Anadolu Arkeolojisi

Yanıt Açıklaması: Klasik Devirde Anadolu’da edebiyat alanında eser veren en önemli kişi Halikarnassos’lu Herodotos’tur. MÖ 5. yy.’da yaşamış bir tarihçi ve yazar olan Herodotos, yaşadığı dönemde Doğu Akdeniz ve Pers dünyasını gezerek incelemiş ve bunları Historia adını verdiği bir eserde toplamıştır.

Yanıt Açıklaması: Ege göçleri sonucu Yunanistan ayrılıp Batı Anadolu kıyılarına göç eden topluluklar üçe ayrılırlar. Bunlar, Aioller, İonlar ve Dorlardır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Hititlerin dinsel metinlerinde kesin olarak saptanabilen en erken unsurlar Hatti etkisi altındadır. Yer altı tanrıçası da olan “Arinna’nın Güneş Tanrıçası”, daha çok su tanrısı olan hava tanrısı “Taru”, yine güneş tanrısı “Estan”, savaş tanrısı “Wurunkatte”, taht tanrıçası “Halmasuit”, hattuşa dâhisi “İnara”, kaybolan tanrı “Telepinu” ve birçok tanrı ve tanrıça Hatti kökenlidir. Bu tanrılar Hitit öncesi yerel panteondan varlıklarını sürdürenlerdir. Panteon, tanrılar topluluğuna verilen addır.

Yanıt Açıklaması: Nekropoller ibadet mekanları değildir. Mezarlık işlevi olan Nekropoller kentlerde surların dışında yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Anadolu’nun Pers kontrolü altındaki döneminde, seramik sanatı, İran etkileri ile gelişmiştir. MO¨ 6.yy. sonlarına doğru Pers seramik üretiminde kaliteli seramik yerine basit ve kaba kapların yaygınlaştığı görülmektedir. Anadolu’da karşımıza çıkan bir diğer yaygın seramik türü ise Klasik Yunan seramik geleneğinde yapılan kaplardır. Yunanistan’ın Attika bölgesinde üretilen ve kalitesi ve popülerliği nedeniyle Arkaik devirden itibaren Ege ve Akdeniz dünyasında çok yaygın olarak karşılaşılan Yunan seramiklerinde klasik dönemin başlarında yeni bir teknik gelişmiştir. Kapların üzerindeki süslemelerde figürlerin konturlarının dış kısımlarının siyah astar boyasıyla örtüldüğü, iç kısımlarının ise kırmızı hamur renginde bırakıldığı bu teknik “Kırmızı Figür Tekniği” olarak adlandırılmaktadır. O¨zellikle lüks ve masaüstü kaplarda kullanılan bu teknikte üretilen kapların üretildiği en önemli merkez Yunanistan’daki Atina kentidir.

Yanıt Açıklaması: Hellenistik Dönem’de altar binalarında bulunan kabartmalar üzerinde krallıkların zaferleri mitolojik kontekslerde yorumlanmıştır. Pergamon Zeus Altarı’nda tanrılar ile Gigantların mücadelesi, Attalos’ların Galat’lara karşı mücadelesini sembolize eder ve türünün en iyi örneğidir. Hellenistik dönemde Anadolu’da kahramanlar ve Galatları tasvir eden heykel grupları da yapılmıştır. Muhtemelen Pergamon heykel okulunun eserleri olan Marsyas Apollo grubu ve Aphrodisias’taki Roma kopyalarından tanıdığımız Akhilleus- Penthesilea grubu bunlara örnek olarak sayılabilir. Dionysos ve Satyr’lerde Hellenistik dönemde sıkça tasvir edilmiştir. Laokoon ve oğulları (MÖ 175-150) heykel grubunda deniz yılanlarının saldırısına uğrayan Troya şehrinin tapınak rahibi olan Laokoon ve iki oğlu betimlenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Brutus’un Anadolu’da bastırdığı bir sikke üzerinde ön yüzde Lykia’daki Patara’nın Apollonu, arka yüzde de komutanın Lykia’daki zaferlerini (Ksanthos’un ve Andriake’nin zorla ele geçirilmesi) simgeleyen zafer anıtı ve esir edilmiş Lykialılar görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Yüksek Troia kültürü olarak adlandırılan Troia VI/VIIa evresi Orta Tunç C¸ağında MO¨ 1700’lerde başlamıştır. Bütün Geç Tunç C¸ağını kapsamakta ve MO¨ 1200’lerde Troia ile bitmektedir. Bu iki evre Troia VI evrenin sonunda MO¨ 1300’lerde olan bir depremle birbirinden ayrılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Pergamon’un son Kralı III. Attalos (MÖ 138-133) ölürken Krallığını Roma’ya bıraktı. I. Mithridates Pontus Krallığını kuracak olan kişidir. Kral II. Antiokhos, bir Pers satrabıdır. III. Artakserkses ise Pers kralıdır. III. Aleksandros ise Makedonya kralı Büyük iskender’dir.

