Kültürel Miras Mevzuatı

Yanıt Açıklaması: “Koruma” terimi, somut olmayan kültürel mirasın yaşayabilirliğini güvence altına alma anlamına gelir ; bu da kimlik saptaması, belgeleme, araştırma, muhafaza, koruma, geliştirme, güçlendirme ve özellikle okul içi ya da okul dışı eğitim aracılığıyla kuşaktan kuşağa aktarma olduğu kadar, bu kültürel mirasın değişik yanlarının canlandırılması ile mümkündür.

Yanıt Açıklaması: Sözleşme şu önemli hususları içermektedir: • Sözleşmeye taraf olan devletler, topraklarında bulunan kültürel ve doğal mirasın saptanması, korunması, sergilenmesi ve gelecek kuşaklara iletilmesinin sağlanması görevini üstlenmiştir. Bunun için kaynaklarını sonuna kadar kullanarak ve uygun olduğunda özellikle parasal, sanatsal, bilimsel ve teknik alanlarda her türlü uluslararası yardım ve işbirliğini sağlayacaktır. • Devletler doğal ve kültürel mirasın korunması için şu çabaları gösterecektir: o Kültürel ve doğal mirasa, toplumsal amaçlı bir işlev vermek ve bu mirasın korunmasını kapsamlı planlamalarla gerçekleştirmek, o Bilimsel ve teknik çalışma ve araştırmaları geliştirmek, o Bu mirasın saptanması, korunması, sergilenmesi ve yenilenmesi için gerekli yasal, bilimsel, teknik, yönetsel ve parasal önlemleri almak, o Bu konularda eğitim yapan ulusal ya da bölgesel merkezler kurmak.

Yanıt Açıklaması: Ana yapı ile ona vakfedilen tüm taşınmazların maliki Allah’tır; yapıların devamlılığı kamu yararının bir gereğidir, işlemler sonsuza kadar sürecektir. Yaptıran kişi, artık o yapının çalıştırılması ve yaşatılması yönünde olumlu veya olumsuz bir çaba içine giremeyecek, parasal ve düşünsel bir emek harcamayacaktır. Tüm bu nedenlerle, yeni yapılanmadaki bireyciliğe karşın, onarım alanında bunun aksine bir “kurumsallaşma” ve “kollektif” hareket etme egemendir.

Yanıt Açıklaması: Kent arkeolojisi kavramı 20. Yüzyılın son çeyreğinde gelişmiştir.

Yanıt Açıklaması: Johannesburg Dünya Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi’nde (2002), ekonomik, sosyal ve çevre şartlarının yanı sıra kültürel çeşitlilik, sürdürülebilir kalkınmanın dördüncü ayağı olarak kabul edilmiştir. Bu nedenle doğru seçenek C’dir.

Yanıt Açıklaması: 24 Kasım 1934 tarihli bir Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile Ayasofya müze haline getirilmiştir. Buna göre doğru Cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: İtalya, 18. yüzyılın sonu ile 19. yüzyılın başında önemli gelişmelere sahne olmuştur. Bu dönemde Roma'nın merkezinde geniş bir alan tarih ve sanat araştırmalarına tahsis edilmiştir. İtalya birliğinin kurulmasından sonra, 1865 yılında çıkarılan yasada, özel kişi ve örgütlerin mülkiyetindeki tarihi anıtlara, kamu yararına el konulmasından bahsedilmekte, daha sonra senatoya verilen kanun tekliflerinde ise hükumetin sanata ve tarihi eserlere, anıtlara önem verdiği ve bunların onarımı için ilgili kurumlardan izin almak gerektiği belirtilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Papa II. Pius, Avrupa’daki birlik amacını doğuya da aktarmak istiyordu. 1462’de Roma ve civarındaki tarihi anıtların yıkılmasını ve zarar görmesini yasaklamış, bu buyruğu ile eski anıtların korunmasında genel tedbirler alan ilk Papa olarak tanınmıştır. Papa IV. Sixtus (1471–1484), bugünkü Capitol Müzesinin kurulmasını sağlamıştır. 1480 yılında, “Yolları ve Anıtları Denetleme Örgütü” nü yeniden düzenlemiştir. 14. yüzyıl Orta Çağ Roma’sı 15. yüzyıl sonlarında modern bir görünüme kavuşmuştur.

Yanıt Açıklaması: Dr. Dethier'in ölmesi üzerine bu göreve 4 Eylül 1881'de Osman Hamdi Bey atandı. Dönemin ilk önemli etkinliği 21 Şubat 1884'de yürürlüğe giren 'Üçüncü Asar-ı Atika Nizamnamesi’dir. Bu düzenleme Türk eski eserler hukukunun temeli sayılır. 5 bölümlü nizamnamenin ilk bölümünü genel hükümler, ikinci bölümünü eski eser alım satımı, üçüncü bölümünü araştırma ve kazılara ilişkin hususlar, dördüncü bölümünü taşınmaz mallarla ilgili hükümler, beşinci ve son bölümünü ise ceza hükümleri oluşturur.

