Anadolu Arkeolojisi

Yanıt Açıklaması: Pseudo-Dipteral plan tipi Hellenistik Çağ’da en çok kullanılan tapınak plan tipidir. Örnekleri arasında Teos’daki Dionysos Tapınağı da bulunur.

Yanıt Açıklaması: MÖ 1200-1050 tarihleri arasında Doğu Akdeniz bölgesine yapılan çeşitli göçler “Deniz Kavimleri Göçleri” olarak adlandırılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sicilyalı Diadoros, Yunanlı tarihçi, M.Ö.90-30. Yaşadığı dönemde meydana gelen olayları geçmişteki olaylar ile birlikte neden, sonuç ilişkisi içinde anlatan yazar “Tarih Kitaplığı” adlı eseri ile ünlüdür. Bu eserinde kendinden önce yaşamış ve eserleri günümüze ulaşmamış tarihçilerden de faydalanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Bu tür kaplarda hayvan protonlarından oluşan aplikler süsleme aracı olarak kullanılmıştır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Aynı dönemde Anadolu’da karşımıza çıkan bir diğer yaygın seramik türü ise Klasik Yunan seramik geleneğinde yapılan kaplardır. Yunanistan’ın Attika bölgesinde üretilen ve kalitesi ve popülerliği nedeniyle Arkaik devirden itibaren Ege ve Akdeniz dünyasında çok yaygın olarak karşılaşılan Yunan seramiklerinde klasik dönemin başlarında yeni bir teknik gelişmiştir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Lykia bölgesinin kuzeydoğusunda, Elmalı kentinin güneybatısında bulunan bu tümülüs bölgede yaşamış olan soylulardan birine ait olmalıdır. Greko-Pers sanatının Anadolu’daki önemli örneklerinden biri olan Kızılbel Tümülüsü MÖ 5. yy. başlarına tarihlendirilmektedir. Mezar anıtı, üçgen çatılı taş bir oda şeklinde yapılmış olup üzeri yığma toprak ile örtülmüştür.

Yanıt Açıklaması: İnsanoğlunun başakları daha sağlam tahılları seçmesi ve artık sulak bölgelerde bunun ekilebileceğini anlaması, tarımın ve dolayısı ile insanlık tarihinde ilk defa üretime dayanan bir ekonomik girdinin oluştuğunu gösterir. Yaklaşık MÖ 9. binde “Bereketli Hilal”in birçok bölgesinde, özellikle sulak alanlarda ilk yerleşik üretimci yerleşim birimleri olan köyleri genişletmiştir. Bu insanlık tarihinde artık dönülmez bir noktanın başlangıcını oluşturup devamlı genişleyen bir üretim iktisadının temellerini atmıştır.

Yanıt Açıklaması: MÖ 2000 yıllarına doğru Anadolu’nun hemen hemen tamamı iskân edilmeye başlanmış ve nüfus yoğunluğu iskânın artmasına paralel olarak artmıştır. Bunun yanı sıra toplumların örgütlenmesi neticesinde hiyerarşik düzen dediğimiz (üst tabaka alt tabaka) sosyal statü farklılıkları bu dönemde ortaya çıkmıştır. Yaşanan bu toplumsal değişimler neticesinde Anadolu’da irili ufaklı birçok beylik ortaya çıkmış, saraylarda oturan yönetici sınıfı görkemli bir yaşam sürmeye başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Seçeneklerin tamamı Likya anıtlarıdır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Doidalses Roma döneminden kopyaları günümüze ulaşmış “çömelen Aphrodite” yontusunun heykeltıraşıdır.

Yanıt Açıklaması: Arkeolojik ve epigrafik buluntular, Phrygler’in Klasik Phrygia Bölgesi’nden çok daha geniş bir alana yayıldıklarını göstermektedir. Bu alanın sınırları kesin  olarak saptanamamakla birlikte Phrygler’in Halys’in ( Kızılırmak ) doğusunda Çorum, Tokat ve Kırşehir; kuzeyde Samsun; güneyde Niğde ve Konya; güneybatıda Burdur ve Elmalı Ovası; batıda Eskişehir, Afyonkarahisar ve Kütahya; kuzeybatıda Bandırma yörelerine kadar etki alanlarını genişlettikleri anlaşılmaktadır. Ancak en etkili oldukları bölge, günümüzde Yukarı Sakarya Vadisi’nde Eskişehir, Afyonkarahisar ve Kütahya illeri arasında kalan ve klasik dönemde Küçük Phrygia (Phrygia Epiktetos) olarak adlandırılan bölgedir.

