Anadolu Arkeolojisi

Yanıt Açıklaması: Geç Hitit Döneminde saraylar, çoğunlukla bir avlu çevresine yerleştirilmiş birbirlerini bütünleyen yapılardan oluşmuştur. Hilani adı verilen, girişi sütunlu, dikdörtgen planlı bu yapılar dönemin özgün bir mimarlık örneğidir.

Yanıt Açıklaması: Tanrılar topluluğuna Panteon denilir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: MÖ 18. yüzyılda yazı Anadolu'ya Asur'lu tüccarlar tarafından getirilmiştir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Tarım ve alet yapımında geliştirilen yeni yöntemler yeni bir çağın başlangıcının temelini oluşturmuştur. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Anadolu tarih öncesi dünyanın en eski tarımcı yerleşmeleri, planlı yerleşmeleri, dinsel yapıları, maden işçiliği örnekleri gibi insanlığın temel unsurlarının kökenlerine sahiptir.

Yanıt Açıklaması: Neolitik dönemde gelişen inanç sisteminin en çarpıcı göstergelerinden biri, ölü gömme ile ilgili uygulamalardır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Neolitik dönemin uygarlık tarihi açısından taşıdığı önemi ilk ve en açık şekilde vurgulayan Gordon Childe olmuştur. Dönemin ünlü kuramcılarından Gordon Childe (1892-1957) tarafından ortaya atılan tez, bu görüşü sabitlemiş ve bu kuramcı arkeolog tarafından benimsenen “Neolitik Devrim” kavramı uzun yıllar kabul edilmiştir. Childe’a göre, “Neolitik Devrim”in gerçekleşmesi için gereken koşullar iklim ve bitki örtüsünün tarıma elverişliliği ile insanoğlunun kültürel/teknolojik yeterliğe ulaşmış olmasıydı. Childe bu dönemin önemini vurgulamak için “Neolitik Devrim” adlandırmasını ortaya koymuş ve o dönemdeki arkeolojik bilgilere göre bu devrimin ancak Fırat, Dicle ve Nil gibi büyük akarsu boylarında gerçekleşip geliştikten sonra, başta Avrupa olmak üzere, dünyanın diğer yerlerine yayıldığını “Çekirdek Bölgeler Kuramı” adı altında ileri sürmüştür.

Yanıt Açıklaması: Seçeneklerin tamamı Homo Erectus ile ilgilidir.

Yanıt Açıklaması: Anadolu’ya ilk kez Phrygler tarafından Trakya ve Makedonia’dan getirilmiş olan tümülüs mezar geleneğini yoğun olarak kullanmışlardır. Mezar mimarisinin kalelerin kayalık yamaçlarında oyularak biçimlendirilmiş, genellikle soylulara ait anıtsal oda mezarlarla uygulandığı görülür. Kremasyon gömülerde ceset yakılmaktadır. İnhumasyon gömülerde ise, çoğunlukla ölü, pithos denilen büyük bir kabın içine ya da taşlardan örülen sandık tipindeki mezarlara yerleştirilerek toprağa gömülüyordu.

Yanıt Açıklaması: İlk Tunç Çağı’nda, Mezopotamya’da bu gelişmeler olurken, Doğu Anadolu’ya, güney Kafkaslar’dan yayıldığı tahmin edilen Karaz kültürü egemen olur. Bu kültürün MÖ. III. bin boyunca güneyde Güneydoğu Toroslara kadar Mezopotamya kültür bölgesi ile ve batıda ise Kahramanmaraş ve Sivas arasındaki dağlık bölge ile Orta Anadolu'nun doğusunu etkileyerek sürmüştür.