Yanıt Açıklaması: Hellenistik Çağ’da dinsel şenliklerde sportif karşılaşmaların yapılması için inşa edilen yapılara stadion adı verilmektedir. Priene Stadion’u Hellenistik Dönem’dendir. Ancak Anadolu’da genellikle bu yapı tipi Roma döneminde yaygınlaşmıştır.

Yanıt Açıklaması: Kent-devletlerinin ilk örnekleri MO¨ 8. yüzyılın sonlarından itibaren İonia böl- gesinde görülmektedir. O döneme kadar kentlerin yönetiminde mutlak otorite olan kralın yetkilerinin, kentte ekonomik ve sosyal bir güce sahip olan aristokratlar tarafından sınırlandırılması, kent yönetimindeki dönüşümün önemli aşamalarından biridir.

Yanıt Açıklaması: Kyros Sardes’te paralı askerlerden oluşan bir ordu kurup Spartalılardan da yardım alarak ağabeyi Artakserkses’i tahttan indirmek amacıyla bir sefer planlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Ege Dünyasında yaşanan Pers-Yunan Savaşları’nda Pers Donanmasının Salamis Deniz Savaşında Atinalılar tarafından yenilmesi ile Perslerin batıya doğru ilerleyişi sona ermiştir. Bu olaydan sonra Anadolu’da ve Yunan Dünyasında Klasik Dönem olarak adlandırılan devir başlar.

Yanıt Açıklaması: Herodotos’un bildirdiği kentler yaklaşık olarak MO¨ 8. yüzyılda Panionion adını verdikleri dinsel ve siyasi bir birlik kurmuşlar ve birliğin merkezi olarak Mykale  dağı üzerindeki Posedion kült merkezini kullanmışlardır.Panionion birliği sayesinde İon kültürü diğer bölgelere oranla çok daha gelişmiş ve MO¨ 5. yüzyıla kadar ki süreçte Yunanistan ve Ege bölgesi kültürleri üzerinde büyük etkisi olmuştur.

Yanıt Açıklaması: 2 milyon yıl sürer. %99'unu olşturur. Alt,orta ve üst olmak üzere üç ana evreye ayrılmaktadır.İnsanın çıkışı ve ilk aletleri kullanmasından yerleşik yaşama geçene kadar devam dönemdir. Cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Trysa Anıt Mezarı: Lykia bölgesinde bugünkü Gölbaşı kenti yakınlarındaki antik Trysa kentinde bulunan bu anıt mezar, büyük olasılıkla kentin ileri gelenlerinden birine aittir. Ortasında Lykia tipinde bir mezar bulunan yaklaşık 90 metre genişliğinde bir alan ile bu alanı çeviren bir duvardan olu?an anıt, MÖ 5.yy. sonu - 4.yy. başlarına tarihlendirilmektedir. Anıt, çevre duvarı üzerindeki kabartmaları ile Klasik Dönem Anadolu sanatı açısından önemli bir eserdir. Kabartmalarda konusu Yunan mitolojisinden alınmış sahnelerin yanı sıra özellikle Troya savaşının seçilmesi dikkat çekicidir.

Yanıt Açıklaması: Dönemler ve tarihleri şu şekildedir: Flaviuslar Dönemi (MS 69-96), Antoninuslar Dönemi (MS 98-193), Severuslar Dönemi (MS 193-235), Asker İmparatorlar Dönemi (MS 235-284), Tetrarşi Dönemi (MS 284-324), Constantinuslar Dönemi (MS 324-363).

Yanıt Açıklaması: Roma İmparatorluğunun Anadolu’ya kattığı Diğer bir yeni yapı tipi Basilikadır. Basilikalar mahkeme ve borsa yapıları olarak kullanılmışlardır.

Yanıt Açıklaması: Ptolemaioslar Mısır’da yerli halkın Grek kökenlilerle kaynaşmasını amaçlayan yeni bir kült olan Serapis kültünü kurmuşlar ve bu kültü İsis kültüyle birleştirmişlerdir. Bu kültün ilk heykeli Sinope (Sinop) şehrinden satın alınarak Aleksandria’ya taşınmıştır. Mysterleri ve synkretik özellikleri ile popüler olan Serapis ve İsis kültleri özellikle Roma İmparatorluk çağında Anadolu’da oldukça yayılmışlardır.

Yanıt Açıklaması: Pergamon Heykeltraşlık okulu özellikle Kral portrelerindeki tanrısal bakış ve frizlerde veya serbest heykellerde acının başarılı tasvir edilmesi (pathetik üslup) ile tanınmaktadır.