Türkiye´nin Kültürel Mirası 2

Yanıt Açıklaması: Uygur freskleri, kabartma ve heykelleri Orta Asya’daki Türk resim ve heykel sanatının kökenlerini ortaya koymaktadır. Tapınak duvarlarında, dinî kitaplarda ve ipek kumaşlar üzerinde görülen bu resimlerde ve heykellerde çoğunlukla Manizm, Budizm, Şamanizm gibi inançlarla ilişkili konularla günlük yaşamdan sahneler (din adamları, müzisyenler, prens ve prensesler gibi) ele alınmıştır. Doğru cevap b'dir.

Yanıt Açıklaması: Bugün, Anadolu’da, Uşak, Bergama, Kula, Gördes, Milas, Çanakkale, Kayseri, Sivas, Konya, Kırşehir, Isparta gibi merkezlerde ve Doğu Anadolu’da bazı şehirlerde -teknolojik destekle de olsa- geleneksel halı sanatının sürdürülmesine yönelik çalışmalar sürdürülmektedir. Ancak Edirne bu bölgeler arasında değildir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Askerî müzik takımlarına özgü bazı çalgılar hariç olmak üzere, esnaf mehterleri, “zurna”, “davul”, “nakkare” ve “boru” çalıyorlardı.

Yanıt Açıklaması: Müziği oluşturan ögeleri Ana Ögeler ve Yabancı Ögeler başlıkları altında iki gurupta incelemek mümkündür. Birtakım ses kümelerini müzik diye tanımlayabilmemiz için mutlaka bu ses kümelerinin ritmik, melodik ve armonik yapılarının var olması gerekir. İşte bu üçlüye Ana Ögeler adı verilmiştir. Söz ve hareketin yer aldığı Yabancı Ögeler ise, bütün müzik yapıtlarında yer almayabilir. Ana Ögeler: a- Ritm (rhytmus, tartım, seslerin uzunluğu-kısalığı) b- Melodi (ezgi) c- Armoni (seslerin belirli kurallar içerisinde kalarak bağlanışı bilimi) Yabancı Ögeler: a- Söz b- Hareket (mimik ve danslar)

Yanıt Açıklaması: İstanbul’da bulunduğu semte de adını veren Rumeli Hisarı, Boğaz’ın 780 m olan en dar yerindeki Avrupa yakasında konumlanmıştır. Tam karşısında Anadolu Hisarı bulunmakta günümüzde Fatih Sultan Mehmet Köprüsü, tam üstünden geçmektedir. Rumeli Hisarı İstanbul’un fethi hazırlıkları sırasında Boğaz’ın kontrolunu sağlamak amacıyla Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılmıştır. Tarihsel kaynaklar, 1452 Mart ayında yapımına başlanan hisarın dört ay içinde tamamlandığını belirtmektedir. Kalenin büyüklüğü ve biçimi Fatih Sultan Mehmet tarafından belirlenmiştir. Fatih, yapımı sırasında kaleyi sürekli kontrol etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Dönemi’nde, Selçuklu ahşap işçiliğinde görülen insan ve hayvan tasvirleri, astrolojik işaretler kullanılmamış; daha çok geometrik, nar, gül, karanfil, lale gibi çiçekler, meyveler, natüralist bitkisel bezemeler ve yazı tercih edilmiştir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Ocaklı ilk Osmanlı hanı Issız Han'dır. Doğru cevap C' dir.

Yanıt Açıklaması: Türk Mutfağı hakkındaki erken tarihli Türkçe kaynakların ikisi 11.yy’a aittir; bunlardan ilki Yusuf Has Hacip’e ait Kutadgu Bilig, diğeri de Kaşgarlı Mahmud’un Divanı Lügati’t Türk adlı eseridir. Yusuf, daha çok ziyafet sofralarının hazırlanılması ve bu sofralarda nelerin nasıl ikram edilmesi gerektiği konuları üzerinde durmuş; ayrıca 11. yüzyıl Türk sofra adabı ile gençlikte ve yaşlılıkta, yemek yerken dikkat edilmesi lazım gelen noktalar üzerinde durmuştur.

