Ortaçağdan Günümüze Anadolu Uygarlıkları

Yanıt Açıklaması: Beylikler Dönemi’nin ikisini Hacı Hasbey oğlu Mehmet Bey’in, diğerini II. İbrahim Bey’in kızından olan torunu Nasuh Bey’in inşa ettirdiği Karamanoğullarına ait kare planlı kubbe örtülü üç darülhuf­faz yapısı da Konya’da yer almaktadır. Darülhuffaz: Kuran okutulan ve ezberletilen okullara darülhuffaz denilmektedir. Doğru cevap A'dır

Yanıt Açıklaması: Keşfu’l-Akabe: Malatya’nın fethinden (1101) sonra, Danişmendli Gümüştekin Ahmet Gazi’nin (öl.1105) vefatından önce 1101-1105 yılları arasında yazılmıştır. Bilinen tek nüshası İstanbul Süleymaniye Kütüphanesinde bulunan eserin ön sözünde, yazarının, Malatya’nın fethinde ve Amasya’da haçlıların yenildiği savaşlar sırasında yaşanan olaylara yer verdiği bir başka eserinin daha bulunduğu belirtilmektedir. Dört makaleden oluşan Keşfu’lAkabe’nin ilk makalesinde dünya ve kainatın küre biçiminde olduğu ve dünyanın kâinatın merkezinde yer aldığı, dünyanın dörtte üçünün sularla kaplı olduğu belirtilmekte ve dünyanın çapı ile iki meridyen arasındaki mesafe hesaplanmaktadır. İkinci makalede cennet ve cehennem, üçüncü ve dördüncü makalelerde insan ruhunun yapısı ile sıkıntı ve mutluluk konuları işlenmektedir. Danişmendlilerin erken devrine ışık tutan eserin, Anadolu’da yazılmış en erken tarihli kaynak olduğu kabul edilmektedir. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Selçuklu Dönemi hamamlarının soyunmalık, ılıklık, sıcaklık bölümleri ve su deposu ile külhân adı verilen içinde ocak bulunan bölümleri bulunmakta, soyunmalıktan genellikle küçük bir ara mekanla ılıklığa, buradan da kurnaların bulunduğu sıcaklığa geçilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Mimar Kemalettin Bey ve Giulio Mongeri Birinci Ulusal Mimarlık dönemi, Clemens Holzmeister ve Ernst Egli modern mimari dönemi, Emin Onat ise İkinci Ulusal Mimarlık dönemi mimarlarındandır. Dolayısıyla cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Ankara Etnografya Müzesi önündeki atlı Atatürk heykeli ve İzmir atlı Atatürk anıtı gibi çalışmaları Canonica' ya aittir.

Yanıt Açıklaması: Kurucu beylerinin soyadlarıyla anılan ve genel olarak beylikler adı altında toplanan bu küçük devletlerden ilkinin, I. Alâeddin Keykubad’ın Kırım seferini başarıyla yerine getiren ve Suğdak’ı fetheden Melikü’l-ümera Hüsameddin Çoban’a, 1227 yılında ıktâ olarak verdiği Kastamonu ve çevresinde, Selçuklu hakimiyetinde kurulan Çobanoğulları Beyliği (1227-1309) olduğu kabul edilmektedir. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Basit Tip kubbenin köşe duvarlarına oturtulduğu örneklerle sınırlıdır. Özellikle Anadolu’da Kapadokya kaya kiliselerinde, Girit yapılarında basit tip yaygındır

Yanıt Açıklaması: İmaret, erken Osmanlı Dönemi’nde dinsel yapılara genel olarak imaret denilmektedir. Daha sonraları hayır kurumlarına imaret denilmiş, giderek sadece yoksullara yemek dağıtılan yerlerin adı olmuştur. Selçuklu döneminde ise, her türlü yapıya imaret denilmekteydi. Tabhane, çok işlevli zaviyeli camilerin ibadet alanının iki yanında yer alan barınma ve toplantı amacıyla kullanıldığı düşünülen mekânlara tabhane denilmektedir. İç bükey yüzeyli küçük prizmatik ögelerin, birbirleri üstüne derece derece taşarak bindirilmek suretiyle dizildiği üç boyutlu mimari ögelere mukarnas denilmektedir. Kuran’ın belli kural ve işaretlere göre okunmasının öğretildiği dini yapılara darül-kurra denilmektedir. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Orta Bizans döneminde, 7. yüzyıl başındaki Arap akınları ve hemen ardından gelen İkonaklazma döneminin etkilerinden kaçan Bizanslı sanatçıların İtalya ve Fransa’ya yerleştikleri bilinmektedir. doğru yanıt E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap D seçeneğidir. Başkent kökenli ve günümüzde Topkapı Sarayı Kitaplığında korunan önemli bir yazma Oktateukh'dur.

