Türkiye´nin Kültürel Mirası 2

Yanıt Açıklaması: Perdah: Seramik kapların pişirilmeden önce, yüzeylerine taş, ahşap veya kumaşla yapılan düzeltme işlemine perdah adı verilir. Kap yüzeyi bu sayede daha parlak ve düzgün olur.

Yanıt Açıklaması: İlk defa İstanbul Zeuxippus Hamamı kazısında dikkat çeken ve bulunduğu yerin adıyla anılan Zeuxippus seramik grubu, temelde bu bezeme tekniği içinde yer alan ve 13. yüzyıl Bizans seramik üretimine damgasını vurmuş bir gruptur. Doğru cevap C' dir.

Yanıt Açıklaması: Arap alfabesiyle güzel yazı yazma sanatıyla uğraşanlara hattat, sanatsal de¤eri olan yaz›ya hüsn-i hat denilmiştir. Diğer seçenekler ise çeşitli yazı tiplerinin isimleridir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Mezopotamya’da MÖ 2500’lerde III. Ur Sülalesi mezarlarında ele geçen cam boncuklar yapay cam üretiminin en erken örnekleri olarak değerlendirilmektedir. Bu dönemde soğuk camlar taş işleme teknikleri uygulanarak biçimlendirilirken zamanla sıcak işleme öğrenilmiştir Ancak tarihi tam olarak bilinen en eski cam Mısır Firavunu Amenhotep’e (MÖ 1551-1527) ait cam boncuktur. Ele geçen buluntular eski Mısırlıların cam yapabilmek ve cama şekil verebilmek için gerekli teknik bilgiye sahip olduklarını kanıtlamaktadır. MÖ 1. yüzyılda Suriyeli ustaların üfleme tekniğini bulmaları camcılıkta en önemli gelişmelerden biridir. Metal bir çubuk-borunun ucuna alınan erimiş camın, metal çubuğun sürekli döndürülerek üflenmesi ve şişirilmesiyle şekillendirildiği bir yöntemdir.

Yanıt Açıklaması: Avrupa’da açılan ilk Türk ressamlar sergisidir. Sultan Abdülmecid Efendi’nin eserleri de yer almıştır. 1918’de yapılmıştır. Namık İsmail’in Son Mermi, İbrahim Çallı’nın Topçular, Hikmet Onat’ın Siperde Mektup Okuyan Askerler burada yer alan eserlerinden bazılarıdır.

Yanıt Açıklaması: Türk mutfak kültürüne ait ilk kaynak bilgiler, 11. yüzyılda Yusuf has Hacip'in Kutadgu Bilig ve Kaşgarlı Mahmut'un Divan-ı Lugat-ı Türk eserlerinde verilmiştir. Doğru yanıt: A'dır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlıya pirinç ilk olarak Çin'den gelmiştir. Doğru yanıt: D'dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlılarda ilk mehterhanenin oluşumu, Selçuklu sultanının, Osman Gazi’ye hâkimiyet belirtisi olarak “tuğ” göndermesi ile başlar. Osmanlı Askerî Müziği, Osman Gazi zamanında hayat bulduktan sonra, savaşlarda yer almaya başlamıştı.

Yanıt Açıklaması: Riyaseti Cumhur Filarmoni Orkestrası 1936 yılında 4701 sayılı yasa ile kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: İnsanoğlunun yemekle üç tip temel ilişkisi vardır: a-Beslenme; b-Yeme alışkanlıkları; c-Simgesel tüketim. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı döneminde, attarların ve bakkalların dükkanlarındaki malzemelerinin dökümünün yapıldığı deftere "Tereke" defteri denirdi. Doğru yanıt: E'dir.

Yanıt Açıklaması: Özellikle söz etkisinin arttığı ve dramatik unsurların ön plana çıktığı dönem "Romantik Dönem"dir.

Yanıt Açıklaması: Sadece neyin yenildiğini değil, onun neden, nasıl bir süreç sonunda, kimler tarafından hazırlanarak, ne zaman, kimler tarafından ve ne şekilde tüketildiğini de ifade eder. Yemek kültürü kavramını oluşturan boyutları şöyle sıralamak mümkündür: 1-Kavramsal kategoriler (örn. helal et); 2-Ahlaksal değerler (örn. son lokmayı bırakma); 3-Duygular sistemi (örn. damak çatlatan lezzet); 4- Davranışsal örüntüler (örn. sofra düzenleme, el yıkama); 5-Normatif örüntüler (örn. yemek masasından daha yukarıda oturmama); 6-Maddi kültür (örn. elle yeme)

Yanıt Açıklaması: Geleneksel Yemek Kültürü: İfadede öne çıkarılan kavram, gelenektir. Bir topluluğa ait yemek kültürünün tarihsel süreçte gelişerek bugünlere ulaşan ve tüm bu süreç boyunca devamlılık gösteren, tekrar eden kültürel mirasları, alışkanlıkları, bilgi, töre ve davranışları vurgular.

