Anadolu Arkeolojisi

Yanıt Açıklaması: Kerpiç yapı tekniğinde su basman seviyesi üzerine yerleştirilen büyük taş blok ve levhalar, ortostad olarak adlandırılır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Demir Çağı’nda (MÖ 1200-750/700) Anadolu yarımadası çeşitli topluluklara ait büyüklü küçüklü beyliklerin yönetiminde idi. Güney Anadolu’da ve kısmen Suriye’de olmak üzere Geç Hititler, Doğu Anadolu’da Hurrilerin devamı olan Urartular, Orta Anadolu’da Phrygler, Batı Anadolu’da Lidyalılar, Güneybatı Anadolu’da Lyikyalılar ve Ege’de Ionlar üstün değerde uygarlıklar kurmuşlardır. Bu topluluklar Mısırlılar, Fenikeliler ve Babillilerle birlikte Hellen uygarlığı üzerinde büyük ölçüde etki yaparak, bugünkü dünya kültürünün oluşmasında önemli katkılarda bulunmuşlardır.

Yanıt Açıklaması: ITC¸ I evresinde Malatya Elazığ ovalarında, Pulur Sakyol, Tepecik, Norfluntepe, Korucutepe, Tülintepe, Arslantepe, Pirot Höyük (Malatya) gibi yerleşme yerlerinde köy ve kentlerin kurulduğu saptanmaktadır. İçlerinde yerleflimi özellikle en iyi arafştırılmış olanlardan biri Pulur/Sakyol (Elazığ) dikkat çekicidir. Burada ortadaki avlunun çevresine ışınsal olarak dizilmiş ve çember bir dış set meydana getiren dörtgen trapez biçimli meka^nlar, iç Batı Anadolu da Demircihöyük ve Küllüoba da (Eskişehir) rastlanan “Anadolu Tipi Yerleşme” düzeninin Doğu Anadolu’ya kadar uzandığını göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: Eski Tunç II döneminde Orta ve Batı anadoluda; -Orta Anadolu’nun güneyi ve Batı Anadolu’nun iç kesimleri ile Mezopotamya bağlantılı ticaret gelişmeye başlar. -O¨zellikle ana ulaşım yolları üzerinde yerel Anadolulu beylerin yönettiği merkezler, ticaret sayesinde giderek zenginleşir. -Yöneticilerin oturduğu ve yerleşmenin daha yüksek bir yerinde bulunan ve barındırdığı zenginliği koruma kaygısıyla da surlarla çevrili, korunaklı kaleler ile halkın oturduğu seçkin yönetici ortaya çıkmış olur.

Yanıt Açıklaması: Kilden veya daha nadir olarak taştan yapılmış heykelciklerin ilk örnekleri Çanak Çömleksiz Neolitik dönemde karşımıza çıkar. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Phryg yerleşmelerinden ve tümülüslerden elde edilen arkeolojik eserlerden öğrendiğimize göre, Phrygler, marangozluk, madencilik, seramik ve dokumacılık alanlarında üst düzeylere erişmişlerdi. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Urartular ölümden sonra yaşama inandıkları için ölülerini sosyal statülerine göre hazırlanan mezar odalarına ya da basitçe toprağa, yanlarında öteki hayatlarında ihtiyaçları olabilecek eşyalarla gömüyorlardı. Mumyalama tekniği kullanılmıyordu. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Neolitik çağda çeşitli ölü gömme ritüelleri bulunmakla birlikte en yaygın olarak görüleni, hocker biçimi adı verilen ölünün bacakları karna çekili olarak cenin pozisyonunda, ev tabanlarının altına gömüldükleri metottu.

Yanıt Açıklaması: Urartu krallığında seçilmiş bir sınıf yoktu. Sınıf; soylular, savaşçılar, çiftçiler, hizmetliler ve köleler olmak üzere sınıflara ayrılmıştı. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Erkek güneş tanrısıyla özdeşleştirmesine rağmen kral, sadece ölümünden sonra kutsallaşıyor ve o zaman güneş tanrısının kıyafetini giymiş bir biçimde resmediliyordu. Hitit kralları, kendilerini Mısır’da da^hil olmak üzere, Yakın Doğu’nun önemli güçlerinin hükümdarlarıyla bir tutmuşlardır. Hitit devlet sisteminde kral bütün Hatti topraklarının gerçek sahibiydi ve bu anlayış bin yıldan daha uzun bir süre devam etmiştir. Herhangi bir bölge ve bu bölge halkının kaderi hakkında karar vermeye kanunen yetkiliydi. Aynı zamanda kral, başkomutanlık, baş yargıçlık ve başrahiplik görevlerini yapıyordu. Eyaletteki prensler ise, devletin temsilcisi sıfatıyla hem askeri hem de mülki işlere bakıyor, vergileri topluyor ve dini^ törenlere başkanlık ediyordu.

