Akdeniz Uygarlıkları Sanatı

Yanıt Açıklaması: Endülüs Emevîleri'nde ise, özellikle 10-11. yüzyıllarda figürlü bezemeler zengin örnekleriyle daha çok fildişi türünde el sanatı ürünlerinde karşımıza çıkar.

Yanıt Açıklaması: Orta Çağ’da Akdeniz’de gelişen islâm sanatında: bölgenin sosyo-ekonomik yapısı, kültürel verileri başrolü oynamıştır. Bu biçimlenmede ticaretin, sanatçı ve bilim adamı göçlerinin, bu ortamın yaratıcısı konumundaki kurucular (baniler) ile yapım yöneticisi ve sanatçıların çok büyük katkısı olmuştur. Ayrıca, Haçlı Seferleri’nin ve bölgede kurulan geçici Haçlı Devletleri’nin çift yönlü etkisini de unutmamak gerekir.

Yanıt Açıklaması: Narteks, giriş mekânı, naosa, ibadet alanı; atrium avlu; rölik kutsallara ait beden parçaları anlamına gelir. Katehumenler , Hristiyanlığa giriş için hazırlık aşamasındaki kişilerdir.

Yanıt Açıklaması: Akdeniz’de özellikle Geç Tunç’dan Erken Demir Çağı’na dönüşümü kronolojik olarak yaşam katmanları ile belgeleyen Troia, bugün Hisarlık adıyla bilinir.

Yanıt Açıklaması: Rönesans, antik dönem eserlerinin modern öncesi dönemde yeni bir yorumla ele alınması esasına dayanır. Bu dönemde, Antik Çağ'ın örnek alınmasının en önemli nedeni Antik Çağ sanatının dünyasal ve canlı oluşu, aynı zamanda Yeni Çağ'ın ruhuna ve dönemin ihtiyaçlarına cevap vermesidir. Bu dönem, düşüncede akılcı ve bilimci, sanatta da akılcı ve gerçekçi eğilimlerin görüldüğü bir dönemdir. Rönesans, İtalya'da Floransa merkezli olarak ortaya çıkmıştır, İtalya'da ortaya çıkmasının nedenleri arasında; ekonomik gelişmişlik, antik geleneğin varlığı, Bizanslı bilginlerin eski Yunan edebiyatının metinlerini buraya getirmeleri ve bunların incelenmesi ile ilk genel kitaplıkların ve edebiyat derneklerinin burada kurulması sayılabilir.

Yanıt Açıklaması: Divriği'deki Mengücekli kolunun yaptırdığı eserler, dönemin ve Anadolu-Türk sanatının önemli ya- pıları arasında özel bir yere sahiptir. Divriği'deki 1180-81 tarihli Kale Camisi, çok bölüntülü iç mekânıve sekiz kubbesiyle, iç mekânın tümüyle kubbe ile örtülü olduğu yapılara geçişte çok önemli bir rol oynar. Kalenin eteğinde, cami, darüşşifa (hastahane), türbe, hamam ve çeşmesiyle bir külliye (yapıtopluluğu) olarak biçimlenmiş yapılar, özellikle de cami ve darüşşifa biricik diyebileceğimiz özellikleriyle dikkati çekerler. Birbirine bitişik olarak inşa edilmiş Ulu Cami ve Darüşşifa, konumlarıyla bile Anadolu-Türk mimarisinde özel bir yere sahiptirler. Ulu Cami Mengücekli Beyi Ahmed Şah, Darüşşifa ise eşi ve Erzincan Mengücekli Meliki Behram Şah'ın kızı Turan Melek Hatun tarafından Selçuklu Sultanı I. Alâeddin Keykubad zamanında 1228-29 tarihinde yaptırılmıştır. Yapı topluluğunun mimarı Ahlat'lı Hürremşah'tır.

Yanıt Açıklaması: Ressam Jacques-Louis David akademik resmin en önemli temsilcisidir.

Yanıt Açıklaması: Anıtsal boyuttaki bu yapılar uzunlamasına dikdörtgen planlı, doğuda çoğunlukla apsisin (ibadet için dönülen yönü belirleyen mimari alan) yer aldığı ve destek dizileriyle neflere (desteklerin arasında kalan sahın) ayrılmış, ibadet alanları ahşap çatılarla örtülü ve çeşitlemesi çok olmayan mekânlardır.

Yanıt Açıklaması: Kurtuba Ulu Camii: Endülüs Emevileri döneminde yapılan, Unesco Dünya Mirası Listesi’nde yer alan, anıtsallığı, mimarisi ve estetik özellikleriyle dünyanın sayılı eserlerinden biridir. Medinetü’z Zehra: Endülüs Emevileri dönemindeki bir saray kenttir. Kayrevan: Tunus’ta bir kenttir. Beytü’l Hikme: Abbasiler döneminde kurulan Bilgelik Evi’dir. Kubbetü’s Süleybiye: Abbasiler dönemindeki bir türbedir.

Yanıt Açıklaması: Dük Dominico Contarini tarafından Venedik’te 1063 yılında yaptırılmaya başlanan San Marko Kilisesi haç planlı kuruluşuyla tüm sonraki eklemeleri göz ardı edildiğinde, Bizans mimarisini anımsatır. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Sanat eserlerinde rüyaları kullanan akım gerçeküstücülüktür.

