Anadolu Arkeolojisi

Yanıt Açıklaması: Augustus’un Anadolu’daki en önemli icraat›(işi) 20 civar›nda koloni kentleri kurmasıdır. Bunlar arasında Colonia Julia Augusta, Antiokheia (Yalvaç- Isparta), Colonia Julia Germe (Yürme Köyü- Eskişehir) sayılabilir.

Yanıt Açıklaması: Hitit mimarlığının en belirgin özelliği karşıtsız yani asimetrik oluşudur; dinsel ve sivil binalarda olduğu gibi kent plancılığında da bu davranış egemendir. Başka bir deyimle yapılar herhangi bir geometrik ilkeye, sözgelimi sıralanmaya, hizalanmaya bağlı olmayıp Hellen yapı sanatı ile İngiliz ve Türk bahçelerinde gördüğümüz türde, doğal bir oluşum içindedir.

Yanıt Açıklaması: Mausoleion Klasik çağ’da Anadolu’da yapılmış en görkemli ve sanatsal açıdan önemli yapıların başında gelmektedir. Mausoleion aynı zamanda antik çağın yedi harikasından biri olarak da kabul edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Kargamış, Zincirli, Malatya - Aslantepe, Sakçagözü, Karatepe ve Tell Tayinat’da yapılan kazılarda bu dönemin önemli merkezleri açığa çıkarılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Elektron gümüş ve altın madeninin doğada alaşım halde ele geçen şeklidir. Lydialılar Paktalos’da (Sart Çayı) doğal olarak ele geçen bu alaşımı kullanarak sikke basmışlardır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Anadolu’ya giren Makedonya ordusuna karşı Perslerin ilk direnişi Granikos (Biga Çayı) kıyısında olmuştur. Biga çayının iki kıyısı boyunca yerleşen Pers ve Makedon orduları arasında gerçekleşen ve tarihe Granikos savaşı olarak geçen savaşta Büyük İskender’in savaş taktikleri ile sayıca üstün durumda olan Pers ordusu yenilmiştir. Granikos Savaşı, İskender'in Perslere karşı kazandığı ilk zafer olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Diocletianus tahta geçtiğinde 48 adet olan eyaletlerin tamamı bölünerek, daha küçük yeni eyaletler oluşturulmuş ve sayı 104’ü geçmiştir. Burada amaç zengin eyaletlerde güçlenerek imparator olmak üzere isyan edecek valilerin önünün kesilmesidir. Ayrıca senato ve imparator eyaletleri arasındaki farklılıklar kaldırılmış; bütün eyaletler 12 adet dioecesis altında gruplandırılmıştır. Dioecesis, eyaletlerin toplandığı büyük idari bölgeyi ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Deniz Kavimleri ve Ege Göçleri’nden sonra gelen dönemlerde Anadolu'da heykeltraşlığın gerilemesinin kesin nedenleri tam olarak bilinemese de o dönemin siyasi hayatındaki karışıklıklar sonucu, sanatı destekleyen büyük merkezi yönetimlerin ortadan kalkması ile yorumlamak kısmen de olsa mümkündür. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: İskender Suriye ve Filistin bölgesini ve ardından da Mısır'ı almıştır. Kral Dareios ile yaptığı Gaugamela Savaşını kazanmasının ardından bölgedeki kontrolünü pekiştirmiş ve Asya’nın Kralı ilan edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Tunç Çağı’nı izleyen Demir Çağında, değişen teknolojilerin sağladığı yeni olanaklar, Anadolu’da, özelliklerde dış etkenlerle, üretim ve ticaret hızlı bir dönüşüm süreci içine girmiştir.

Yanıt Açıklaması: Üç ayaklı objelere verilen genel bir isim olan Tripod, Antik çağ dünyasında üç ayaklı kazanlar tripod olarak adlandırılmaktaydı.

Yanıt Açıklaması: Seleukos Krallığının zayıflamasıyla, MÖ 162 yılında, bugünkü Adıyaman, Maraş ve Antep illeri civarının valisi olan Ptolemaios ayaklanarak Kommagene Krallığını kurmuştur. Bu küçük krallık, Roma hegemonyası altında Parthia ile tampon bir bölge olarak varlığını, Romalılar tarafından ilhak edildiği M.S. 72 yılına kadar sürdürmüştür.

Yanıt Açıklaması: Batı Anadolu kentlerinin Pers yönetimine karşı başlattığı Ionia Ayaklanması MÖ 500 yılında gerçekleşmiştir.

Yanıt Açıklaması: Mahkeme ve borsa binası olarak kullanılmış olan, kalabalık insan kitlelerini içerisine alabilen yeni yapı türü basilikadır. Bu yapı tipinin mimari formu Geç Roma Döneminden itibaren ilk Hıristiyan kiliseleri için de model olarak kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Makedonia Kralı III. Aleksandros’un (Büyük iskender) MÖ 323 yılında Babylonia’da (Babil) ölümü üzerine tahta kimin geçeceği konusunda bir kararsızlık yaşandı. Çünkü henüz oğlu IV. Aleksandros doğmamıştı ve kardeşi III. Philippos ise çocuk yaştaydı. Aleksandros’un generalleri (Diadokhoslar) toplanarak General Perdikkas’ı, Aleksandros’un oğlu büyüyene kadar krallığa naip ve ordunun başkomutanı seçtiler. Diğer generaller ise, Anadolu da dahil olmak üzere Makedonya İmparatorluğu’nun topraklarını yönetmek üzere çeşitli bölgelere vali olarak gönderildiler. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Yunanistan ve Batı Anadolu’daki kent devletlerinin uzak bölgelerde ana kente bağlı yerleşimler kurmaları kolonizasyon olarak adlandırılır. Kolonilerin kurulma amacı büyük ölçüde artan nüfusa yeni yerleşim olanakları yaratmak ve ana kentin ihtiyaç duyduğu malları karşılayacak bir ticari sistem oluşturmaktır. Kolonizasyon faaliyetleri Yunan dünyasının bir yandan ekonomik gücünü arttırmasını sağlarken bir yandan da yeni kültürel ve sanatsal özellikleri öğrenmesini sağlayarak Yunan kültür ve sanatında da derin izler bırakmıştır.

Yanıt Açıklaması: Büyük İskender’in Anadolu’daki seferi boyunca pek çok yerde Pers kontrolü nün zayıflamış olduğu ve bu durumdan istifade eden birçok kentin İskender’i bir kurtarıcı gibi karşıladığı görülmüştür. Bu nedenle İskender bazı bölgelerde hızlı bir kontrol sağlarken kimi yerlerde ise uzun süren savaş ve kuşatmalar yapmıştır. Ele geçirdiği bölgelerde Pers sistemi olduğu gibi bırakılmış, siyasi ve mali ko- nularda Makedonyalı ve Yunanlı yetkililer atanmıştır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Tapınak ekonomisi Kalkolitik Çağ’da kurumsallaşmıştır. Tapınak ekonomisinde üretilen ürün, dinî merkez olan tapınakta toplanır ve yeniden halka dağıtılır. Buna göre doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Anadolu sanatında bu dönem heykeltraşlık açısından Greko-Pers sanatı olarak adlandırılan sanatın ortaya çıktığı dönemdir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Tunç çağından itibaren Anadolu’da ve Yunanistan’da ev tipi olarak görülen aynı zamanda tapınak mimarisinin oraya çıktığı Arkaik döneme doğru Yunan tapınaklarının planında da örnek alınan, dikdörtgen planlı, tek mekanlı ev planına verilen isim Megaron'dur. Doğru cevap D'dir.