Mitoloji ve Din

Yanıt Açıklaması: Anzu: Mezopotamya mitolojisi ve ikonografisinde aslan başlı kartal şeklinde bir yaratıktır. Bu isim "IM.DUGUD.MUŞEN" ya da "Anzu" olarak yazılırdı.

Yanıt Açıklaması: Aşağı Mezopotamya’da yer alan Sümer kentlerinin her birinin kendine has bir tanrısı bulunmaktaydı. Bunlar, hava tanrısı, gök tanrı, güneş tanrı, ay tanrı, yaratıcı ana tanrı, çoban tanrı ve tahıl tanrı gibi.Bunların kendi kült merkezleri vardı. Enlil’in Nippur’da, Nanna’nın, Ur’da, Utu’nun Sippar’da, Enki’nin Eridu’da tapınakları yer almıştır. Tanrılar yalnızca tapınakta bir yer işgal etmez aynı zamanda bilge tanrı, koruyucu tanrı, yaratıcı tanrı olarak insanların hayatını da düzenlerdi.

Yanıt Açıklaması: Şıklarda yer alan tanrı/tanrıçaların tamamı yaratılış mitinde yer almaktadır. Bununla birlikte Nammu, Tanrıların anasıdır. Enlil, Ninlil’e aşık olur, onunla birlikte olur ve Enlil Ninlil’in üç ilahın annesi olmasını sağlar. Lahar sığır-tanrıdır. Aşnan tahıl-tanrıçadır. Enki bilge tanrıdır. Ninmah doğum tanrıçasıdır. Gök tanrı An, yer tanrıça Ki ve bunları birleştiren hava tanrı Enlil’dir.

Yanıt Açıklaması: Ea:Eski tabletlerin muhafızı olan ve iki yüzlü olarak omuzlarından fışkıran sularla oluşmuş bir nehir ile betimlenmiştir. Eski Hitit Dönemi belgelerinde geçmemesine rağmen MÖ 14. Yüzyıl siyasi antlaşmalarında görülür. Bu tanrının veziri İzzummi (Uşmu) ve karısı ise Damkina’dır. Mezopotamya’da bereketi temsil eden bu tanrı, Hurri mitlerinde Bilgeliğin Kralı olarak anılmış ve MÖ 1. bin yıla kadar işlevini sürdürmüştür.

Yanıt Açıklaması: Homeros günümüzde de mitolojik araştırmalar için önemli bir başvuru kaynağı olan İlyada'nın yazarıdır. Doğru Cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Mitler daha çok âlemle ilgili yaradılış tarzı konuları ele alarak öncelikli konulara yönelmiştir. Diğerleri ise daha çok kahramanlık gibi toplumu teşkil edecek sosyal meselelere yönelmişlerdir. Mitlerin kutsallığı efsane ve diğerlerine göre daha ağır basmaktadır. Dolayısıyla doğru cevap I ve III’ün yer aldığı C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: An, Mezopotamya panteonunun baş tanrısı olup, göğün kişileştirilmiş halidir, kutsal rakamı 60’tır. Bütün Mezopotamya tanrılarının en yüksek rakamıdır. Mezopotamya kozmogonisinde, An-Enlil-Enki bir üçlü oluşturmaktadırlar. An’ın ünvanları, “tanrıların kralı”, “göğün kralı” ve “ülkelerin kralı”dır. Eski Sümer Devrinde, An Ur ve Uruk’ta önemli unsurlardan birisidir.

Yanıt Açıklaması: Şausga: Bir arslan üzerinde kanatlı bir kadın formun­da betimlenmiş bu tanrıça, Teşup’un kız kardeşi­dir.

Yanıt Açıklaması: Anadolu’da yaygın olan “Alazlama” adeti, ateş kültünün bir yansıması olarak değerlendirilebilir. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Homeros’un İlyada destanında  feodal beylikler federasyonunun yöneticisi olarak görünen Agamemnon soyunu Zeus’a dayandırır.

Yanıt Açıklaması: Aşağı Mezopotamya’da yer alan Sümer kentlerinin her birinin kendine has bir tanrısı bulunmaktaydı. Bunlar, hava tanrısı, gök tanrı, güneş tanrı, ay tanrı, yaratıcı ana tanrı, çoban tanrı ve tahıl tanrı gibi.Bunların kendi kült merkezleri vardı. Enlil’in Nippur’da, Nanna’nın, Ur’da, Utu’nun Sippar’da, Enki’nin Eridu’da tapınakları yer almıştır. Tanrılar yalnızca tapınakta bir yer işgal etmez aynı zamanda bilge tanrı, koruyucu tanrı, yaratıcı tanrı olarak insanların hayatını da düzenlerdi.