Yanıt Açıklaması: Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi 1908’de II. Meşrutiyet’in ilanı ile başlayıp 1930’lar da sona eren dönem, Türk mimarlık tarihinde “Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi” olarak tanımlanmaktadır. Osmanlı Devletinin ortadan kalktığı ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulduğu bu yıllarda, Türk Ulusçuluğu düşüncesi, her alanda olduğu gibi mimaride de etkili olmuştur. Dönem bundan yola çıkılarak Milli Mimari Üslubu, Neoklasik Üslup, Erken Cumhuriyet Dönemi Mimarisi olarak da adlandırılmaktadır. Bu üslubun öncülüğünü Sanayi Nefise Mektebi hocalarından Mimar Vedat Bey ve Hendesei Mülkiye Mektebi hocalarından Mimar Kemalettin Bey yapmışlardır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Sanat eserlerinde gözlenen değişimlere göre, Bizans’ın bu on bir yüzyıllık varlığında ‘Bizans Sanatı’, Erken, Orta ve Geç olmak üzere üç büyük dönem altında incelenmektedir

Yanıt Açıklaması: Bizans döneminde erguvan renk kutsal sayılmıştır. İsa’nın tuniği, Meryem’in maphorionu erguvan renktedir. İmparatorluk gücünü simgeleyen renk olarak imparatorlar da erguvan renkte giyinmişlerdir .

Yanıt Açıklaması: 1261 ile 1453 yılları arası Geç Bizans Dönemi olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Manzara konulu resimler katakomp resimlerinin konuları arasında yer almamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bizans döneminde 7. yüzyıl ortasında Arap akınlarıyla başlayan buhran döneminde, Geç Antik Çağ’ın seramik üretim merkezleri de zarar görmüştür. Bu merkezlerin tamamı özellikle limana yakın yerlerde konumlanmıştır. Akınlarla birlikte Bizans İmparatorluğu’nun Akdeniz ticaretindeki hâkimiyeti kaybolur. Arap akınlarının da ilk olarak zengin kıyı kentlerini hedef alması, seramik üreticilerinin üretimini de sonlandırır. Arap akınlarıyla birlikte Kırmızı Astarlı Seramik üretimi sonlanır. Bu dönemde kil çıkartılan ve seramik üreten merkezlerin yeri değişir. İmparatorlukta ‘Beyaz Hamurlu Seramikler’ olarak anılan üretim grubu ortaya çıkar. Bu seramikler, beyaz hamurlu, yeşil, kahverengi ya da sarı renkte sırlıdır. Sır içeriğinde, renk vermesi için kurşun kullanılmıştır. Yüksek kaideli servis kapları ve tabaklar en sık üretilen seramik formlarıdır. Başkent Konstantinopolis’te Büyük Saray çevresinde yapılan kazılarda bu seramiklerden yoğun miktarda ele geçmiştir. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Birinci Dünya Savaşından Mondros Ateşkes Antlaşmasını (30 Ekim 1918) imzalayarak yenik çıkmasının ardından Osmanlı Devletinin toprakları itilaf devletlerince işgal edilmiştir. Mustafa Kemal ve silah arkadaşları tarafından başlatılan Kurtuluş Savaşının siyasi manifestosu olan Misak-ı Milli sınırları bu antlaşmada belirmiştir. Cumhuriyet rejimi Osmanlı Devletinin elinde kalan toprakların korunmasını amaç edinmiştir. Kuvayi Milliye adı verilen halk direnişi, 19 Mayıs 1919’da Samsuna çıkışından sonra Mustafa Kemal tarafından organize edilerek, işgalci güçlere karşı direniş başlatılmıştır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: İznik Yeşil Cami (1378-1398) İznik’te I. Murad’ın veziri Çandarlı Halil Hayrettin Paşa’nın emriyle, mimar Hacı Bin Musa tarafından yapılmıştır. Bursa Ulu Camii Erken dönem Osmanlı Mimarisinin en anıtsal yapısıdır. İnşaatına I. Murad Hüdavendigar tarafından başlanmış olup, 1399’da Yıldırım Bayezid döneminde tamamlanmıştır. Selimiye Cami yükselme dönemlerinde yapılan Klasik Osmanlı Mimarisine için daha uygun bir örnektir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: İslam şemsiyesi altında toplanan yeni kültürel ve sanatsal ortamlarının oluşmasını sağlayan Selçuklu Dönemi Beyleri, tamamen atlı kuvvetlerden oluşan, at, silah ve yiyeceklerini kendileri temin eden, ganimetten aldıkları paydan başka gelirleri olmayan Türkmen adı verilen konar göçer Oğuz süvarileriyle fethettikleri Anadolu’da, Selçuklu Dönemi uygarlığını biçimlendirmişler. Dolayısıyla cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Yeniler grubu D grubundan ayrılan Abidin Dino başta olmak üzere Nuri İyem, Haflmet Akal, Turgut Atalay, Mümtaz Yener, Ferruh Başağa, Faruk Morel, Agop Arad, Avni Arbafl, Selim Turan, Kemal Sönmezler, Nejat Melih Devrim, Fethi Karakaş’tan oluşmuştur.