Ortaçağdan Günümüze Anadolu Uygarlıkları

Yanıt Açıklaması: Kuvayi Milliye: Mondros Mütarekesinin ağır koşullarının dayatılması, Osmanlı ordusunun dağıtılması ve Anadolu’nun İngiliz, Fransız, İtalyan ve Yunan kuvvetleri tarafından işgal edilmesinin ardından ortaya çıkan milli direniş örgütü.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Sanatında heykel eğitimi Yervant Oskan’ın Sanayi-i Nefise Mektebi inde vermesi ile başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Vaftiz sözcüğü Grekçe kökenlidir ve “suya batırma daldırma” anlamı taşır. İsa’ya iman edip İncil’i Tanrı sözü olarak kabul eden kişi vaftiz edilir. Vaftiz bunun ifade biçimidir. Akan herhangi bir suda vaftiz olup Hıristiyan cemaatine katılma olanağı olsa da 3. yüzyıldan itibaren bu amaca yönelik mekânlar inşa edilmiştir. Vaftizhaneler Hristiyanlar için, içinde vaftiz töreni yapılan, genellikle de merkezi planlı dinsel yapılarıdır. Vaftizhanelerin genellikle orta bölümlerinde bir havuz bulunur.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de Cumhuriyet Dönemi Sanatını anlayabilmek için Osmanlı Devletinin ortadan kalkması ve yeni bir devletin kuruluşuna kadar olan döneme kısaca bakmak gerekmektedir. Yüzyıllar boyunca refah içinde yaşayan din ve dil farklılığı gösteren çeşitli etnik topluluklardan oluşan Osmanlı toplum yapısı, 19. yüzyılda ortaya çıkan milliyetçilik akımıyla çözülmeye başlamıştır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Apsis; kilisenin doğusunda bulunan ve ibadetin yönünü gösteren bölümdür. Genellikle içten ve dıştan yarım yuvarlak ya içten yarım yuvarlak dıştan çok cep­ heli ya da hem içten hem dıştan çok cepheli olabilmektedir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: I. Mahmut tarafından yapımında başlatılan Nuruosmaniye Cami 1755 yılında tamamlanmıştır. XVIII. Yüzyı­lın en güçlü Barok etkileri taşıyan camisidir.

Yanıt Açıklaması: Bilinen en erken tarihli kubbeli bazilika Konstantinopolis’teki Hagios Polyeuktos’dur. Anadolu’da bilinen en iyi örnekleri; Alahan Doğu Bazilikası, Demre Aziz Nikoalos Kilisesi’dir. Başkent Konstantinopolis’te ise, Hagia Sophia ve Hagia Eirene Kilisesi’dir.

Yanıt Açıklaması: Bu amaçla başlatılan reformları sürdürmek ve yaygınlaştırmak için ilan edilen Tanzimat Fermanı (1839) ile toplum yapısında bir reform dönemi başlatılarak yönetimin merkezileşmesi sağlanmıştır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Rokoko üslubunda bezeme programında sarmal kıvrımlı dallar, S kıvrımlar, bombeli olmayan kartuşlar, az çıkıntılı pilastırlar, çizgisel üslupta akant yaprakları karakteristik öğelerdir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı mimarisinde ilk mermer mihrap İznik Yeşil Camii'de kullanılmıştır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Klasik dönem medreseleri U ve L biçiminde görülebilen , simetrisine özen gösterilmiş , genelde tek kubbeli ve küçük ölçekli olarak dizayn edilmiş yapılar olarak karşımıza çıkmaktadır. Külliye içinde olan medreseler merkeze değil; külliyenin sakin bir bölgesine inşa edilmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Deisis, Meryem ve Vaftizci Yahya’nın Kıyamet günü yargılanan insanlar için İsa’nın affedici olmasını diledikleri, mahşer sahnesinin merkezinde betimlenen üçlü bir kompozisyondur. Ortada İsa, iki yanında annesi Meryem ve Vaftizci Yahya yer alır. Diptikon ise birbirine menteşe ile bağlı iki levhadan oluşan, Konsüller başa geçtiği zaman, diğer meslektaşlarına yeni görevine başladığını haber vermek için üretilen hediyedir. Ampulla ise içine kutsal yağın konduğu kaplara verilen isimdir. Ökaristinin kelime anlamı şükran demektir. Hıristiyan liturjisinin ana ayinidir. Röliker ise önemli dini kişilerin kemiklerinin muhafaza edildiği kutulardır.

Yanıt Açıklaması: Sultan I. Alâeddin Keykubad (1220-1237), büyük dalgalar halinde Anadolu’ya gelen Türk boylarını, uç adı verilen sınır bölgelerine yerleştirmekle Selçuklu Devleti’nin çöküşe geçtiği ve dağıldığı sıralarda kurulacak beyliklerin güç alacakları toprakları kendilerine sağlamış oldu. Kurucu beylerinin soy adlarıyla anılan ve genel olarak beylikler adı altında toplanan bu küçük devletlerden ilkinin, I. Alâeddin Keykubad’ın Kırım seferini başarıyla yerine getiren ve Suğdak’ı fetheden Melikü’l-ümera Hüsameddin Çoban’a, 1227 yılında ıktâ olarak verdiği Kastamonu ve çevresinde, Selçuklu hakimiyetinde kurulan Çobanoğulları Beyliği (1227-1309) olduğu kabul edilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Topkapı Sarayı, fetih sonrası inşası başlayan Topkapı Sarayı, klasik Osmanlı dönemi mimari örneklerinden biridir. Yani doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Tromp: Kare Planlı kubbeli bir yapının duvarları arasındaki köşelerin üst bölümüne yapılan ve binanın üstünü sekiz kenarlı bir şekil haline getirerek kubbenin oturması için köşeleme örülen tonoz.

Yanıt Açıklaması: Cami kandilleri, ibrikler, şamdan, buhurdanlık, kapı plakaları gibi eserlerde örnekler görülen bu tekniğe tombak denir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Bizans Dönemi'nde; unguentarium adı verilen silindirik gövdeli, küçük şişeler yağ ve çeşitli kokuların saklanması amacıyla kullanılmıştır. Dolayısıyla cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Beylikler Dönemi sanatı beyliklerin bıraktıkları mimari eserler yoluyla tanınabilmektedir. Karasioğulları ile İnançoğullarının sikkelerinden başka maddi eserleri bilinmemektedir. Çobanoğullarından bir cami ve türbe yapısı günümüze gelebilmiştir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Geç antik çağdan 6. yüzyıla kadar Hindistan ya da Afrika'daki fillerden elde edilen fildişinden üretilen malzemeler en parlak dönemini yaşamıştır.

Yanıt Açıklaması: İznik Hacı Özbek Camii ve Bursa Alaaddin Bey Camii (1335) tek üniteli cami yapılarının ilk örnekleri arasında gösterilmektedir. Doğru cevap B'dir.