Ortaçağdan Günümüze Anadolu Uygarlıkları

Yanıt Açıklaması: İpekli ve havsız kadife kumaşlara kemha denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ökaristi Ayininde kullanılan maden eserler ( Paten ve Asteriskos : Paten, İsa’nın bedenini sembolize eden ekmeğin konduğu tepsidir. Asteriskos ise, paten ile birlikte kullanılan ve ekmeğin üzerine gelebilecek toz, böcek vb. önlemek için, üzerine örtü serilen, yarım daire şeklinde, iki şeridin merkezde birbirine bağlanmasıyla oluşturulmuş malzemedir; Kalis: İsa’nın kanını sembolize eden şarabın konduğu kadehtir; Kaşık: Şarabın içinde ıslatılan kutsal ekmek parçalarını ayine katılanlara vermek için kullanılan malzeme; İbrik ve Trulla : Ayine başlamadan önce rahibin ellerini yıkaması için kullanılır; Buhurdan: İçinde tütsünün yakıldığı küresel, dilimli, silindirik, altıgen ya da kare göveli kaplardır; Yelpaze: Kutsak ekmek ve şarabı toz ve böceklerden korumak için kullanılan malzemedir; Kitap Kapağı: İncil ve diğer dini kitapları koruyan kapaklardır; Haç: İsa’nın çarmıha gerilişini sembolize eden malzeme)

Yanıt Açıklaması: 1500 yılı civarına tarihlenen, mihraba paralel iki sahınlı, Diyarbakır Hacı Büzürk Camii Akkoyunlulara ait bir eserdir. Günümüze sadece giriş cephesi gelebilmiş olan Sivas Çifte Minareli Medresesi, 1271-1272 yılında, İlhanlı veziri Sahip Şemseddin Cüveynî tarafından yaptırılmıştır. Erzurum Yakutiye Medresesi, İlhanlı Valisi Hoca Cemâleddin Yakut adına 1310-1311 yıllarında yaptırılmıştır. 1314 yılında Tokat İbn Sentimur Türbesi, Moğol emirlerinden olan Nurettin oğlu Sentimur tarafından, inşa ettirilmiştir. Sivrihisar Alemşah Kümbeti, İlhanlı Melik Şah Bey tarafından kardeşi Kiru Baltu oğlu Sultan Şah Bey adına 1327 yılında yaptırılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı mimarisinde ilk mermer mihrap bu yapıdadır. Yapı adını dış cephe ve minaresindeki firuze renkli çinilerinden alır. İznik Yeşil Cami, iç mekanı değişiklik gösteren camiler grubunda ele alınabilir.

Yanıt Açıklaması: Pandantif: Köşeli bir mekânın kubbe ile örtülebilmesi için, kemerler arasına köşelere yerleştirilen iç bükey yüzeyli geçiş ögelerine pandantif denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Anadolu Selçuklu döneminde; tahsil görmüş, kendisine danışılacak düzeyde kültüre sahip öğretmenliklik yapabilen kişilere danişmend adı verilmekteydi.

Yanıt Açıklaması: 1300-1453 yılları arasını ifade eden erken Osmanlı dönemi mimarisi, mekan-kubbe-kütle ilişkisi ve mimari problemlerin örneklerle ele alındığı bir dönemdir. Bu dönemde özellikle dönemin başkentleri Bursa ve Edirne'de camiler ön plana çıkmaktadır. Erken Osmanlı dönemi mimarisinde, büyük mekanlı cami formuna ihtiyaç duyulmuştur. tüm bu bilgilerin ışığında doğru cevap, B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Hıristiyanlar dini törenlerini yapabilecekleri, vaf­tiz olabilecekleri, dini dersler alabilecekleri, ölülerini gömebilecekleri kapalı mekânlara ihtiyaç duymuşlardır. Arkeolojik açıdan M.S. 200 yılı öncesine tarihlenebilecek bir dini yapı henüz tespit edilmemiştir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Ernst Egli 1927-1940 yılları arasında Türkiye’de eğitimci, mimar ve danışman olarak görev yapmıştır. Sanatçı Musiki Muallim Mektebi, Sayıştay (Divan-ı Muhasebat), Siyasal Bilgiler Fakültesi (Mülkiye Mektebi) gibi yalnızca plan bakımından değil, tasarım ilkeleri ve form bakımından da modern olan yapıları tasarlamıştır. Bruno Taut’un Ankara’da tasarladığı Dil Tarih Coğrafya Fakültesi uygulaması orta Avrupa ile Türk etkilerinin sentezi olarak görülebilir. Bir Türk mimarın elinden çıktığı bilinen ilk modern bina, İstanbul’da Sırrı Arif Bey tarafından 1929 yılında tasarlanan Bekir Bey Evi’dir. Dönemin önemli mimarları arasında Sedat Hakkı Eldem, Abdullah Ziya Kozanoğlu, Zeki Sayar, Abidin Mortaş, Hüsnü, Semih Rüstem ve Arif Hikmet bulunmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Mevlânâ Celaleddin-iRumî’nin kurduğu tarikate mensup Mevlevilerin zikir ve devran ayinleri yaptıkları tekkelere Mevlevihâne denir

