Ortaçağdan Günümüze Anadolu Uygarlıkları

Yanıt Açıklaması: 13. yüzyıl Thessalonika sikkelerinde yer alan oldukça yabancı bir tip vardır. Bu sikkelerde imparatorlar kanatlı betimlenmiştir. Almanlardan ilham alınarak yapıldığı düşünülen bu tipteki tasvirlerin, dönemin “güzel söz” söyleyen imparatorları için kullanıldığı söylenebilir. Diz Çökmüş, At Üzerinde, Ayakta ve Oturan İmparator betimlemeleri ise Palaiologos Hanedanı dönemi sikkelerinde görülen imparator tiplerinden bazılarıdır.

Yanıt Açıklaması: 1933 yılında Nurullah Berk, Abidin Dino, Zeki Faik İzer, Elif Naci, Cemal Tollu ve Heykeltıraş Zühtü Müridoğlu “D” Grubu adını verdikleri yeni bir sanat topluluğu oluşturmuşlar

Yanıt Açıklaması: Tutmacı ayrıca, Feridun Attar’ın, Hüsrev-na^me adlı Farsça mesnevisini, kısaltarak Gül ü Hüsrev adı altında Türkçeye çevirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Lüster, çini imalatında kullanılan tekniktir. Cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Beylikler Dönemi'nde, Selçukluların çöküşe geçtiği dönemde Konya’da medrese tahsili gördüğü tahmin edilen, Yunus Emre (1240-1320), Farsçadan Türkçeye geçiş devrinin ünlü sufî şaiiridir. Dolayısıyla cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: 1909 yılından itibaren Sanayi-i Nefise Mektebinde dersler veren İtalyan Mimar Mongeri’nin erken Cumhuriyet dönemi mimarlığına en önemli katkısı, zengin yüzey dekorasyonu ile olmuştur. Karmaşık arabesk oyma desenler, zengin başlıklar ile taçlandırılmış gömme kolon ve sütunlar, sanatçının yapılarında karşımıza çıkan önemli detaylardır. İstanbul Beyoğlu’ndaki St.Antoine Kilisesi (1906-12), Ankara Ulus’taki Osmanlı Bankası (1926), İnhisarlar (Tekel) Başmüdürlüğü (1928), Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü (1926-29), Türkiye İş Bankası (1929); Bursa’daki Çelik Palas (1930-32) Mongeri’nin en önemli eserleridir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: İzmir Salepçioğlu Cami, başkent dışındaki önemli dönem örneklerinden bir tanesidir. Barok özellikleri dış cephede yoğun olarak kendini hissettirir. Son cemaat yeri bölümü yapıya dahil edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Edirne II. Bayezid külliyesi büyük ölçekli yapıları, yerleşim planı, Sultan Bayezıd’ın titizlikle düzenlediği vakfiyesi ile Klasik Osmanlı Dönemi'nin en dikkat çekici yapı topluluğudur. Dolayısıyla cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Beylikler Dönemi’nde yazı dilinin temelini Oğuz Türkçesi oluşturmaktadır. Eski Oğuz Türkçesi, 15. yüzyıldan itibaren Osmanlı Türkçesi ile temsil edilen Batı Oğuzcası ve Azeri Türkçesi ile temsil edilen Doğu Oğuzcası olmak üzere iki kola ayrılmış, 16. yüzyıldan sonra iki ayrı yazı dili oluşmuştur. 14. yüzyılda, Eretnaoğullarının toprakları üzerinde kendi beyliğini kuran Mısır ve Şam’da eğitim görmüş bulunan Kadı Burhaneddin Ahmed, Türkçe, Arapça ve Farsça eserler vermiş, Türkçe şiirler söylemiştir. Yanıt C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Kârgir destek ve kemerlerle taşınan farklı örtü türlerine sahip değişik ölçülerde kare ya da dikdörtgen biçimli birimleri bulunan çok bölüntülü camileri tek başına Eretnaoğullarının Niğde Sungur Bey Camii (1335) temsil etmektedir. Eretnaoğullarının Niğde Valisi Seyfeddin Sungur Ağa tarafından 1335 yılında yaptırılan Niğde Sungur Bey Camii, 18. yüzyılda geçirdiği bir yangınla harap olmuş ve özgün mekân düzenini yitirmiştir. Biri kuzey, diğeri doğu cephede yer alan iki portali bulunan yapının eyvan biçimli iki minareli doğu portalinin doğu yer alan minaresi yıkılmıştır. Caminin doğu cephesine, portal ile güneydoğu köşesi arasına sekizgen prizma gövdeli, piramidal külâhlı Seyfeddin Sungur Bey’in kümbeti dayanmaktadır. Günümüze gelen izlere dayanarak yapının özgününde, mihrap ekseninin iki yanına yerleştirilmiş her birinde üçer payenin bulunduğu birer destek sırasının payeleri üzerinden atılmış kuzey güney ve doğu batı yönlü kemerlerle on iki birime ayrıldığı, doğu ve batı duvarlarına dayanan dörder biriminin haç tonoz, mihrap ekseninde yer alan dört birimin oval kubbelerle örtülü olduğu ileri sürülmektedir. İç mekânın düzeni, kaburgalı doğu portali, her iki portalin kapı açıklıklarının üstünde ve batı cephede yer alan pencereleri Gotik üslûbundadır. Doğu portalin iç yan yüzlerinde 12 hayvanlı Türk takviminden alınmış yüksek kabartma hayvan figürlü bezemeler bulunmaktadır. Doğru B'dir.