Yanıt Açıklaması: Pontus Krallığı Doğu Karadeniz bölgesinde kurulan bir devletti. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Eurymedon (Köprüçay)’da MO¨ 468 yılında yapılan saldırı ile Pers donanması büyük bir bozguna uğratılmıştır. MO¨ 449 yılında Atinalılar ile Persler arasında imzalanan Kallias Barış Antlaşmasıyla Persler Batı Anadolu kentleri üzerindeki egemenlik haklarından vazgeçmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Geç Hitit Krallıkları sanatında heykeltraşlık mimari ile kaynaşmış, giderek onun hizmetine girmiştir. Anıtsal yapılarda cephelerin alt kısımları “Ortostat” diye adlandırılan kabartmalı taş blok ve levhalarla kaplanmıştır. Bu yöntemle hem doğa şartlarından korunma, hem de süsleme amaçlanmıştır. Hitit imparatorluk döneminin eserleri olan Alacahöyük kabartmalı kapı ortostatları, bu tür yapıtların güzel bir örneğidir. Geç Hitit sanatının bu alandaki en eski örnekleri ise Malatya Kapı Ortostatları’dır. Dinsel konuların Hitit İmparatorluk geleneği ile işlendiği bu yapıtlarda, fırtına tanrısı Teşup ile ilgili öyküler bulunmaktadır. Zincirli’deki kent ve kale kapısı kabartmalarında ise Asur etkisi görülür. Ama bu yapıtlarda herhangi bir konu birliğinden söz edilemez. Heykeltraşlığın mimaride kullanılan bir başka ögesi de sütun altlıklarıdır. Ustaca desenlenmiş taş sütun altlıkları bağımsız bir öğe olarak, 8. Yüzyıldan itibaren Güneydoğu Anadolu ve Suriye’de yaygın bir biçimde kullanılmştır. Zincirli’deki kemerli ve yaprak bezemeli örnekler bunlar arasında ilk akla gelenlerdendir.

Yanıt Açıklaması: Urartu devletinin resmi dili Urartuca idi. Bu dil sabit köklere ek ilavesiyle oluşan bitişken diller grubundandır. Bu haliyle ne Asur, Babil gibi Sami dillerine ne de Hitit dili gibi Hint Avrupa dillerine benzemektedir. Urartular Ön Asya’da yaşayan diğer halklar gibi çivi yazısı kullanmaktaydılar. Bu yazı Asur çivi yazısından alınmıştı. İlk başlarda tümüyle Asur çivi yazısını benimseyen Urartular bu yazıyı kısa sürede basitleştirerek kendi dillerine uydurmuşlardır. Urartular aynı zamanda Hititliler gibi, çivi yazısının yanında hiyeroglif (resim yazısı) de kullanıyorlardı. Bu tip yazı az gelişmişti ve daha çok gündelik işlerde kullanılıyordu.

Yanıt Açıklaması: Geç Uruk Dönemi’nin Güneydoğu Anadolu’daki en iyi incelenmiş ticari istasyonu Siverek (Urfa) yakınlarındaki Hassekhöyük’tür. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ksenophon: Yunanlı Felsefeci, Asker. M.Ö. 430- 355. Yunanlı felsefeci Sokrates’in öğrencisi olan Ksenophon hem Sokrates’in görüşleri üzerine yazdığı eserleri hem de bir asker olarak katıldığı Kyros’un seferinde tuttuğu günlüğü ile tanınmıştır. Seferin başarısızlığa uğraması ve Kyros’un ölümü üzerine sefere katılan Yunan askerlerini Yunanistan’a götürme görevi ona verilmiştir. Bu sefer sırasında tuttuğu günlükler Onbinlerin Yürüyüşü (Anabasis) olarak bilinmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kommagene Kralı I. Antiokhos’un (MÖ69-34) kendisi için inşa ettirdiği Nemrut Dağı üzerindeki tümülüsü ve etrafındaki kutsal alan (Hierothesion) özellikle heykeltıraşlık eserleriyle Türkiye’nin ünlü bir arkeolojik alanıdır.

Yanıt Açıklaması: Apameia Barış anlaşması sonucunda, Seleukos Krallığı, Kilikia ve Suriye'de mevcut bir krallık haline geldi. Donanmanın Romalıların isteği üzerine feshedilmesi nedeniyle, Anadolu’nun güney kıyılarında korsanlık başladı. Bütün Akdeniz’de tica-reti sekteye uğratan korsanlar Roma’nın limanı Ostia’yı yağmalayacak kadar güç-lendiler. MO¨ 67 yılında korsanları temizlemek üzere Anadolu’ya bir filoyla gelen Roma generali Pompeius, Anadolu’da yaptığı düzenlemeler sırasında son Seleukos Kralını da MO¨ 64’de tahtan indirerek krallığa son verdi ve topraklarını başkenti Tarsus olan Kilikia ve başkenti Antiokheia olan Suriye eyaleti yaparak Roma Cumhuriyetine bağladı. Dolayısıyla doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Pergamon döneminde en güzel eserlerinden bir tanesi olan Pergamon Zeus Altarı kabartmaları ile dünya sanat tarihinde önemli bir yere sahiptir.