Ortaçağdan Günümüze Anadolu Uygarlıkları

Yanıt Açıklaması: Sekiz destekli Tip, Orta Bizans Makedonya Sülalesi Dönemi’nde (856-1056) özellikle Yunanistan ve Kıbrıs’ta tercih edilmiş bir kilise tipidir. Yapılardaki orta nefin üzerini örten kubbe, sekiz destek üzerine oturmaktadır. Kubbeye geçişler genellikle tromptur. Ahşap Örtülü, Tonoz Örtülü, Kubbeli ve Transeptli olarak sınıflandırılanlar ise Erken Bizans dönemi bazilikalarının örtü sistemine ve mimari özelliklerine göre sınıflandırmasına girmektedir.

Yanıt Açıklaması: Erken Bizans sikkeleri

Yanıt Açıklaması: Dinsel resimleri ve diğer kutsal imge veya anıtların genelde dinsel veya politik sebeplerle tahrip edilerek ikonalara düşman olup onları tahrip eden kişilere İkonaklast denir.

Yanıt Açıklaması: Altta cenazelik, üstte mescit katı bulunan, mescit katlarının örtüsü ayrıca dışarıdan konik ya da piramidal külâh içine alınan mezar yapılarına kümbet denilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Her beytin sonunda kafiyeden sonra tekrarlanan ek ve kelimelere redif; her beyti başlı başına kafiyeli ve başından sonuna kadar aynı vezinde olan manzumelere mesnevi; vezinli ve kafiyeli sözlere ise manzum denir. Gazellerin her beytinin sonunda kafiyeden sonra tekrarlanan ek ve kelimeleri bulunanlarına ise redifli gazel denmektedir. Bu durumda doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Makedonya Sülalesi Dönemi’nde (856-1056) özellikle Yunanistan ve Kıbrıs’ta tercih edilen bu plantipinde, yapılardaki orta nefin üzerini örten kubbe, sekiz destek üzerine oturmaktadır. Kubbeye geçişler genellikle tromptur. 11. yüzyılda yoğun olarak kullanılan bu tip, Ada Tipi ve Kara Tipi olmak üzere iki başlık altında incelenmektedir. Ada Tipi kiliseler de kubbenin kuzeyin de ve güneyinde yan nef­ler bulunmaz. Örneğin; Sakız Adası’nda yer alan Nea Moni Kilisesi. Kara tipin deyse kubbenin kuzeyinde ve güneyin de yan nef­ler yer alır. Örneğin; Yuna nistan’da Hasios Lukas Kilisesi.

Yanıt Açıklaması: Seramik yüzeylerin sıvı geçirgenliğini azaltmak hem de dekoratif etki sağlamak için kullanılan ince ve akışkan cam hamura 'sır' adı verilir. 'Fildişi', el sanatları türlerinden biri, 'Sgrafitto' , 'Lüster' ve 'Champleve' Bizans seramik sanatında kullanılan teknikler arasında yer alır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Selçuklu Sultanları, ticaret yolları üzerine kervansaraylar yaptırmak, kervan yollarının güvenliğini sağlamak, Venedik, Ceneviz ve Kıbrıslılarla ticaret anlaşmaları imzalamak ve tacirlerin serbest dolaşımını sağlamak suretiyle ticarete ve ekonomiye büyük önem vermiş, şehirleri, çekim merkezi haline getirmek için çok uğraşmış, etraf­larına topladıkları Türk, Arap ve Fars kökenli alim, mutasavvıf, şair ve edebiyatçılara eserler yazdırmak için her türlü kolaylığı sağlamaya gayret etmişlerdir. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Selçukluların inşa etmiş olduğu kare ya da dikdörtgen planlı olabilen genellikle kubbe örtülü, içlerinde Cuma namazı kılınmayan, tek kubbe ya da tonoz örtülü, küçük ölçekli mescitler sayıca fazladır. Konya’da Beşarebey, Erdemşah, Küçük Karatay, Hoca Hasan mescidleri bunlardan bazılarıdır. Konya Alaeddin, kârgir kuruluşlu büyük ölçekli Selçuklu camilerindendir.