Yanıt Açıklaması: 1487-1502 yılları arasında Akkoyunlu Sultan Kasım tarafından yaptırıldığı kabul edilen Mardin Sultan Kasım Medresesi, Artuklu Dönemi’nde bu şehirde yapılan 1385 tarihli İsa Bey Medresesi’nin plan ve düzenini ufak farklılıklarla tekrarlar.

Yanıt Açıklaması: Karamanoğlu Mehmed Bey’in, çarşıda, pazarda, divanda ve derga^hta Türkçe kullanılacağı yolundaki ünlü fermanı, Oğuz Türkçesinin gelişmesine dayanak oluşturmuştur. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Karesioğulları ile İnançoğullarının sikkelerinden başka maddi eserleri bilinmemektedir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Rumî, Türk sanatında sık kullanılan kıvrımlı yaprak bezeme; Hatayî, stilize edilmiş bitkisel motifli süsleme tarzı, tonoz; tavan örtüsü olarak açıklanabilecek, bir kemerden ya da birçok kemerin bir araya gelmesiyle oluşan mimari öğe ve çini ise hamur haline getirilmiş killi toprağın pişirilmesiyle yapılan, çeşitli renk ve motiflerle süslenmiş sırlı seramik ev eşyaları veya duvar panolarına denir. bu durumda doğru cevap; A şıkkı yani palmettir.

Yanıt Açıklaması: Selçuklu döneminin kapalı avlulu medrese kuruluşlarına benzer mimari özellikler taşıyan tasavvuf ehli için yapılmış yapıları, Horasan’da sufi hareketlerinin başladığı 8. yüzyılın sonlarından itibaren sufilerin evlerde toplanması nedeniyle Orta Asya ev mimarisine bağlanan özellikler taşırlar. İnzivaya çekilenlerin konaklama ve barınma işlevini yerine getiren küçük ölçeklilerine, Horasan’da olduğu gibi Selçuklu Dönemi’nde de hanikâh adı verilmektedir. Hanikâhlardan farklı olarak tasavvuf ehlinin konakladığı han benzeri büyük ölçekli korunaklı yapılara rıbat, hanikâhlarla irtibatlı olarak gelişen bir şeyh ve onun müridleri için inşa edilmiş, genel olarak konaklama, mescit ve toplantı mekânına sahip yapılara zaviye, zaviyelerin yanına şeyhin türbesinin de yapıldığı, eğitimin belli usullere bağlı olarak tarikatleştiği daha büyük kuruluşlara genel olarak tekke denilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Dini mimariden çok ev mima­risiyle ilişkili olan “portico facade” düzenlemesinin günümüze gelen Palaiologoslar dönemini tek örneği Konstantinopolis kent surlarına ba­ kan, “Tekfur Sarayı” denilen yapıdır.

Yanıt Açıklaması: Bahsedilen dönemden günümüze gelen yapıların çoğunluğunu camiler oluşturur. Cevap a şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Aydınoğulları Beyliği’nde Hacı Paşa adıyla ünlenen Cela^lüddin Hızır, Türkçe bir tıp kitabı yazmıştır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: En anıtsal olanı Bursa Yeşil Camidir. Cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Osman Hamdi Bey tarafından 1882’de kurulan batı tarzında sanat eğitimi veren okulun adı 1928 yılında Güzel Sanatlar Akademisi olarak değiştirilmiştir. Günümüzde Mimar Sinan Güzel Sanatlar Fakültesi olarak eğitim vermeye devam etmektedir.