Türkiye´nin Kültürel Mirası 1

Yanıt Açıklaması: Ayasofya Kilisesi

Yanıt Açıklaması: Safranbolu Batı Karadeniz’e yakın, dağlık bir bölge içindedir. Karabük iline çok yakın bir ilçedir.

Yanıt Açıklaması: Çok tanrılı dine sahip bir diğer toplum Lidyalılardır. En önemsedikleri tanrıça "Kuvava" adıyla anılan Ana Tanrıça Kybele’dir.

Yanıt Açıklaması: Sinan’ın planladığı en görkemli kervansaray Hatay Payas’ta bulunan Sokollu Kervansarayı’dır. Hac yolu ve ticaret limanı üzerinde yapılan kervansaray çok büyük bir alana yayılmıştır. Cami, tekke, hamam, mektep, çok büyük bir arasta, kervansaray, misafirhane ve imareti içerir.

Yanıt Açıklaması: Selimiye Camii'nin yapım tarihleri 1568-1574 yılları arasındadır. 12 Aralık 1574 tarihinde II. Selim'in inşasını başlattığı Selimiye Camii'ni açılışını göremeden vefat eder. Cami ve arasta ile külliyenin gelir getirici yapılarını tamamlayan padişah III. Murad olmuştur. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Süleymaniye Külliyesi’nin vakfında 750 kişi çalışıyor ve bin kişiye yemek çıkıyordu.

Yanıt Açıklaması: Bir manastırın oyulması için iki ya da üç kalifiye duvar ustası, kaba işler ve molozların taşınması için aynı sayıda işçi yeterli olmuştur. Araştırmacılar, bazı küçük şapellerin rahipler tarafından oyulmuş olabileceğini belirtir ve bitirilen yapının tanecikli kayanın izin verdiği ölçüde kaliteli olacağını dikkate alarak, manastır ve büyük kiliselerin genellikle kalifiye ustalar tarafından yapılmış olmasının gerektiğini ileri sürerler. Oymacı mimar, taş mimar gibi yaptığı hatayı düzeltme olanağına sahip değildir. Kapadokya kaya mimarisinde yapılan hatanın olduğu gibi bırakıldığı, projenin duruma uydurulduğu anlaşılmaktadır. Kaya tabakalarının yumuşaklığı bir yandan oyma işlemini kolaylaştırmış diğer yandan ince ayrıntıların oyulmasını sınırlamış, mimari ögelerdeki süslemelerin basitleştirilmesine yol açmıştır. Doğru seçenek A'dır.

Yanıt Açıklaması: Elmalı, Karanlık ve Çarıklı Kiliseleri

Yanıt Açıklaması: Divriği Şifahanesi, Ulu Camii’nin güneyine, doğu batı doğrultusunda dikdörtgen biçimli bir alana inşa edilmiştir. Kısmen iki katlı olan yapı, kapalı avlulu üç eyvanlı medrese plan şemasındadır. Avlusu aydınlık fenerlidir. Diğer birimleri farklı tonoz çeşitleriyle örtülüdür. Formların standartlaşması ve bezemenin sadeleşmesi Osmanlı İmparatorluğu’nda yapı faaliyetlerinin en yaygın olduğu dönem olan Mimar Sinan döneminin özelliklerindendir.

Yanıt Açıklaması: 1228-1229 tarihli kitabelerden, Behram Şah’ın kızı adil melike ünvanını kullanan Turan Melek’in Şifahaneyi yaptırdığı anlaşılmaktadır. I. Süleyman Şah, İshak Bey’in oğlu olup, hükümdarlığında Divriği Mengüceklileri kolunun kurucusudur. Sinan döneminde yapılan hastanelerden Haseki Hastanesi, Hürrem Sultan tarafından özellikle kadınlara hizmet için yaptırılmıştır. Ahmed Şah, Erken Dönem Türk Beyliklerinden Mengüceklilerin Divriği kolu hükümdarıdır. Kayseri Çifte Medrese’nin, I. Gıyâseddin Keyhusrev’in kardeşi Gevher Nesibe’nin yaptırmış olduğu Gevher Nesibe Maristanı (1205) Anadolu Selçukluların bilinen ilk şifahanesidir.

