Kültürel Miras Mevzuatı

Yanıt Açıklaması: Madde 32 - Yurt içinde korunması gerekli taşınır kültür ve tabiat varlıkları yurt dışına çıkarılamaz. Ancak, milli çıkarlarımız dikkate alınarak, bunların hertürlü hasar, zarar, tehdit veya tecavüz ihtimaline karşı, gideceği ülke makamlarından teminat almak ve sigortalanmak şartı ile, yurt dışında geçici olarak sergilendikten sonra geri getirilmelerine; Cumhurbaşkanlığınca karar verilir. Doğru seçenek C'dir.

Yanıt Açıklaması: 1983 yılında 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yasası ile Koruma Bölge Kurulları’nın kurulması yerelleşmenin ilk ayağını oluşturmuştur. Buna göre doğru Cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Kaya mezarlıkları, yazılı, resimli ve kabartmalı kayalar, resimli mağaralar, höyükler, tümülüsler, ören yerleri, akropol ve nekropoller; kale, hisar, burç, sur, tarihi kışla, tabya ve istihkâmlar ile bunlarda bulunan sabit silahlar; harabeler, kervansaraylar, han, hamam ve medreseler; kümbet, türbe ve kitabeler, köprüler, su kemerleri, su yolları, sarnıç ve kuyular; tarihi yol kalıntıları, mesafe taşları, eski sınırları belirten delikli taşlar, dikili taşlar; sunaklar, tersaneler, rıhtımlar, tarihi saraylar, köşkler, evler, yalılar ve konaklar; camiler, mescitler, musallalar, namazgâhlar; çeşme ve sebiller, imarethane, darphane, şifahane, muvakkithane, simkeşhane, tekke ve zaviyeler; mezarlıklar, hazireler, arastalar, bedestenler, kapalı çarşılar, sandukalar, siteller, sinagoglar, bazilikalar, kiliseler, manastırlar, külliyeler, eski anıt ve duvar kalıntıları; freskler, kabartmalar, mozaikler, peri bacaları ve benzeri taşınmazlar. Doğru cevap b'dir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde taşınır kültür varlıklarına dair kanuni düzenlemelerin dayandığı yasa 2863 sayılı yasadır. 2863 sayılı yasa yedi bölümden oluşmaktadır. Madde 4'te herhangi bir kültür ve doğal varlığı bulan kişinin bu bulguyu üç gün içinde mülki amirlere, ihbarı alan amir ise en geç on gün içinde Bakanlığa bildirmekle yükümlü olup; Bakanlığın da gerekli işlemleri hemen başlatması gerektiği dile getirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Ören yeri: Tarih öncesinden günümüze kadar gelen çeşitli uygarlıkların ürünü olup, topografik olarak tanımlanabilecek derecede yeterince belirgin ve mütecanis özelliklere sahip, aynı zamanda tarihsel, arkeolojik, sanatsal, bilimsel, sosyal veya teknik bakımlardan dikkate değer, kısmen inşa edilmiş, kültür varlıkları ile tabiat varlıklarının birleştiği alanlardır. Doğru cevap d'dir.

Yanıt Açıklaması: Türk askeri tarihini ilgilendiren her türlü silah ve malzemenin bulundukları veya ihbar edildikleri yerde, tarihi niteliklerinin araştırılması, incelenmesi ve değerlendirilmesi Genelkurmay Başkanlığınca yapılır.

Yanıt Açıklaması: Vakıflar Genel Müdürlüğü, 1930'lu yıllardan sonra etkinliğini arttırmıştır. Vakıf taşınmazlarının çokluğu ve bunların yönetiminin kendine özgü koşullar içermesi, yeni bir düzenleme yapılmasını zorunlu kılmış ve 1936 yılında Cumhuriyet tarihinin ilk “Vakıflar Kanunu” çıkmıştır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Kazılarda ortaya çıkan kültür varlıklarının bakım onarımları için gerekli eleman ile araç gereçler kazı heyetleri tarafından sağlanmaktadır, dolayısıyla bakanlık tarafından sağlanacağını belirten E şıkkı yanlıştır.

