Ortaçağdan Günümüze Anadolu Uygarlıkları

Yanıt Açıklaması: Ciltli kitapların arka kapaklarının uzantısı olan, katlanarak diğer kapağın altına sokulabilen, kitabın sayfalarını korumaya yarayan parçalara mikleb denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Su kemerleri; küçük ya da büyük vadilerde, suyun aktarıldığı köprüye benzer yapılardır. Geç Antik Çağ’da mevcut su kanallar› ve su kemerleri onarılmıştır, gerekli yerlerde de yenileri inşa edilmiştir. Konstantinopolis’te İmparator Valens’in (364-378) yaptırdığı su kemeri önemli bir örnektir. Türk devrinde Bozdoğan Kemeri olarak adlandırılan eser, bugün Atatürk Bulvarı üzerinde uzanmaktadır. Ankara Savaşı’nda Osmanlıların Timur’un ordusuna yenilmesi, Bizans İmparatorluğu için geçici bir rahatlama yaratmıştır. II. Manuel Palaeologos’un Sultan I. Mehmed (Çelebi) ile kurduğu ittifak da Bizans İmparatorluğu’nun durumunu iyileştirmiştir. İlk Doğu Roma imparatoru olan Arcadius, 383-395 yılları arasında babası I. Theodosius ile birlikte, 402 yılına kadar ise tek başına hüküm sürmüştür. I. Theodosius döneminde 391 yılında da paganizm yasaklanarak Hristiyanlık devlet dini olarak kabul edilmiştir. I. Theodosius Balkanlar’daki Vizigot saldırılarıyla mücadele etmiştir. Ölümünden önce, 395 yılında, Roma İmparatorluğunu Doğu ve Batı olmak üzere iki oğlu arasında paylaştırmıştır. İsauria Hanedanlığı’nın ilk imparatoru olan III. Leon (717-741) Batı Anadolu’da Arap saldırılarını bertaraf etmiş ancak aynı zamanda Bizans Sanatı için dönüm noktası olan İkonaklast ya da İkonaklazma (726-842) hareketinin de mimarı olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Anadolu’ya gelen yüksek tasavvufu temsil eden kişiler arasında, 1164 yılında İs-panya’da doğan, pek çok İslam kültür merkezini dolaştıktan sonra geldiği Kon-ya’da 1223 yılına kadar kalan, Vahdet-î Vücud anlayışını en yüksek seviyesine ulaştıran Muhyiddin Arabi’nin (öl.1241) özel bir yeri bulunmaktadır. Evlatlığı ve halifesi olan Konyalı mutasavvıf Sadreddin Konevi (öl.1274), Muhyiddin Arabi’nin eserlerini, yazdığı şerhlerle anlaşılır hale getirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Anadolu’da tarihi bilinen en erken Helenistik bazilika başkent Konstantinopolis’te (İstanbul) bulunan Studios Manastırı Kilisesi’dir. Demre Aziz Nikoalos Kilisesi ve Konstantinopolis Hagia Eirene Kilisesi ise Kubbeli bazilikalardandır. Karaman Binbirkilise, 1. No.lu Bazilika ise Tonoz Örtülü Bazilika grubuna girmektedir. Efes, Selçuk Ayasuluk tepesinde yer alan Aziz Ioannes Bazilikası ise Transeptli Bazilikalardandır.

Yanıt Açıklaması: Ahşap sanatında uygulanan başlıca teknikler kündekâri, oyma, kazıma, ajur ve kafes tekniğidir.

Yanıt Açıklaması: 1261 yılından 1453'e dek uzanan dönem, Geç Bizans Dönemi olarak adlandırılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kronolojik sıralamaya göre öncelikle Abbasi Halifeliği son bulmuş, 1068 yılında IV. Romanos Diogenes  tahta çıkmıştır. 1071 yılında Doğu Anadolu’da Malazgirt'te savaş yapılmıştır. 1075 yılında başkenti İznik olan Anadolu Selçuklu Devleti kurulmuştur. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sgrafitto: Astar Kazıma. Seramik üzerine sürülen astarın kuruduktan sonra ince uçlu bir aletle kazınmasıyla desenler çizilir. Kap sıralanarak ikinci kez fırınlanır. Bu fırınlamada kazınan astar daha koyu bir renk alarak desenler belirginleşir.

Yanıt Açıklaması: Sürekli savaşlarla yıpranan askeri düzenin ve devlet idaresinin iyileştirilmesi için 7. yüzyılda Thema Teşkilatı kurulmuştur. Dolayısıyla cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Devrin mühendis ve mucidi El-Cezerî, Diyarbakır Artuklu hükümdarı Melik Nâsiruddîn Mahmud’un isteği üzerine, 1206 yılında geometri ve teknik aletleri konu alan, kısaca otomata adıyla bilinen Arapça Kitab fi Ma’rifet el-hiyel el-Hen desesiyye adlı minyatürlü bir kitap yazmıştır.

Yanıt Açıklaması: 1362'de  I. Murad, Bursa'yı değil; Edirne'yi ele geçirmiş ve burayı Osmanlı'nın başkenti yapmıştır.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap B seçeneğidir. 1204 Latin istilası sırasında Konstantinopolis’ten götürülmüş taç, küpe, bilezik gibi süs eşyalarında mine tekniği kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Bizans İmparatorluğu’nun son imparatoru XI. Konstantinos Palaeologos’du.

Yanıt Açıklaması: Taş ve tuğla gibi kargir malzemelerle örülerek inşa edilen taşıyıcı ayaklara paye adı verilmektedir. Dolayısıyla doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Bir dinin törenlerine ve tapınma biçimine ilişkin kuralların tümü Litürji olarak adlandırılır. Litürjik ise litürjiye ilişkin olguları niteler.

Yanıt Açıklaması: Anadolu Selçuklularının bilinen en erken tarihli kitap cildi, 1154 tarihli Sultan I. Mesud Dönemi’nde yapılmış Kitâbü’l-Garîbeyn fi’l- Kur’an ve’l-Hadîs isimli yazma esere aittir. Dolayısıyla cevap  E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Büyük Selçuklulardan Danişmend Taylu’nun oğlu Gümüştekin Ahmet Gazi, 1080 yılında Sivas’ı fethederek Danişmendli Beyliği’ni (1080-1178) kurmuştur.

Yanıt Açıklaması: 10-12. yüzyıl arasında Thessalonika, Korinth, Thebes ve Atina’nın önemli tekstil üretim merkezleri olduğu bilinmektedir.

Yanıt Açıklaması: Bu dönemde fil dişi ve tekstil örneklerine neredeyse hiç rastlanmaz.

Yanıt Açıklaması: Pandandif: Bir kubbeyi taşıyan kemerler ile kubbe kaidesinin arasını kapatan ve kare bir plandan kubbenin dairesel kaidesine geçmeyi sağlayan küresel üçgen.