Yanıt Açıklaması: Hürrem Sultan adına yapılan İstanbul Haseki Külliyesi, Sinan’ın ilk büyük eseridir. Yapım tarihi 1538-51 arasındadır. Doğru seçenek E’dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlılar, Küçük Kaynarca Antlaşması (1774) ile Ortodoks cemaati üzerinde Rusya’nın himayesini kabul ettikten kısa süre sonra, Ruslarla yaptıkları Aynalı Kavak Antlaşması’nda (1779) yer alan Hristiyanların, yeni kiliseler yapabilmelerine ve eski kiliselerini onarabilmelerine değinen bir maddeyi imzaladılar. Tanzimat’tan (1839) sonra ilan edilen Islahat Fermanı (1856) ile Müslüman olmayanların dini özgürlükleri tanındı, Osmanlı hükümetinin (bâb-ı âli) izni ve padişah fermanıyla yeni kiliselerin inşasına izin verilmeye başlandı. Osmanlıların son iki yüzyılında (18. ve 19. yüzyıllar) İstanbul ve Anadolu’nun pek çok bölge ve şehrinde Gayrimüslimlere ait yeni sinagog ve kiliseler inşa edildi. 1849 yılında ibadete açılan Meryem Ana’ya ithaf edilmiş Nevşehir Meryem Ana Kilisesi Osmanlı Kiliselerinin bir örneğidir.

Yanıt Açıklaması: 1228-1229

Yanıt Açıklaması: Hititlerde iki farklı ölü gömme geleneği vardır. Bunlardan, kremasyon gömülerde ceset yakıldıktan sonra külleri urne olarak tanımlanan pişmiş toprak bir kap içinde toprağa gömülmekteydi, İnhumasyon gömülerde ise, çoğunlukla ölü, pithos denilen büyük bir kabın içine ya da taşlardan örülen sandık tipindeki mezarlara yerleştirilerek toprağa gömülüyordu. Cella; Urartularda tapınakların kare planlı, yüksek bir kule şeklinde inşaa edilmiş bölümü olan tanrı heykellerinin yer aldığı kutsal alana denir.

Yanıt Açıklaması: İlkeleri Mimar Kemalettin ve Vedat Bey tarafından Osmanlı Dönemi’nin son zamanlarında belirlenen I. Ulusal Mimarlık akımı, ilk yıllarından başlayarak 1930’lu yıllara kadar Cumhuriyet Dönemi’nde de sürdürülmüştür.1930’lu yılların başından itibaren kaynağını geleneksel sivil mimariden alan II. Ulusal Mimarlık üslubu belirmeye başlar. 1950’li yılların başından itibaren çağdaş mimarlığa geçiş hızlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Çatma için kullanılan ağaç yöresel köknar ağacıdır.

Yanıt Açıklaması: Anadolu’nun batı yarısından Balkanlara kadar geniş bir coğrafyada izleyebildiğimiz ev biçimine Safranbolu’da da rastlanmaktadır. Osmanlı coğrafyası ve tarihi içinde görülen bu eve "Türk evi" denilmektedir. Gerçekten kendine özgü olan bu ev, Osmanlının gittiği pek çok yerde beğenilerek yerel halk tarafından da uygulanmıştır. Ancak, ev geleneği çok güçlü olan Anadolu iklim ve yaşam biçiminden farklılık gösteren Mısır, Yemen, Doğu ve Güneydoğu Anadolu ile Akdeniz kıyı ve adalarında yaygın olmasa da en azından Türk yöneticilerin uyguladığı bir ev tipi olarak Türk evine rastlanabilmektedir. Türk evinin ana yapım sistemi ahşaptır.

Yanıt Açıklaması: " Ayasofya kubbesi gibi büyük bir kubbe İslam Devleti'nde yapılmamıştır diye, kâfirlerin mimar geçinenleri ‘Müslümanlara karşı galebemiz vardır’ derlerdi. O kadar büyük bir kubbeyi durdurmak son derece zordur. ‘Benzerini yapmak mümkün olsa yaparlardı’ dedikleri, bu zavallının yüreğinde bir ukde olup kalmıştı.” (Tezkiretül Bünyan)

Yanıt Açıklaması: Tüm insanlığın ilgiyle izlediği, evrensel değer taşıyan doğal ve kültürel varlıkların bakımsızlık, hızlı kentleşme, bayındırlık etkinlikleri sırasında zarar görmesi, başka yerlere taşınmak durumunda kalması karşısında UNESCO uluslararası topluluğu harekete geçirerek, 1972’de Dünya Mirası Sözleşmesi olarak anılan uluslararası bir kampanya başlatmıştır. Türkiye Dünya Mirası Sözleşmesi’ni 1983 yılında onaylayarak bu programa katılmıştır. 1984’ten itibaren UNESCO’ya dosya sunan Türkiye’nin Dünya Mirası Liste’sine aday gösterilen ilk iki siti İstanbul ve Göreme’dir.

Yanıt Açıklaması: Antik Dönem’in önemli filozoflarından Heraklitos Logos (us=kavrama) isimli eserini ilk kez bu tapınaktaki Artemis sunağında okumuştur.