Türkiye´nin Kültürel Mirası 1

Yanıt Açıklaması: Genellikle orta katta bulunur.

Yanıt Açıklaması: Safranbolu evlerinde pencerelerin ahşap kepenkleri bir göz gibidir ve kara kapak olarak adlandırılır. Birinci katta bulunan eyvanlar bazen sofadan birkaç basamak yüksekte yer alır ve buna yüksek sofa denir. Kapının kasaya bağlandığı menteşeler de güllap olarak adlandırılır. Safranbolu evlerinde sofaya değil odaya içeri denmektedir.

Yanıt Açıklaması: A, B, C ve E seçenekleri Mimar Sinan'dan önce inşa edilmiş eserlerdir. Ancak Kılıç Ali Paşa Camii Mimar Sinan'ın yaptığı bir eserdir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Dış Çardak

Yanıt Açıklaması: Sinan, kare plan ve yarım kubbeli tasarımlardan sonra bu yolda artık çok fazla gelişme gösteremeyeceğini düşünmüş ve yeni arayışlar içinde olmuştur. Aradığı çözümü Edirne Üç Şerefeli Cami’de bulmuştur. 1437-48 yıllarında yapılan bu cami oldukça ilginç yeniliklere sahipti. 24 metre çapındaki çok büyük kubbesi altı dayanağa oturuyordu. Altıgenin sivri uçları yanlara geliyor, ayrıca iki yanına 10.60 metre çapında ikişer kubbe ilavesiyle cami, enine gelişen bir plan gösteriyordu. Daha önce de Manisa Ulu Camii ve Selçuk İsa Bey Camii’nde gördüğümüz revaklı avlu Osmanlı mimarlığında ilk kez kullanılmıştı

Yanıt Açıklaması: Sokaklar eğer uzun bir yol oluşturuyorsa topografyanın yatay çizgilerini takip etmeye çalışır. Yatay sokakları birbirine bağlayan yollar ise kısa, yokuş veya merdivenlidir. Topografya değişken olduğundan yatay sokaklar da ona uyarak kıvrıla kıvrıla gider. Bu durum çok güzel sokak perspektifleri verir. Sokaklar genellikle iki yanı yüklü bir atın geçmesine uygun genişlikte yapılmıştır. Bu engebeli arazide at veya öküz arabası pek görülmez. Sokaklar, Arnavut kaldırımı denilen tarzda taş kaplamalıdır. Önce yolun orta ekseni belirlenmiş ve bu eksenin iki yanına büyük taşlar iki sıra döşenmiştir. Daha sonra daha küçük taşlarla bütün yol kaplanır. Yolun ortası kenarlarından daha alçaktır. Böylece yağmur suyu ortadan akar, kapılardan içeri girmez. Sokakların iki yanında yaya kaldırımı da yoktur çünkü otomobil olmadığından sokaklar sadece yayalar içindir. Sokakların iki yanında ev veya bahçe duvarları bulunduğundan dar sokaklar iki yanındaki duvarlarla beraber algılandığında daha geniş görünürler. Sokakların köşe başları dönüşü rahatlatmak için pahlanmıştır. Bağlardaki yollar biraz daha düzdür. Bahçeleri sulayan suyun arkları sokağın bir kenarında yer alır. Bazı yol ağızlarında komşuların ortaklaşa kullandıkları dibek taşları vardır. Bahçe duvarından sokağa taşan dallar yolu gölgeler. Çıkmaz sokaklara Bağlar’da daha çok rastlanır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Kentin bulunduğu coğrafya ve topografya evleri biçimlendirir. Kentin geçmişi, kent dokusundan evlerin biçimine, büyüklüğüne, yapım yöntemlerine kadar etkilidir. Bu süre içinde yaşanan değişiklikler evin tasarımını etkiler. Kültür alış verişinin çok yoğun olduğu, özellikle ticaret yolları üzerindeki kentler, değişime açıktır. İklim, evi biçimlendiren ögelerden biridir ancak, tek başına etkili değildir. Eğer o yöre belirli bir kültür bölgesinin etkisi altındaysa gelenekler diğer biçimleyici etkenlerden daha ağır basar. Yöresel malzeme evin yapım biçimini etkiler. Önemli kültür merkezlerine olan yakınlık yine mimarlığı etkisi altına alır. Tarım, hayvancılık gibi üretim biçimleri de evi şekillendirir. Yaşam biçimi, toplumsal yaşam, din ve ekonomi biçim üzerinde ağırlığını hissettirir. Alınan dış etkilerin süresi yine ev kültürünü belirleyen faktörler içindedir. Konut fiyatları ise, bu etmenler arasında yer almamaktadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Taş davlumbazın altı barok kemerli üstü raflıdır. Rafın üstünde çiçekliğe benzer bir niş bulunan  daha geç dönemde yapılmaya başlanmış  bu ocaklara Frenk Ocağı denir.