Yanıt Açıklaması: Anadolu’ya Müslüman olarak gelen Türklerin, eski adet ve geleneklerini korudukları, özellikle ölüm gibi insanın çaresiz kaldığı durumlarda halkın yanı sıra Sultanların da eski matem usullerine uydukları görülmektedir. Sultan ve beyler eski geleneklere uyarak cenaze alaylarında başlarını açıyor, elbiselerini ters çevirerek giyiyor, saçlarını kesiyor ve atlarının eğerlerini ters yerleştiriyorlardı. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bitlis Ahlat-Tatvan yolu üzerindeki 1481 öncesine tarihlenen tek kemerli Bayındır Köprüsü Akkoyunlu eseridir. Saltuklu, Mengücekli, Danişmentli, Artuklu beylikleri ise Erken Devir Anadolu Türk Beyliklerindendir. Büyük Selçuklu Sultanı Alp Arslan, Bizans ordusunu 1071 yılında Malazgirt’te yendikten sonra fetihlere girişen emir ve komutanları, ard arda fethettikleri topraklarda soylarının adlarıyla anılan beyliklerini kurdular.

Yanıt Açıklaması: Birbirine paralel kemer sıraları arasında kalan üstü örtülü geniş mekân birimlerine sahın denilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Beylikler Dönemi’nde figürlü süslemeli mezar taşları  kalkmış, yerine dikdörtgen çerçeve içerisine al›nm›fl kemer biçimi verilmifl taşllarla üzerlerinde ölenin kimliğinin, ayet ve hadislerin yazdığı mezar taşları yontulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Kuran okutulan ve ezberletilen okullara Darülhuffaz denir.

Yanıt Açıklaması: Geç Osmanlı Döneminde öne çıkan sanat dalları çini ve seramik, minyatür, mimari bezeme, maden ve resimdir. Dokuma sanatı çok eski dönemlerden beri uygulanmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Ermenak Ulu Camii, Beylikler Dönemi kârgir camilerindendir. Beylikler dönemi Ahşap Direkli Camileri arasında Kastamonu Atabey Gazi Camii, Beyşehir Ulu Camii, Afyon Ulu Camii, Kasabaköy Mahmud Bey Camii sayılabilir.

Yanıt Açıklaması: Hagia Sophia(Aya Sofya)  kubbeli bazilikaya bir örnektir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı minyatür sanatçısı, gerçek ismi Abdülcelil Çelebi olan Levnî’dir. Surnâme-i Vehbi isimli eserde Sultan III. Ahmed’in oğullarının sünnet törenini, geçit törenlerini resmetmiştir (1720).

Yanıt Açıklaması: Candar: Selçuklu Sarayının korunmasıyla görevli kişilere candar, onların başkanlarına da Emir Candar denilmektedir.