Yanıt Açıklaması: Mitlerin konularını tabiat ve âlem oluşturmaktadır. Sümer mitolojisinde evren-doğum (kozmogoni) olayı üç aşamalı olarak; “evrenin menşei”, “evrenin düzene konması” ve “insanın yaratılması” şeklinde gerçekleşir.

Yanıt Açıklaması: Enki kader tanrısı olarak Sumer ülkesine bolluk ve bereket getirdiği anlatılır. Önce Dicle ırmağını tatlı suyla doldurur, Dicle ve Fırat ırmaklarının düzgün çalışabilmesi için kanal denetçisi olarak tanrı Enbililu’yu atar.

Yanıt Açıklaması: Mit, daha çok doğa ve doğaüstü varlıkların yaradılışını konu edinir. Yani, bir anlamda mit, yaradılışın öyküsüdür. Yaradılış ve doğa içindeki mücadele ve insanlığın kazandığı deneyimler olarak görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Uygarlığın kökeni’nin antik Grek’e mal edil­mesi, ‘Batı‘da yaygın bir kanıydı. Hatta Batı’daki bu kanı, bize dahi sirayet etmiş ve bizi etkilemişti. Bu et­kileşimi, Doğu’da Ziya Gökalp dillendirecekti: ‘Büyük milletlerden her biri medeniyetin hususî bir sahasında birinciliğe ibraz etmiştir. Eski Yunanîler bediîatta, Romalılar hukukta, Benî İsrail ile Araplar dinde, Fransızlar edebiyatta, Anglo-Saksonlar iktisatta, Al­manlar musikî ile metafizikte, Türkler de ahlâkta bi­rinciliği kazanmışlardır.’

Yanıt Açıklaması: Destan, Farsça bir kelime olup milletlerin benliğinde derin tesirler bırakan savaş, göç gibi toplumsal;yangın, salgın hastalık, sel, deprem gibi doğal olayların etkisiyle söylenmiş hayali unsurlarla süslenmiş uzun manzum eserlerdir. Destan derin geçmişe sahip devletlere ait hikayelerdir. Çünkü savaş yaşamayan, doğal afetlerle karşılaşmayan milletlerde destan unsuru bulunmaz. Destanlar bir kavmin yada ulusun yurt edinme ve kimlik kazanma mücadelesini ihtiva eder.

Yanıt Açıklaması: Bundan dolayı olmalıdır ki, tarihçi Herodot miti, “tarihi değeri olmayan, uydurma güvenilmez masallar” ve Ploton da “gerçeklerle ilgisi olmayan uydurma, boş ve gülünç hikâyeler” olarak değerlendirirler.

Yanıt Açıklaması: Yılan İlluyanka, Fıtına Tanrısı’nı yener ve onun gözünü ve kalbini çıkarıp alır. Sonra Fırtına Tanrısı fakir bir kızı karısı olarak alır ve ondan bir oğlu olur. Çocuk büyüdüğünde İlluyanka’nın kızını eş olarak alır. Bunun üzerine Fırtına Tanrısı, oğluna: ‘Karının evine gittiğinde kalbimi ve gözlerimi (başlık parası olarak) iste’ der. Oğlan babasının gözlerini ve kalbini geri alıp babasına verince Fırtına Tanrısı savaşmak için denize gider. İlluyanka ile kavga başlayınca Fırtına Tanrısı’nın oğlu İlluyanka’nın tarafında yer alır. Bunun üzerine Fırtına Tanrısı hem İlluyanka’yı hem de oğlunu öldürür.” Efsanede geçen başlık parası (kuşata) deyimi, Hitit dünyasında görülen ve Anadolu kültürü olarak devam etmiş bir geleneğin devamını yansıtması açısından önemlidir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Masalların kahramanları olağanüstü yaratıklardır. Abartı unsurlarının bol olduğu ifade biçimleridir. İçeriği büyük oranda hayali unsurlarla doludur.

Yanıt Açıklaması: Hititler, Anadolu’nun güneydoğusunda yaşamış Hurri kültüründen büyük oranda etkilenmiştir. Bu efsanelerin ilki olan Kumarbi (Gökteki Krallık) Efsanesi Alalu, Anu ve Kumarbi gibi tanrıların üzerine kurgulanmıştır. Anu Gökyüzü Tanrısı’dır. Alalu da onun daha önceki atasıdır. Ayrıca metin kadim tanrılar Nara, Napşara, Minki ve Ammunki’den de söz etmektedir.