Mitoloji ve Din

Yanıt Açıklaması: A şıkkı Gılgamış, Enkıdu ve Ölüler Diyarı Destanında geçer. Cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: “Ongon”un Moğolca bir kelime dahi olsa kullanım olarak Türkçeye iyice yerleşmiş olduğu­nu dile getiren düşünür, M. Eröz’dür. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Hitit mitolojisinin beslendiği kaynaklardan diğeri de Mezopotamya kökenli efsanelerdir. Bu efsaneler içinde en önemlisi Gılgamış destanıdır. Sumer, Babil ve Hurri kültüründe görülen efsanenin Hititçe nüshası, Enkidu’nun öldürülmesini konu edinmektedir. Efsanede anlatılan ‘tufan’ olayı kutsal kitaplardan Tevrat ile birebir örtüşür. Bu efsanede Nuh’un adı Utnapiştim idi.

Yanıt Açıklaması: Sumer panteonunda An’ın yerini kısa zaman içinde Enlil alarak baş tanrı olmuştur. Adının anlamı “yeryüzünün beyi”dir. Tanrıların babası, yerin ve göğün kralı, bütün ülkelerin kralı gibi unvanlara sahipti.Sumer düşüncesine göre kralları tahta çıkaran, ülkeye bolluk ve bereketi getiren Enlil’dir. Onun kült şehri Nippur’dur. Bu şehirde bulunan Ekur tapınağı ona aittir. Mezopotamya tarihinin bütün devirlerinde Enlil şahıs adlarında geçmektedir. Sumer ayinsel dualarda görülmektedir. Asur, Babil, Uruk, Kullaba ve Elam’da tapınağı ve kültü vardır. Acemhöyük’te bulunan I. Şamşi-Adad’ın mührü üzerindeki ibarede kral kendisini tanrı Enlil tarafından atanmış saymaktadır.

Yanıt Açıklaması: b şıkkı yıldırım, savaş ve av tanrısı; c şıkkı yeraltı dünyası tanrıçası; d şıkkı Ay tanrısı, e şıkkı çoban tanrısıdır. Cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde Anadolu’da devam eden büyüklere saygı ifadesinin İslam öncesi döneme kadar uzanan geçmişin devamı olarak bakmak mümkündür. Zira aile içindeki hiyerarşide oturma düzeninden, toplu mekanlardaki konuşma adabına kadar geniş bir alanda var olan bu tür ayrıntılar Atalar Kültü’nün devamı olarak yorumlanabilir. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: B şıkkı, yıldırım, savş ve av tanrısı; c şıkkı yeraltı dünyası tanrıçası, D şıkkı Ay Tanrısı, E şıkkı çoban tanrısıdır. Cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Diğerleri Sumer destanlarında geçer. Cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Göğü ve yüceliği temsil eden tanrı (Zeus) bile gökyüzünde değil, Uludağ anlamına gelen Olympos dağına yerleştirilir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Homeros’un İlyada destanında aristokratik bir siyasal-toplumsal düşünüş savunulur. Örneğin feodal beylikler federasyonunun yöneticisi olarak görünen Agamemnon soyunu Zeus’a dayandırır. Homeros’a göre, ‘krallık yetkisi Zeus’dan gelir. Akıllı Zeus Kralları sever’. ‘ Her kafadan bir ses çıkarsa iyi olmaz. Bir tek kral olmalı, bir tek baş’ olmalıdır. Oinomaos, Elis (Eleia) bölgesinde bulunan Pisa'nın kralıdır. Yunan mitolojisinde Savaş tanrısı Ares ile Harpinna'nın oğludur. Theseus, Atina'nın efsanevi kralıdır. Annesinin Ethra, babasının Poseidon olduğu söylenir. Akhilleus, Peleus'la Thetis'in oğludur. Thetis, Su tanrıçası olarak bilinir. Aeneas, Kral Ankhises ile Aphrodite'nin oğludur. Afrodit, Yunan mitolojisinde aşk ve güzellik tanrıçasıdır.

Yanıt Açıklaması: b şıkkında, hayatın sulardan başladığı anlatlır; c şıkkında insanın yaratılışı anlatılur; d şıkkında evrenin düzene konulması ve e şıkkındainsanın çamurdan yaratılmsı anlatılır. Cevap A şıkkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Din etimolojik olarak, Arapça ‘usul, adet, tutulan yol, ve huy’ anlamına gelirken, eski Yunanca’da ‘korku ile karışık sevgi ve saygı’ anlamına gelmektedir. Doğru Cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Alalu

Yanıt Açıklaması: Anunnalar bir tanrılar topluluğudur ve Eridu kentinin 50 tanrısı olarak geçer. Enlil, anlamı “yeryüzünün beyi”dir ve kısa bir zaman içinde An’ın yerini alarak baş tanrı olmuştur. Enki, deniz ve okyanus tanrısıdır. Anzu, aslan başlı kartal şeklinde bir yaratıktır.

Yanıt Açıklaması: Anadolu geleneği olan yardımlaşma ve hediyeşleme kültürünün Hitit dünyasında da yaygın olduğunu ‘Güneş Tanrısı, İnek ve Balıkçı’ masalı çok güzel bir şekilde özetlemektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Hatti (Anadolu) Kökenli Mitler Anadolu’nun yerli halkı olan Hattilerin mitleri Hititler tarafından Hititçeye adapte edilmiştir. Diğer yabancı kökenli mitlerden daha basit bir yapı gösteren ve ritüel temsillerin sözlü olarak müzik eşliğinde icra edilmesiyle oluşmuştur. Bu grup içine dâhil ettiğimiz efsaneler: A- İlluyanka B- Deniz’in Kızı ve Telipinu C- Kamruşepa D- Fırtına Tanrısı’nın Müthiş Bir Şekilde Gürlemesi (Gökyüzünden Düşen Ay) E- Ebedi Olan İnsan Ruhunun Yolculuğu İlluyanka efsanesi genel hatları ile Babil’de yeni yıl şenliklerinde okunan ejder Tiamat’ın öldürülmesini konu alan Babil Yaradılış Mit’inden etkilenmekle birlikte, Homeros’un Odysseus’unda Atlas’ın kızı Kalypso ve Odysseus ile ilgili anlatılan olayları etkilemiş olduğu anlaşılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: “Şaman” ve “kam” kelimeleri birlikte kullanılmıştır. Öbür dünya ile beşer arasında şifa vermek amacıyla bağlantı kuran bir vasıta ve dini ayinleri tertip eden kişi olarak ifade edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Alman filozofu Nietzsche, sadece imana dayalı dogmatik bir ahlaki kodu kabul etmenin yalnızca mantık dışılık değil, aynı zamanda insan potansiyelini sınırlamak olduğunu söylemektedir.

Yanıt Açıklaması: Hitit Mitolojisinde Ereş.Ki.Gal Fırtına Tanrısının annesidir ve antlaşma metinlerinde sıkça görülen bu tanrıça mitolojide karanlık toprağın açılması ile yer altından Fırtına Tanrısının geri getirilmesi konusunda önemli bir rol oynar.

Yanıt Açıklaması: Lugalbanda: Sümer tanrılaştırılmış kahramanıdır.Uruk’un ilk hanedanından 3.kral olarak listelerde geçer. Enmerkarın oğludur.Fara tanrı listelerinde Ninsu’nun kocası olarak bulunur.Eski Babil Devri’nde Nippur ve Uruk’ta tapınım görmüştür. Gılgamış ve Huwawa destanında Ninsu’nun kocası, Gılgamış’ın babası olarak geçer.