Yanıt Açıklaması: Ulaşılması zor, dik ve sarp kayalıklara konuşlandırılmış, savunması kolay kaya yerleşimlerine citadel adı verilmektedir. Geç Hitit şehirlerinin etrafı sularla çevrili olup bu şehirlerde idari ve dinsel işlevli anıtsal yapılar, yerleşmenin tepesinde ek bir savunma sistemiyle citadel ile korunan ana bölümü oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: III. bin yılın ikinci yarısında (Eski Tunç III), Aslantepe olmak üzere kentlerin surlarla çevrildiğini görmekteyiz, dolayısıyla doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Potern, Boğazköy’de sfenksli kapının altında yer alan 80 m uzunluğunda düşmana karşı baskın, çıkartma yapmak için kullanılan bir tüneldir. Çok iri taşlardan, bindirme yöntemi ile inşa edilmiş ve Hititlerden önceki dönemlerde Anadolu’da bu tür mimariye rastlanılmamıştır.

Yanıt Açıklaması: Phryg devletinin bilinen ilk kralı, Gordios’tur. Ancak Kral Gordios hakkında pek fazla bilgi yoktur. Assur kaynaklarında “Muflkili Mita” olarak adı geçen ve II. Sargon’un çağdaşı olan, Gordios’un oğlu Midas, efsaneleri ile antik batı kaynaklarına konu olmuş ünlü Phryg kralıdır.

Yanıt Açıklaması: Mezopotamya'da sulu tarım MÖ 5000 den sonra başlamıştır. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Hattuş’u Hattuşa adıyla yeni bir başkent durumuna getirdi. Labarna da Hattuşalı anlamına gelen Hattuşili adını aldı. Böylelikle Hitit Devleti resmen kuruldu. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bakır kalay karışımı tunç alaşımını oluşturur. Hem Anadolu, hem de Ön Asya’nın diğer ülkelerinde, Kalkolitik dönemin sonlarında insanoğlu, % 70 oranında bakır ile % 30 oranında kalayı karıştırmış ve tuncu keşfetmiş, bu keşif ile maden yatakları açısından zengin olan Anadolu’da madencilik gelişmiştir. Demir- Karbon: Çelik alaşımı; Bakır-Çinko: Pirinç alaşımı; Kalay-Kurşun: Lehim alaşımı; Bakır-Civa: Amalgam alaşımı elde edilir.

Yanıt Açıklaması: Eski Hitit krallığı olarak anılan ve Telepinu’yla sona eren dönemin kazanımları geçici olmuştur. Ancak krallarının politikaları, daha sonraki büyük Hitit İmparatorluğu hükümdarlarının ana hatlarıyla izleyeceği bir model oluşturmuştur. İmparatorluk dönemi, MÖ 1450-1180 arasını kapsamaktadır. Yeni Hitit Devleti olarak anılan bu dönemle birlikte, Tunç Çağları sona ermiştir.

Yanıt Açıklaması: Van, Meher Kapı anıtındaki yazıta göre, Urartuların inandığı, kutsadığı ve adlarına belirli dönemlerde kurban kestiği 79 tanrı, tanrıça ve tanrısal özellik bulunmaktadır. Kralların yapmaları gereken bayındırlık hizmetleri Hitit döneminde çeşitli kaynaklarda karşımıza çıkan konulardan biridir. Devletin siyasi ve ekonomik, sosyo-politik ilişkileri, Kralların kendilerinden sonra geleceklere öğütleri, Devletin yönetiminde yapılan bayram ve törenler Hitit döneminde çeşitli kaynaklarda karşımıza çıkan diğer konulardandır.

Yanıt Açıklaması: Neolitik dönemde sürekli yerleşme olgusu ile günümüz mimarisinin temelleri atıl- mıştır. O¨n Asya’da Jericho (Eriha, Filistin), Mureybet, Jerf el Ahmar (Kuzey Suriye), Nemrik (Kuzey Irak) yerleşmeleri ile Anadolu’da C¸C¸NA döneminde Hallan C¸emi ve C¸ayönü kazılarında, barınak niteliğindeki kulübenin, gelişmiş bir konuta nasıl dönüştüğü, yuvarlak planlı bir yapının köşeleri, temelleri, düz damı, çatısı ve iç donanmları (destek direkleri, ocaklar, platformlar, depo alanları) olan bir yapı ha^line geliş sürecini tüm aşamalarıyla adım adım görebilmekteyiz.