Yanıt Açıklaması: Kubbeli bazilikaların Anadolu’da bilinen en iyi örnekleri; Alahan Doğu Bazilikası, Demre Aziz Nikoalos Kilisesi’dir. Başkent Konstantinopolis’te ise, Hagia Sophia ve Hagia Eirene Kilisesi’dir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: İsauria Hanedanlığı’nın ilk imparator olan III. Leon (717-741) Batı Anadolu’da Arap saldırılarını bertaraf etmiş ancak aynı zamanda Bizans Sanatı için dönüm noktası olan İkonaklast ya da İkonaklazma (726-842) hareketinin de mimarı olmuştur. Dolayısıyla cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Ahlat, Ahlatşahlardan II. Sökmen (1128-1185) devrinde tarihinin altın devrini yaşmış ve İslam dünyasının en büyük kentlerinden biri haline gelmiştir. Siyasi istikrar Ahlat’ta ticaret, ilim, sanat ve kültürün gelişmesini sağlamış, kentin zenginliği komşu hükümdarların dikkatini çekmiş ve Ahlat, bu dönemde Bağdat ile yarışacak derecede gelişerek eğlence merkezi olmuştur. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Sırp Kralı Stefan Duğan, 1346 yılında kendini Sırbistan ve Yunanistan imparatoru ilan etti.

Yanıt Açıklaması: Anadolu Selçuklu Dönemi mimarisinde genellikle camilerde görülen "Birbirine paralel kemer sıraları arasında kalan üstü örtülü geniş mekân birimlerine" Sahın denilmektedir. Dolayısıyla cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: M.S. 843-1204 yılları arası, genellikle Erken Bizans Dönemi sonrasından 1204 Latin İstilası’na kadar olan dönem, ‘Orta Bizans Dönemi’ olarak anılır. Dolayısıyla cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Başkentte “kapalı yunan haçı plan tipi”nin tek temsilcisi Pammakaristos Manastırı Kilisesi (Fethiye Camii) güney binasıdır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Sınırları çok geniş olan Roma İmparatorluğu’nda yönetimi kolaylaştırmak için Doğu ve Batı’daki toprakların yönetiminin bölünerek birer Augustus ve Sezar tarafından yönetildiği sisteme tetrarşi denilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Oğuzların Üçok kolunun Kınık boyuna mensup Selçuklular tarafından 1040 yılında İran bölgesinde kurulan Selçuklu Devleti’ne, Selçuklu hanedanına bağlı kişilerin kurdukları diğer Selçuklu Devletleri ile karıştırılması için Büyük Selçuklu Devleti denilmektedir. Büyük Selçuklular, Kuzey Irak, Kuzey İran ve Horasan bölgelerine hakim olmuş, Suriye ve Anadolu Selçuklularını doğurmuş, Sultan Sencer’in (öl. 1157) vefatından sonra tarih sahnesinden çekilmişlerdir. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Dini mimariden çok ev mimarisiyle ilişkili olan “portico facade” düzenlemesinin günümüze gelen Palaiologoslar dönemini tek örneği Konstantinopolis kent surlarına bakan, “Tekfur Sarayı” denilen yapıdır. Bryas ve Manganoi Sarayları Orta Bizans Döneminde kullanılmış olan saraylardandır. Büyük Saray, yüzyıla kadar kullanılmış olan İmparatorluk sarayıdır. Lausos Sarayı ise 5. yüzyıl başında yapılmış olan bir saraydır.

Yanıt Açıklaması: Orta Bizans Döneminde; Anadolu Bizans resim sanatı örneklerini bütün halinde barındıran en önemli merkez Kapadokya’dır. Dolayısıyla cevap D şıkkıdır.