Yanıt Açıklaması: Halkın oturduğu evler, arkeolojik kazılarda ortaya çıkan verilere göre, Hitit sivil mimarlığı değişmez ve katı planlara sahip değildi. Evler genellikle bağımsızdı ve yer darlığından sıkışık bir düzende yapılmaları gerektiğinde bile evlerin dış duvarları ayrı yapılmaktaydı. Evlerde bir avlu bulunması isteniyorsa bu genellikle evlerin dışında bulunuyordu. Evlerin iç bölümlerinde de kesin bir plana bağlı kalınmamıştı. Evlerin büyüklüğü gibi, iç mekânların da sayısı ve boyutları gereksinmeye göre değişiyordu. Evin odaları dar gelmeye başladığında ve yeterli arsa da varsa ek yapılarla binaların kullanım kapasitesi artırılabiliyordu. Evlerin çoğunluğu tek katlıydı. Ancak arazinin eğiminden yararlanılarak iki katlı evlerin de var olabileceği kabul edilmelidir. Evlerdeki yapı malzemesi temelde taş, duvarlarda ise kerpiçti. Damlar düz ve toprakla kaplıydı. Eğer evlerin üst katları varsa alt katın samanlık, ahır ve işlik olarak kullanıldığını, üst katın ise asıl yaşanan yer için ayrılmış olduğunu düşünmek yanlış olmaz. Ayrıca, ahşap dikmelerle taşınan, yine ahşap çıkmaların üst katlarda bulunabileceği de düşünülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Beycesultan, Eskişehir bölgesindeki Frigya kültür bölgesi ve İznik bu dönemdeki kültür bölgelerine örnektir.

Yanıt Açıklaması: Urartuların, başkenti Tuşpa (Van) idi. Urartu Devleti en güçlü döneminde (MO¨ 8-7.yüzyıl), günümüzdeki Doğu Anadolu, Kuzeybatı İran, Irak’ın küçük bir bölümü ile kuzeyde Aras Vadisi’ne kadar bölge egemenlik sınırları içinde idi. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: İnsanoğlunun Anadolu Yarımadasındaki en erken yerleşmeleri Alt paleotik çağa (Eski Taş Devri) kadar uzanır. Anadolu yarımadasında, en azından G.Ö. 900.000 yıl kadar önce Konya Dursunludaki bulgularla başlamış olduğunu anladığımız en eski insan türüne ait örnekler Afrika kökenli Homo Erectus'a aittir.

Yanıt Açıklaması: Şehirciliğe doğru giden bu gelişimin gerisinde yatan en önemli nedenin, o zamanki köylerde birikmeye başlayan “artı ürün” olduğu, artık tüm bilim adamlarınca kabul edilmektedir. Artı ürün, tarımla uğraşması gerekmeyen tüccarlık, zanaatkarlık, askerlik gibi çeşitli iş kollarının doğmasına, bu şekilde toplumlarda iş bölümünün giderek daha da yaygınlaşmasına ve daha da önemlisi, bunların tümünü denetleyecek bir yönetici sınıfının ortaya çıkmasını sağlamıştır.

Yanıt Açıklaması: İlk metal ürünlerin hammaddesi olan bakır yumuşak bir metal olduğu için, soğuk olarak çekiç benzeri aletlerle vurarak işlenip şekil verilebilmekteydi. Bu sebeple ilkel metal aletlerin yapımında kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Anadolu, doğu-batı ekseninde uzanan büyük yarımadadır. Milyonlarca yıldan be- ri Afrika levhası kuzeye doğru hareket etmektedir; kuzey kenarı Anadolu kütlesi- nin altına kaymış durumdadır ve Anadolu kütlesini sürekli itelediği için burada kıv- rılmalara ve çok sayıda yırtılma fayına neden olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: İnsanlık tarihinin başlangıç evresini oluşturan Paleolitik C¸ağ, yaklaşık 2 milyon yı- lı kapsayan çok uzun bir kültür sürecidir. Dördüncü Jeolojik Zaman’ın Pleistosen denen gelişen bu uzun döneminde ilk kez insanoğlu da ortaya çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: Bu dönemde, Batı’da Troia, Limantepe, Küllüoba, Beycesultan; Orta Anadolu’da Alacahöyük; Güneyde Karataş-Semayük, Doğu’da daha geç olmak üzere Titriş ve Kazane Höyük gibi gelişkin kentsel yerleşimlerin ortaya çıktığı görülmektedir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Hititlerde Arinna’nın güneş tanrıçası, geç Hititlerde Kubaba olarak da geçmiştir. Kybele de aynı inancın devamı olarak kabul edilir. Bu tanrıça isimleri tabletlerde farklı isimlerde geçseler de aynı özelliklere sahiplerdir.