Yanıt Açıklaması: Cami, han, hamam, kilise, tapınak vb. anıtsal nitelikli ve tüm toplum tarafından kullanılan yapılar 1. grupta yer alır. Geleneksel konut ise 2. grup içindedir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ünlü Fransız mimar ve kuramcı Viollet-le-Duc’ün asistanı Leon Parvillé (1830-1885), 1855’teki depremden hasar gören Bursa’nın ünlü yapılarını onarmıştır. Ünlü devlet adamlarından Ahmet Vefik Paşa’nın Bursa valisi olduğu dönemde Parvillé, Yeşil Cami, Orhan Bey Camisi, Ulu Cami, Muradiye Camisi ile Yeşil Türbe’yi restore etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Bu değer, yapının türü, mimari üslubu, yapıldığı dönem, tasarımcısı ve içinde bulunduğu bölge gibi değişik belirleyicilere bağlı olarak oluşur. Bu belirleyicilerin birden fazlasının bir araya gelmesi, örneğin aynı dönemde, aynı tasarımcı tarafından inşa edilmiş ve aynı tasarım ilkelerine bağlı kalınarak yapılmış yapı grubu olması halinde değer daha da artacaktır.

Yanıt Açıklaması: 21. yüzyılda yapılmış limanlar kültür varlıkları yasasının 6. maddesine eklenen niteliklerden biri değildir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Hepsi Sanat Eserleri ve Yapı İşleri Daire Başkanlığının görevlerinden biridir.

Yanıt Açıklaması: Genel Müdürlüğe ve mazbut vakıflara ait kültür varlıklarının rölöve, restitüsyon, restorasyon ve diğer projelerinin yapılmasını veya yaptırılmasını sağlamak, Sanat Eserleri ve Yapı İşleri Daire Başkanlığının görevlerinden biridir. Doğru cevap d'dir.

Yanıt Açıklaması: Taşınır nitelikteki kültür ve tabiat varlıklarının tasnif, tescil ve müzelere alınma usul ve esasları 2863 sayılı kanunun 25. Maddesinde düzenlenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Tarih öncesinden günümüze kadar gelen çeşitli uygarlıkların ürünü olup, topografik olarak tanımlanabilecek derecede yeterince belirgin ve mütecanis özelliklere sahip, aynı zamanda tarihsel, arkeolojik, sanatsal, bilimsel, sosyal veya teknik bakımlardan dikkate değer, kısmen inşa edilmiş, kültür varlıkları ile tabiat varlıklarının birleştiği alanlar, ören yerleridir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Gustave Giovanni (1873–1947), Boito’nun esaslarını geliştirmiş ve modernleştirmiştir. Ona göre, “hangi devre ait olursa olsun tarihi değeri olan eser” korunmalıdır. Tarihi yapıda birden fazla döneme ait izler varsa bütün dönemlere ait izler korunmalıdır. Belli başlı ve en önemli yapıların tarihi değerlerinin yanı sıra, küçük yapıların ve yerleşmelerin bütün olarak mimari önemini belirtmiştir. C¸alışmaları, ‘Carta Del Restauro Italiana’nın (İtalya Restorasyon Tüzüğü) (1931) kurallarının saptanmasında çok etkili olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Karatay Han Vakıflar Genel Müdürlüğü sorumluluğunda bulunan bir yapıdır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu 21.7.1983 yılında kabul edilmiş ve 23.7.1983 tarih ve 18113 sayılı Resmi Gazetede yayınlanmıştır. 1987, 2004 ve 2007, 2008, 2009, 2011, 2013, 2014, 2016, 2017, 2018 yıllarında görülen lüzum üzerine güncelleme ve değişikliklere uğramıştır.

Yanıt Açıklaması: A, B, D ve E seçeneklerinin soru kökünde verilen görevlerle bir ilişkisi bulunmamaktadır. C seçeneğinde yer alan “Kültür ve Turizm Bakanlığı”, soruda da belirtildiği gibi kültür varlıklarının korunmasını sağlamak için gerekli tedbirleri almak, aldırmak ve bunların her türlü denetimini yapmak veya kamu kurum ve kuruluşları ile belediyeler ve valiliklere yaptırmak Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın görevidir. Bu nedenle doğru cevap C seçeneğidir.