Yanıt Açıklaması: 60 katakompda 750.000 mezar ve 25.000 mezar yazıtı tespit edilmesi Hristiyanların mümkün olduğunca ölülerini bir arada gömmeyi tercih ettiklerini göstermektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Cok işlevli dinsel yapı planları, cami ve medrese işlevinin aynı binanın içinde yer aldığı yapılar için kullanılmaktadır. İnşaaları, Orhan Gazi Dönemi’nden başlayarak (1326-1362) Kanuni Sultan Süleyman Dönemi’nin (1520-1566) sonuna kadar sürdürülmüştür.  Erken Osmanlı Dönemi’nde hem cami hem de idari merkez olarak kullanıldıkları ileri sürülen, planlarına göre başlıca dört grupta toplanabilen bu yapıların orta sofalarına güneyinden bir kaç basamakla yükseltilmiş kubbe örtülü mescit birimi, doğu ve batısından oda ya da eyvanlar açılır. Bursa Timurtaş Camii bu yapı tipi örnekleri arasında yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Safranbolu’nun koruma imar planı yapıldı. Her ne kadar bu planda korumayla ilgili pek çok madde varsa da Bağlar’daki parsel büyüklüğünün küçük tutulması sanki geri kalan parselin satılmasıyla eski evin korunacağı düşüncesine dayanıyorsa da her eski evin yanında yeni bir ev hatta yeni bir apartman yapılınca neyin korunduğu ana fikri kayboldu. Zaman içinde kente önce yerli sonra yabancı turist akını başladı. Bu insanlar için hiçbir otel yoktu. Birtakım kişiler hem Safranbolu aşkıyla hem de bir hizmet verdiklerini düşünerek bazı büyük evleri satın aldılar ve onları otele ve lokantaya çevirdiler. Bu sırada özellikle alt katlar otelin mutfak, yemekhane alanı olarak kullanılınca Safranbolu evinin en önemli mekânı olan alt kat düzeni kayboldu. Hatta çoğu kez üst katların düzeninde de değişiklikler yapılarak sofanın bazı bölümleri odaya çevrilerek oda sayısı arttırılmaya çalışıldı. Evin iç düzeni artık anlaşılmaz bir duruma düştü. Bu girişimciler bir yandan kendileri Safranbolu’da yaşarken bir yandan da geçimlerini ve hatta fazlasını elde ettiler. Bazı dernekler sokak boyunca ev cephelerini onarmaya çalıştı ama büyütülmüş pencereleri eski durumuna getiremediler, oluklu kiremitleri Marsilya tipi kiremitle tamamladılar. Turizm sayesinde pek çok yapı onarım gördü, işlev kazandı ama ortamı ticaret kokusu sardı. Her yerde ilanlar, panolar, olur olmaz hediyelik eşya satan dükkânlar ortaya çıktı. Diğer yandan araçlar ve hatta yayalar için kolaylık olsun diye taş kaldırımlı sokaklar asfalt veya parke taşıyla kaplandı. Yine araçlar için dar geldiği gerekçesiyle yollar genişletildi. Yüksek bahçe duvarları yıkıldı yerine alçak bir duvar üstünde demir bir parmaklık yer alıyordu. Sokaklar bu duruma gelince arkasındaki evler artık geleneksel dokunun bir parçası olamazdı. Kent nüfusu artınca şebeke suyu yetersiz kaldı. Kolay bir çare olarak Bağlar’daki bahçeleri sulayan su şehir suyuna katıldı, bahçeler susuz kaldı, ağaçlar kurumaya başladı. Bu durum Bağlar’ın önemini tekrar yitirmesine neden oldu.

Yanıt Açıklaması: Secco tekniği

Yanıt Açıklaması: Doğru yanıt "B" şkkı, "Tokalı Eski Kilise"dir.

Yanıt Açıklaması: Rusya’nın himayesini kabul ettikten kısa süre sonra, Ruslarla yaptıkları Aynalı Kavak Antlaşması’nda (1779) yer alan Hristiyanların, yeni kiliseler yapabilmelerine ve eski kiliselerini onarabilmelerine değinen bir maddeyi imzaladılar.

Yanıt Açıklaması: Pabuçluk

Yanıt Açıklaması: Sinan, 1588 yılında İstanbul’da ölmüş ve Süleymaniye Külliyesi kenarındaki kendi evinin yakınındaki türbesine gömülmüştür. Doğru seçenek E’dir.

Yanıt Açıklaması: Muğla

Yanıt Açıklaması: Denizli ilinin 20 km kuzeybatısında, Pamukkale beldesinin hemen kuzeyinde yer alan Hierapolis kenti, travertenleri ve antik kent kalıntılarıyla Türkiye’nin en tanınmış doğal, tarihsel ve turistik değerlerindendir. Antik kent ve çevresi 1988 yılında Dünya Mirası Listesi’ne kültürel ve doğal özellikleri nedeniyle kabul edilmiştir. Pamukkale ovasından yaklaşık 100 m yükselen platodaki kaynaktan çıkan termal suyun içinde bulunan yüksek orandaki hidrokarbonatın havadaki oksijenle temas etmesiyle meydana gelen çökeltinin oluşturduğu beyaz renkteki travertenler buranın en dikkat çeken özelliğidir. Antik Dönem ve Doğu Roma başkenti en önemli anıtlarıyla temsil edilmesi, Ayasofya ile Süleymaniye Camii gibi evrensel mimarlık başyapıtlarını içermesi, Osmanlı İmparatorluğu’nun başkenti en önemli anıtlarıyla temsil edilmesi, Karasurları askeri mimarlık alanında önde giden bir referans kaynağı olması İstanbul’un Dünya Mirası Listesi’ne girişi ve gerekçelerindendir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Kariya bölgesi satrabı ve küçük kralı Mausoleus’un mezarından adını almştır. İlk olması nedeniyle bundan sonra aynı stilde inşa edilmiş mezar anıtları mozole olarak adlandırılmışlardır.

Yanıt Açıklaması: UNESCO tarafından 1975 yılı, Avrupa Mimarlık Mirası Yılı ilan edildi ve Türkiye ilk kez bu etkinliği Safranbolu’da uyguladı.