı anlayışını belirleyen Annales Okulu kurucuları arasında Lucien Febvre yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: On dokuzuncu yüzyıl ulusçuluğun ve ulus-devletleşmenin önce Avrupa’da gelişip sonra da dünyaya yayılmaya başladığı dönem olduğu kadar Avrupa merkezli imparatorluk tasarımlarının uzun bir aradan sonra yeniden ivme kazandığı bir çağdır.

Yanıt Açıklaması: M.Ö. 9 yüzyıldan M.S. 4. yüzyıla kadarki dönemde Fenike , Yunan ve Roma uygarlıklarını uzananlar olarak nitelendirebiliriz. Yoğuranlar ise Etrüsk ve Anadolu Uygarlıkları olabilir.

Yanıt Açıklaması: Saraylar Döneminde Miken vazo resimlerinde doğacı (natüralist) bir üslûpla sadece deniz canlılarını gösteren resimler vardır. Miken hakimiyetinin son evresi olarak kabul edilen M.Ö. 1250’ler de ise vazo resimlerinde asker figürleri ve savaş gemileri görülür. Miken seramiklerinin son evresinde ise basit çizgisel motifler vazo üzerinde yer alır. Kap formlarında görülen değişiklikle birlikte bu çizgisel üslûbun yeni vazo resimlerine dönüşmesi Protogeometrik (Geometrik öncesi) olarak adlandırılan evrede olur. Bu dönemi takiben Geometrik sanat olarak tanımlanan evrede ise vazo alanında boş yer kalmaksızın yapılan çizgisel, geometrik motiflerin yanı sıra figürler de geometrik şekilde resmedilir.

Yanıt Açıklaması: Roma İmparatorluğu’nun Akdeniz’de egemen bir güç olarak ortaya çıkışını belirleyen onun kendi anayurdu sayılabilecek Batı Akdeniz’de güneyden gelen Kartaca tehdidini Pön Savaşları sonucunda tümüyle savuşturmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Prehistorik resimlerdeki sıvı halde boyayı elde etmek için toz halindeki boya maddesi; su, yumurta akı, kan, bal ve bitki suları gibi hafif yapışkan maddelerle karıştırılırdı. Bu maddeler ise boyaya yapışkan bir özellik kazandırır ve sürüldüğü yerde kalmasını sağlardı. Bu boyama türünün, bugünkü suluboyanın ilk örneği olduğunu söylemek olanaklı görünmektedir.

Yanıt Açıklaması: Geç Hititlerle birlikte Ortadoğu’nun mühim merkezlerinde hakimiyet kurmuşlardır. Akdeniz’le ticaretin kapısı olan Suriye limanları ve şehirlerin yönetimini Geç Hitit Krallığı ile ellerinde tutan Urartular, M.Ö. 8. yüzyılda kurdukları ticari ilişkilerle Yunanistan ve İtalya’da Etrüsk merkezlerine ürün ihraç ederler.

Yanıt Açıklaması: M.Ö. 7. yüzyılda günümüz İstanbul’unun Saray Burnu-Sirkeci’ye denk gelen bölgesinde, Megara kaynaklı koloniciler tarafından Byzantion kenti kurulmuş, burası sonra Romalıların ikinci başkenti Kostantinopolis olmuştur. M.Ö. 8. yüzyılda Khalkisyalılar, Sicilya’da Naxos ve Leontini; Messina Geçidi’nin karşısında İtalya anakarasında ise Rhegium gibi koloni kentleri kurarlar. Yunan anakarasında Korinthos kenti, Yunanistan’da batı ile doğu, kuzey ile güney arasındaki ticareti kontrol eder. Dolayısıyla, M.Ö. 8. yüzyılın sonuna doğru, Akdeniz ticaretinin en önemli merkezlerinden biri haline gelir. M.Ö. 733’de Sicilya’daki en önemli ve zengin Yunan koloni kenti olacak Syrakusa’yı kurar.

Yanıt Açıklaması: Romalılar denize de kendilerinden önceki bütün uygarlıklardan daha çok egemen olmuşlardı. Bu yüzden Romalılar Akdeniz’den özgüvenle Bizim Deniz (mare nostrum) diye söz edebilmişlerdir. Braudel’in deyişiyle, Roma’nın Akdeniz’e vurduğu “kilit” işte böyle bir kilitti. Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: Akdeniz dünyasındaki barışa dayalı ticaret ilişkileri, Perslerin tarih sahnesine girmesiyle bozulur. Coğrafi merkezleri İran platosunda bulunan Persler, M.Ö. 6. yüzyılın ikinci yarısından itibaren toprakları bütün Orta Doğu, Mısır, Suriye, Filistin, Kuzey Arabistan, Anadolu ve Trakya’yı kapsayan bir imparatorluk kurarlar. Emperyalist hırsları olan Persler, o zamana kadar büyük hırsları olmayan kent devletleri üzerinden giden Akdeniz uygarlığındaki dengeleri yerinden oynatırlar.

Yanıt Açıklaması: Paleolitik Sanat'ta kadın heykelcik ve kabartmalara "Venüs" adı verilmektedir. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Uzun on altıncı yüzyılda, Azor Adaları’ndan Yeni Dünya’ya, Kızıl Deniz’den Basra Körfezi’ne, hatta Baltık Denizi’nden Nijer’e değin pek çok yer, geçici bir süre için de olsa Akdeniz dünyasının çekim alanına girmiştir. Küresel bir Akdeniz’den söz etmeyi bile haklı gösterebilecek bu dış çemberi bir yana bırakırsak, Akdeniz dünyasının çekirdeği çok daha kalıcı ve kendine yeterli olma özelliğiyle öne çıkar. Büyük ölçüde kendi kaynaklarından beslenen ve dolayısıyla kendine oldukça yeterli olan Akdeniz dünyası aynı zamanda kendisi için yaşamsal önemdeki kıyıları arasındaki deniz taşımacılığını da büyük ölçüde kendi gemileriyle gerçekleştiriyordu. O dönemde doğu-batı ekseninde bir ucundan diğer ucuna yaklaşık 60 günde yolculuk edilen, kuzey-güney geçişi ise yaklaşık iki hafta süren bu beşeri ve iktisadi coğrafya, yaklaşık 60-70 milyonluk bir nüfusu barındırıyordu. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Braudel’e göre, Akdeniz’i Akdeniz yapan, coğrafyanın değişmez fiziki özellikleri değil, asıl beşeri özellikleridir. Bu coğrafyada insanlar çok sık hareket edebildikleri, bir yerden diğerine neredeyse sürekli gidip geldikleri ya da zaman zaman göçebildikleri için, bu coğrafyanın yüzeyi ve sınırları zaman içinde değişebildiğinden Akdeniz dünyasının yaşayan sınırlarını çizmek, herhangi bir atlasa ilk bakışta edinilen ilk izlenimin uyandırdığı sanıdan çok daha güçtür. D seçeneği yanlıştır. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Akdeniz dünyasını gerçek anlamda bir dünya yapan Roma İmparatorluğu olmuştur. Roma egemenliği Akdeniz’e gözle görülür bir bütünlük vermişti. Bunun göstergesi Roma mimarisinin bugün de Akdeniz’in hemen her bölgesinde gözle görülür suyolları, sarnıçlar, hamamlar, köprü ve yollar, tiyatrolar, stadyumlar gibi önemli izleridir.