Ortaçağdan Günümüze Anadolu Uygarlıkları

Yanıt Açıklaması: Sekiz destekli Tip, Orta Bizans Makedonya Sülalesi Dönemi’nde (856-1056) özellikle Yunanistan ve Kıbrıs’ta tercih edilmiş bir kilise tipidir. Yapılardaki orta nefin üzerini örten kubbe, sekiz destek üzerine oturmaktadır. Kubbeye geçişler genellikle tromptur. Ahşap Örtülü, Tonoz Örtülü, Kubbeli ve Transeptli olarak sınıflandırılanlar ise Erken Bizans dönemi bazilikalarının örtü sistemine ve mimari özelliklerine göre sınıflandırmasına girmektedir.

Yanıt Açıklaması: İstanbul Beyoğlu’ndaki St.Antoine Kilisesi (1906-12), Ankara Ulus’taki Osmanlı Bankası (1926), İnhisarlar (Tekel) Başmüdürlüğü (1928), Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü (1926-29), Türkiye İş Bankası (1929); Bursa’daki Çelik Palas (1930-32) Mongeri’nin en önemli eserleridir. Arif Hikmet Koyunoğlu’nun 1927 yılında tamamlanan Hariciye Vekâleti Binası, 1938 yılında Atatürk’ün naaşının Anıtkabir’in tamamlanmasına kadar konulduğu yapı olan Etnografya Müzesi ve Türk Ocağı Binası, Birinci Ulusal Mimarlık döneminin sembolü olmuş yapılardır

Yanıt Açıklaması: Karamanoğulları, Germiyanoğulları ve Aydınoğullarının koruyuculuğun da eser veren bilgin ve şairler, Oğuz Türkçesinin yazı dili olarak gelişmesine öncülük etmişlerdir. Karamanoğlu Mehmed Bey’in, çarşıda, pazarda, divanda ve dergâhta Türkçe kullanılacağı yolundaki ünlü fermanı, Oğuz Türkçesinin gelişmesine dayanak oluşturmuştur. Karamanoğulları devrinde, Konya, Karaman ve Kırşehir çevresinde Türkçe eserler verilmiştir. Selçukluların çöküşe geçtiği dönemde Konya’da medrese tahsili gördüğü tahmin edilen, Yunus Emre, Farsçadan Türkçeye geçiş devrinin ünlü sufî şairidir. Beylikler Dönemi’n de yazı dilinin temelini Oğuz Türkçesi oluşturmaktadır. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Bizans altın sikke birimi yaklaşık 4.40 gr. ağırlığındaki “solidus”tur. Dolayısıyla cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Cephelerinden birinin yüksek bir kemerle doğrudan dışarıya açıldığı, diğer üç cephesi dışarıya kapalı olan genellikle tonoz örtülü meka^nlara eyvan denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: İstanbul Yavuz Sultan Selim Camii (1522), mimarı bilinmeyen bu yapı inşa alanındabirçok problemi olmasına rağmen mimari açıdan önemli çözümler üretilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Bu dönemde de, erken dönemde olduğu gibi mimari biçimi ters "T" cami şeması kullanılmıştır. Klasik dönemde, erken dönemin dağınık yerleşim planının tersine düzgün yerleşim planlı örnekler tercih edilmiştir. Rumeli Hisarı ve Topkapı Sarayı bu dönemde inşa edilen önemli yapılar arasındadır. yani Anadolu Hisarı ve Dolmabahçe Sarayı seçenekleri yanlıştır. Bu durumda doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İkinci Ulusal Mimarlık döneminin en önemli yapısının Atatürk’ün Ankara’daki Anıtkabiri olduğu söylenebilir. 1941 yılında bu yapı için uluslararası bir yarışma düzenlenmiştir. Türk Mimarları Emin Onat ve Orhan Arda tarafından hazırlanan tasarım uygulamaya değer bulunmuş, inşasına 1944 yılında başlanan yapı 1953 yılında açılmıştır. Dolayısıyla cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Klasik Dönem Osmanlı Çini Sanatı'nın ana üretim merkezi İznik olup Kütahya üretimi çiniler İznik kalitesine ulaşamamıştır. Dolayısıyla cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Konaklama yapıları; kervansaraylar, hanlar orta avlulu ve iki katlı olarak şehir külliyeleri ve menzil külliyelerine bağlı olarak inşa edilirler. Ticaret yapıları; Kapalıçarşılar, bedestenler, sıra dükkânlar ve hanlar olarak tanımlanabilir. Fetih sonrası İstanbul’da hemen inşasına başlanan Kapalıçarşı, Osmanlı dünyasının en büyük ölçekli kapalı çarşısıdır. Üzeri tonoz örtülü, sürekli ilaveleri olan ve bağlı hanları ile (24 han, 1 cami, 1 hamam, 2 şadırvan, 1 sebil, 4300 dükkân olduğu bilinir) bir ticaret bölgesi olarak ele alınmalıdır. Aynı meslek grubunun bir arada bulunduğu (tonoz örtülü veya düz çatılı mekanlar) sıra odalar “Arasta” olarak tanımlanır. Çarşıların değerli mallarının satıldığı bölümleri “Bedestenler” çoğunlukla üstü örtülü, güvenliği ön planda tutulan kapalı mekânlardır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: A, B, C ve D şıkları erken Osmanlı dönemi mimarisi ile ilgili doğru bilgiler içermektedir. E şıkkı ise yanlış bir seçenektir çünkü erken Osmanlı mimarisinde tuğla hatıllı, kaba yontu taş duvar örgüsü yaygın olarak kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: İstanbul Laleli Camisi (1759-1763) III. Mustafa döneminde Mimar Tahir Ağa tarafından inşa edilmiş, 1783 yılında önemli bir onarım geçirmiştir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: British Museum’da sergilenen 1500 gazel, 20 rubaiden oluşan bir Türkçe divanı bulunmaktadır. Bu divanı 1393-1394 yılında Mehmed oğlu Halil adlı bir kişi yazıya dökmüştür. Cevap E şıkkıdır.