Yanıt Açıklaması: III. Osman (1754-1757) "kafir elinden çıkmıştır" diye, sarayda birikmiş tablo, vazo, mobilya gibi, kaynağı batı olan bazı eşyayı parçalatacak kadar hoşgörüsüz davranmıştır.

Yanıt Açıklaması: Dr. Dethier'in ölmesi üzerine bu göreve 4 Eylül 1881'de Osman Hamdi Bey atandı. Dönemin ilk önemli etkinliği 21 Şubat 1884'de yürürlüğe giren 'Üçüncü Asar-ı Atika Nizamnamesi’dir. Dolayısıyla cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: 1973 yılında 1710 sayılı yasanın ‘sit’ tanımını getirmesi ve korumanın gerektirmesi halinde imar planlarının değişebileceği hükmünü içermesi, imar planlarındaki koruma vurgusunun giderek çoğalmasını öngörmüştür. Bu husus, kamu kuruluşlarında yeni düzenlemeler yapılmasını gerektirmiştir.

Yanıt Açıklaması: 1846 yılında, Tophane Müşiri Fethi Ahmet Paşa’nın Aya İrini’de uzun yıllardır toplanan eserlerin düzenlenmesi için görevlendirilmiş olması müzeciliğin ilk adımı sayılır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Kökeni çok eski devirlere dayanmakla birlikte, günümüzdeki anlamda koruma kavram ve uygulamaları 19. Yüzyılda gelişmeye başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: A, B, C ve D seçenekleri Avrupa Mimari Mirasının Korunması Sözleşmesi’ne ait hususlardır ancak E seçeneğinde bulunan “taraf olan her ülkenin saptanmış ölçütlere göre “evrensel” olarak nitelendirdiği yapı ve alanlarından oluşan bir liste yapması söz konusudur.” şeklindeki husus Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunması Sözleşmesi kapsamında yer alır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 1500’lü yıllarda, Brunelleschi, Alberti, Bramante ve Raphael Rönesans’ın ilk öncüleri olmuşlardır. Bramante’nin son devir yapılarında ve mekân düzeninde Roma İmparatorluk Devri yapılarının kopyası ve yorumu yerine, devamlılığı görülmektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: 1951 yılında kurulan ‘Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu’, hem ilke koyan hem de uygulamaya yönelik karar alan ve yasayla oluşturulmuş ilk kurumdur. dolayısıyla cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: A şıkkındaki kişi, 7 kişilik tarihi anıtlar komisyonunu kuran kişidir. C şıkkındaki kişi, Eserlerin bulundukları yerde korunmasının önemine değinmiştir. D şıkkındaki kişi, güzellikten çok büyüklüğe meraklıdır. E şıkkındaki kişi, mevcut formların silinip atılmasını değil, bunların düzenli değişikliğe uğramasını. Bir yapıda eski ve yeni unsurların zerafet ve ustalıkla bağdaşlaştırılmasını öneren kişidir. Eugene Emmanuel Viollet-le-Duc (1814–1879) Orta Çağ yapılarının onarımı konusunda uzman; özellikle, Gotik mimariye ilişkin yapısal işlevselciliği yorumlaması açısından sık sık eleştiriye uğrayan, çok etkili bir kuramcı; sayıları pek çok olmayan binaların yapımcısıdır. 1840'tan 1870'e kadar Fransız mimarisine egemen olan Viollet-le-Duc günümüzde bile arkeologlarla sanat tarihçilerinin büyük ilgisini çekmektedir. Mimarlık, mühendislik, sanat tarihi, eğitim, jeoloji, etnografya, dekorasyon gibi pek çok alanda söz sahibi olan Viollet-le-Duc restorasyonda ise önemli teorik çalışmalarıyla tanınır. Antik mimarinin hükmetmemesi, sadece ilham vermesi gerektiği fikrini ileri sürmüştür. Geçmişe ait eserlerin analizinin yapılmasına ve mimarın çağının malzemesini kullanarak, koşul ve olanaklardan yararlanarak kendi sentezini yapabilmesini savunmuştur. Yapılardaki değişmeleri gösteren her türlü iz ve belgenin korunmasını, asla kaybedilmemesini savunmuştur.

Yanıt Açıklaması: Üç değer de Kültür Varlıklarının Değerleri arasında sayılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Osman Hamdi Bey döneminin bir başka önemli etkinliği, eğitim alanında olmuş ve sanat eğitimine ilgisi korumaya da katkıda bulunmuştur. 1882 yılında kurulan Sanayi-i Nefise Mektebi, İmparatorluğun ilk tasarım ve güzel sanatlar okuludur. Doğru seçenek B'dir.