Yanıt Açıklaması: Bir batılı araştırmacı da Anadolu Selçuklu kervansaraylarının kökenini, en eski örnekleri 8. yüzyıl sonu ve 9. yüzyıl başlarına tarihlenen Ribat’lara bağlamaktadır. Roma Castrum’larını andıran kare veya dikdörtgen planlı ribatlar, ortada geniş bir avlu etrafına yerleştirilmiş mekânlardan oluşmaktaydı. En eski tarihli ribat, Tunus’taki 796 tarihli Manastır Ribatı’dır. 821 tarihli Susa Ribatı da (Tunus) tanınmış bir diğer örnektir.

Yanıt Açıklaması: Müzik dinlemede temel amaç bireyin kişisel ve ahlaki gelişimine katkı sağlaması değildir.

Yanıt Açıklaması: Neolitik Çağ’da yeme içme tarzının değişimiyle birlikte ilk toprak kaplar da yapılmaya başlamıştır. Bu çağa ait en eski seramik örnekleri İran, Anadolu ve Mezopotamya’da gerçekleştirilen kazılarda ele geçmiştir. Başlangıçta elle biçim verilirken MÖ 3200’lerde Güney Mezopotamya’da çömlekçi çarkının ortaya çıkmasıyla seramik kapların daha seri ve daha düzgün biçimlendirilerek üretilmeleri mümkün olmuştur. Çağlar boyunca doğada hazır bulunabilen toprak boya ve aşı boyalar kullanılmıştır. Bunlar siyah, kımızı ve beyaz renklerdedirler. Geometrik motifler, basit insan ve hayvan figürleri belli başlı bezeme motifleridir.

Yanıt Açıklaması: Bebek Kavafyan Konağı (1751), Manisa- Soma Hızırbey Camii (1791-1792), Çanakkale Bayramiç Hadımoğlu Konağı (1796), Yozgat Başçavuşoğlu Camii (1800-1801), Edremit Kabakçılar Konağı (1805), Kayseri Bürüngüz Köyü Evi (1808) günümüzeulaşan ve duvar resim sanatının önemli örneklerini içeren dinî ve sivil yapılardandır. Hacı Ahmed Bey Sarayı Cezayir'de bulunmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Bizans sanatında duvar resimlerinin gelişimi (İstanbul’da bulunan) Chora Manastırı (Kariye Camii) ile doruk noktasına ulaşmıştır. Manastır olarak ilk yapımı Iustinianus Dönemi’ne tarihlenen Chora Manastırı (534), 11. yüzyılda yeniden inşa ettirilmiş, 1315’te yüksek düzeyde bir memur olan Theodoros Metokhites tarafından tekrar onarılmış ve duvar resimleri ile donatılmıştır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Halk müziği derleme çalışmalarına gelince; bu çalışmaları tarihsel açıdan incelemek, bundan sonra yapılabilecek olan çalışmalara ışık tutması açısından son derece yararlıdır. İncelendiği zaman görülecektir ki gerek yurt içi gerekse yurt dışında bu konu ile ilgili yapılan araştırmalar hiç de azımsanacak ölçüde değildir. Özellikle Ahmet Adnan Saygun’un 1976’da Macaristan’da yayınlanan Bela Bartok’s Folk Music Research in Turkey adlı kitabı, bu konuda çalışmak isteyen araştırmacıların kullanımına sunulmak üzere, mutlaka dilimize kazandırılmalıdır. Halk müziğinde çalgılar konusuna bakıldığında, oldukça iyi araştırmaların varlığı gözlenmektedir. Bizce bu konuda yapılmış olan en iyi araştırmalar, Mahmut Ragıp Gazimihal’in Türk Ütkü Çalgıları, Türk Depki Çalgıları, Asya ve Anadolu Kaynaklarında Iklığ ve Ülkelerde Kopuz ve Tezeneli Sazlarımız başlıklı yapıtları ile İngiliz müzikoloğu Laurence Pikcken’in 1975’de Oxford University Press tarafından Londra’da yayınlanan Folk Musical Instruments of Turkey adlı eseridir.