Yanıt Açıklaması: Erken Bizans Dönemi’nde, Roma seramik geleneğinin kırmızı astarlı, baskı tekniğinde bezemeli kaplarının üretimi ve kullanımı sürdürülmüştür. Terra sigillata türü bu kaplar, kaliteli hamur ve pişirim teknolojisine sahiptirler. 7. yüzyıldan itibaren Bizans seramik teknolojisinde değişimler görülmüş, kırmızının yanı sıra beyaz hamurlu ve -Roma Dönemi’nde yaygın görülmeyen- kurşun sırlı kaplar üretilmeye başlamıştır. Hiçbir bezeme yapılmaksızın astarlı, tek renk sırlı kaplar kısa sürede Bizans günlük yaşamında yerini almıştır. İslam ordularının Anadolu’ya akınlar düzenlediği 7.-8. yüzyıllar, Bizans Devleti’nin İslam dünyasıyla yakın ilişkiler kurmaya başladığı dönemdir.  11. yüzyılda beyaz hamurlu üretim gerilemeye başlamış, kırmızı hamur ön plana çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: Rumeli Hisarı'nın diğer adı Boğazkesen Kalesi'dir.

Yanıt Açıklaması: Anadolu’daki ilk kitaplık MÖ 165’te Bergama Krallığı’nın başkenti Bergama (Pergamon) da kurulan Bergama Kitaplığı’dır. Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: Günümüz Anadolu’sunda: Anadolu’daki toplulukların yiyecek elde etme stratejilerini belirleyen en önemli koşul, yaşam çevresi kuşağıdır. Çünkü Anadolu’nun çayırlık, dağlık ve ormanlık bölgelerden oluşmasının yanı sıra denizlerle çevrili olması da besin kaynaklarının çeşitlenmesini sağlamıştır. Bir diğer koşul da bağlantılı olarak kaynakların çeşitliliğidir. Bu nedenle yemek kültürümüzde yabani ot (örn. ısırgan, kenger, madımak) ve mantar (örn. kanlıca, domalan), meyve (örn. elma, ceviz, armut, zerdali), balık (taze olduğu kadar kurutulmuş, salamura ya da konservesi yapılmış olarak) ve ağırlıklı olarak yerli baharatların (örn. yarpuz, dağ kekiği, nane) kullanımı da gelişmiştir.

Yanıt Açıklaması: Birtakım ses kümelerini müzik diye tanımlayabilmemiz için mutlaka bu ses kümelerinin ritmik, melodik ve armonik yapılarının var olması gerekir. İşte bu üçlüye Ana Ögeler adı verilmiştir. Söz ve hareketin yer aldığı Yabancı Ögeler ise, bütün müzik yapıtlarında yer almayabilir.

Yanıt Açıklaması: Milet tipi seramikler, Erken Osmanlı Dönemi’nde üretilen en yaygın gruplardan biridir. Renksiz, şeffaf sıraltına kobalt mavi tek renkli uygulamaların yanı sıra, siyah, turkuaz ve mor gibi birden fazla renkli bezemeye uygulamalar da bulunmaktadır. Derin, yarı küresel kaseler ile dışa kıvrık kenarlı, sığ tabakların imalatı yaygındır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Ana Tanrıça Kültü diğer adıdır.  Cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İş yaşamının bir sonucu olarak Fast-foot yemek alışkanlığı ortaya çıkmıştır. Doğru yanıt: A'dır.

Yanıt Açıklaması: "Erkekler doğal et yiyicidir. İyi yemek de erkeğin statüsünün bir parçasıdır." bu söz  "Pierre Bourdieu" ye aittir. Doğru yanıt: B'dir.

Yanıt Açıklaması: 2011 yılında UNESCO SOKÜM Temsili Listesi’ne kabul edilen tören keşkeği, erkekler tarafından pişirilir. Bu, erkeklerin toplumsallaşma süresi içinde öğrendiği bir roldür.

Yanıt Açıklaması: 1530’larda seramik bezemesinde kullanılan renk çeşitliliği artar, mavi, turkuaz, yeşil, mor ve siyah belli başlı renkler olur. Şam (işi) tipi adı verilen bu seramik grubu gerek renk ve motif gerekse kompozisyon bakımından en özgün gruplardan biridir (Resim 5.5). Başnakkaş İranlı Şahkulu’nun geliştirdiği saz üslubundaki hançeri yaprak ve hatayiler, top ağaçlar ve naturalist çiçeklerle çeşitli kompozisyonlar oluşturulmuştur. Bu seramikler, sıraltı çok renkli boyama tekniğinde bezemeli, İznik Osmanlı seramiklerinin ilk önemli grubunu teşkil ederler.

Yanıt Açıklaması: Yemek kültürü kavramını oluşturan boyutları şöyle sıralamak mümkündür: 1-Kavramsal kategoriler (örn. helal et); 2-Ahlaksal değerler (örn. son lokmayı bırakma); 3-Duygular sistemi (örn. damak çatlatan lezzet); 4- Davranışsal örüntüler (örn. sofra düzenleme, el yıkama); 5-Normatif örüntüler (örn. yemek masasından daha yukarıda oturmama); 6-Maddi kültür (örn. elle yeme). Doğru yanıt C'dir.