Yanıt Açıklaması: Caravaggio’nun "İsa’nın Mezardan Çıkarılışı" tablosu Barok Sanat Dönemi’ne ait olan bir tablodur.

Yanıt Açıklaması: Yüzyıl savaşları: 1337-1453; İstanbul'un fethi:1453; Matbaanın İcadı:1450; Akdeniz'in ikiye bölünmesi:1500 yılına tekabül eder.   Cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Abbasilerin 1258’de Moğollarca yıkılmasından sonra Memluklar Kahire’yi İslâm Halifeliğinin başkenti yaptı. Memluklar aslında, Abbasî halifelerinin güçlü askeri birlikler oluşturmak için savaş esiri olarak veya satın alma yoluyla edindikleri ya da hediye edilmiş kölelerdi.

Yanıt Açıklaması: Gelidonya ve Uluburun batıklarından çıkan buluntular Bodrum Arkeoloji Müzesinde korunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Rüya halinin sanatçılar için önemli bir yaratıcı evre olması, Gerçeküstücülük sanat akımında, toplumu şok eden düşünceleri ön plana çıkarmak, Fütürizm sanat akımında, resimde en, boy ve derinlik ölçülerine dördüncü bir boyut olarak zaman olgusunun katılması Kübizm sanat akımında, yeniden yaratılan imgeler kendisini oluşturan malzemenin ve amacın dışında sanatsal bir ürün haline gelmesi, Dadaizm sanat akımında, betimlenen sahnelerin modeller üzerinden değil fakat gerçek gözlemler üzerinden kurgulanması, İzlenimcilik sanat akımında görülmektedir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Selçuklu Devleti'nin önemli yapılarının ortaya konduğu 13. yüzyıl başından önceki Anadolu-Türk mimarisi örneklerine baktığımızda, yapı sayısının çokluğu, anıtsallığı ve taş işçiliğindeki ustalığı ile dönemin en güçlü beyliği olan Artukluların mimarisi ayrı bir önem taşımaktadır. Nitekim avlulu yapıları ve büyük boyutlu kubbeleriyle değil, köprü mimarisine getirdikleri yeniliklerle bile teknik üstünlükleri açık bir biçimde kendini gösterir. Diyarbakır-Silvan yolunda, Batman suyu üzerinde yer alan ve kısa bir süre öncesine kadar kullanılan Malabadi Köprüsü bunun en güzel kanıtıdır.

Yanıt Açıklaması: Ekonomi ve teknolojiye bağlı değişen yeni dünya düzeni deneyselliği ön plana çıkarıp geçmişi reddetmesiyle şimdi anlamına gelen modern sözcüğü ile tanımlanmaya başlamıştır. Böylece modernleşme Avrupa ve Amerika’da teknoloji, bilim, demokrasi, ulus devletler ve kapitalist üretim sisteminin ortaya çıkışı ile özdeştir. Modernleşmeyle beraber sadece deneysel düşünce, akılcılık, deneycilik, geleceğin programlanması ortaya çıkmamış, Avrupa sömürgeciliğin yayılmasıyla tüm dünyada modernleşme kavramı batılılaşma kavramıyla örtüşmüştür. Modernleşme aynı zamanda mentalite değişikliğine neden olmuştur. Ancak toplumların kendi tarihsel geçmişleri ve kültürleri modernleşme süreçlerinin yaşanmasında farklılıklar gösterir. Bu nedenle geçmişe karşı çıkma ve geleneksel olanı reddetme anlamına gelen modernite olgusunu her toplum farklı zaman ve durumlarda yaşayabilir. Akdeniz çevresindeki kimi toplumlarda bu süreç halen devam etmektedir. Modernleşmenin genel olarak on dokuzuncu yüzyıl ortasında başlayıp, dünya düzeninin yeniden değiştiği II. Dünya Savaş’ına kadar (1945) devam ettiği varsayılır.

Yanıt Açıklaması: Mimaride en önemli değişim dinle birlikte yeniden şekillenen dinsel mimari olur. Zaten Roma’nın bildiği ve kamu mimarisinde kullandığı bir yapı olan bazilikalar kilise mimarisinde en önemli yapı tiplerinden biri olarak ortaya çıkar. Kudüs yakınlarındaki Beytüllahim’de İsa’nın Doğumu anısına inşa edilmiş olan kilise de bazilikal planlıdır ve ana mekân doğuda İsa’nın doğduğu varsayılan bir kayayı çevreleyen sekizgen bir yapı ve tavaf koridoru ile sonlanır. Aynı yüzyıllarda Roma’da Lateran ve Aziz Petrus Kiliseleri, Selanik’teki Aziz Demetrios Kilisesi benzer biçimde bazilikal planlı olarak inşa edilmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: 4-5. yüzyılda dönemin yarattığı bir başka yapı tipi martirium, vaftizhane, mausoleum (türbe) gibi merkezi planlı yapılardır. Bu plan tipi Martirler (din şehidi), azizler anısına inşa edilen yapılarda kullanıldığı gibi yerel özellikler taşıyan dini olaylar, vaftiz gibi törenler için de kullanılmıştır.