Dönemsonu İşlemleri

Yanıt Açıklaması: Kuyum işletmeleri, akvaryumcular, kırtasiye işletmeleri, benzin istasyonları, kum ocakları gibi işletmeler aralıklı envanter sistemini uygulamaktadır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Çözüm: Toplam maliyet= 4.000 + 9.000 + 8.000 = 21.000 İlk giren ilk çıkar varsayımında; dönem sonu stok en son alınan mallardan oluşacaktır. Dönem Sonu Stok Maliyeti = (2.000 x 4) + (400 x 3) = (8.000 + 1.200) = 9.200 TL. Satılan Ticari Mallarının Maliyeti (STMM) = Toplam Maliyet - Dönem Sonu Stok Maliyeti Satılan Ticari Mallarının Maliyeti (STMM) = 21.000 – 9.200 = 11.800 Doğru yanıt D’dir.

Yanıt Açıklaması: İşletmelerde muhasebe sürecinin aşamalarını kısaca aşağıdaki gibi açıklamak mümkündür: • Açılış Kayıtları: Yeni kurulan bir işletmede yapılacak envanter çalışması ve düzenlenecek açılış bilançosundan hareketle; faaliyetine devam eden işletmelerde ise, dönem başı bilançosundan hareketle yapılan kayıtlar, açılış kayıtlarıdır. Bilançonun aktifi, açılış kaydında yevmiye defterinin borç tarafına; pasifi ise, alacak tarafına kayıt edilir. • Dönem İçi Mali İşlemlerin Kayıtları: Dönem içi işlemler önce yevmiye defterine maddeler şeklinde ve yevmiye defterinden de büyük deftere aktarılarak kaydedilir. • Ara Mizanlar: Yevmiye defterinden büyük deftere aktarımların matematiksel doğruluğunu kontrol etmek için mizanlar kullanılmaktadır. Dönemsonuna kadar planlanan sürelerde (aylık, üç aylık vb.) düzenlenen mizanlara, ara (geçici) mizan denir. • Genel Geçici Mizan: Bilindiği gibi, muhasebe dönemi 1 Ocak’ta başlar ve 31 Aralık tarihinde sona erer. Dönemsonu, yani 31 Aralık itibari ile düzenlenen mizan bütün dönemi kapsadığından genel geçici mizan olarak adlandırılır ve işletmenin kayıtlı durumunu gösterir. Envanter ve Envanter Kayıtları: Genel geçici mizan hazırlandıktan sonra, burada yer alan hesaplara bakılarak işletmenin tüm hareketleri incelenir. Yani, işletmenin bütün varlıkları sayılır, ölçülür, tartılır ve değerlenir, alacakları ile borçlarının mutabakat çalışmaları yapılır. Daha sonra, defter kayıtlarındaki ve genel geçici mizandaki tutarlar bir kenarda bırakılarak işletmenin gerçek (fiili) durumu envanter listeleri aracılığıyla çıkartılır ve işletmenin muhasebe kayıtlarındaki durumu ile fiili durumu karşılaştırılır. Genel geçici mizanda yer alan tutarlar ile envanter çalışmaları sonucunda bulunan tutarlar birbirinden farklıysa, yapılacak envanter kayıtları ile bu farklar fiili duruma göre düzeltilmeye çalışılır. Yani, envanter kayıtları aracılığıyla muhasebe kayıtlarının, fiili duruma göre ayarlanması sağlanır. Bütün bunlardan sonra da maliyet hesapları ve gelir tablosunun kapanış kayıtları gerçekleştirilir. • Kesin Mizan: Her dönemsonunda çıkarılan son mizandır. Bu mizanda kalanlar işletmenin fiili durumunu gösteren tutarlardır. Bu mizandan hareketle işletmenin finansal tabloları düzenlenir. • Finansal Tabloların Düzenlenmesi: Finansal Durum Tablosu-Bilanço, Kapsamlı Gelir Tablosu, Nakit Akım Tablosu, Özkaynaklar Değişim Tablosu kesin mizandan sonra düzenlenir. • Kapanış Kayıtları: Dönemsonu bilançosundan hareketle kapanış kayıtları yapılır. Dönemsonu bilançosunun pasifi, yevmiye kaydının borç tarafına; aktifi ise, alacak tarafına kaydedilir. Bu kayıttan sonra büyük defter hesaplarının tamamı kapanmış olur.

Yanıt Açıklaması: Envanter işlemleri; İ şletmenin satışlarına engel olmamalı, konusunda uzman bir ekip tarafından süratli bir şekilde yapılmalı, işletme yöneticilerinin ve yetkililerinin gözetiminde gerçekleştirilmeli ve işletme üst yönetiminin sayım sonucunu etkileyecek müdahalelere mey dan vermeyecek şekilde tarafsız bir sayım gerçekleştirilmelidir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Stokların satılabilir hale getirilmesi için katlanılan maliyetlere tamamlama maliyeti adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Stok kaleminin net gerçekleşebilir değerini hesaplamak için aşağıdaki adımlar izlenir: • Stok kaleminin piyasa değeri tespit edilir, • Varlığın satışına ilişkin tüm maliyetler toplanır, • Net gerçekleşebilir değeri hesaplamak için piyasa değerinden satış maliyetleri çıkartılır.

Yanıt Açıklaması: B şıkkı Kasa sayım fazlalığına ait bir nedendir.

Yanıt Açıklaması: Kasa - Yabancı Para Kasası İşletmeler faaliyetlerini gerçekleştirirken yabancı para ile de işlem yapabilirler. Hatırlanacağı gibi işletmenin kasasında hem Türk Lirası hem de yabancı paralar bulunuyorsa işlemlerini Kasa hesabının altında açılacak Türk Lirası Kasası ve Yabancı Para Kasası yardımcı hesapları aracılığıyla izleyebilmekteydiler. Ancak bu durumda yabancı para birimi cinsinden işlemlerin hem Türk Ticaret Kanunu hem de Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ulusal para birimi ile yani Türk Lirası cinsinden kayıtlara geçirilmesi gerekmektedir. Yabancı para cinsinden yapılan kayıtlarda dönem içinde; alış günü işlem kuru dikkate alınır. Dönem içindeki alım ve elden çıkarma kuru arasındaki farklar Kambiyo Kârı veya Kambiyo Zararı şeklinde kayıtlara geçirilir.

Yanıt Açıklaması: İşletmelerin sattıkları malların ve dönemsonunda ellerinde bulunan ticari mal stoku maliyetinin, söz konusu varlıkların satın alındıkları değer üzerinden belirlenmesini esas alan maliyet yaklaşımı gerçek parti maliyet yaklaşımıdır.

Yanıt Açıklaması: İlk Giren İlk Çıkar Maliyet Varsayımı (İGİÇ) :  Bu varsayım, işletmenin ilk satın aldığı stok kalemini ilk önce satacağı ve dönem sonunda stokta kalan kalemlerin ise en son satın aldığı stoklardan oluşacağı varsayımına dayanmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bunun yanında işletme yöneticileri; malların fiziki takibini, dönem içi stok hareketini, satılan malları maliyetini, yönetimce belirlenen emniyet stokuna yaklaşan stokları ve dönemsonundaki stok durumu hakkında bilgi üretilmesini beklemektedir. Stokların her istendiğinde fiziksel olarak kontrolünün yapılması ve mevcut stokların değerlerinin tespit edilmesi mümkündür, ancak bu işlem işletme için hem pahalı hem de zaman kaybıdır. Böyle bir stok kontrolü; mücevher, kürk mantolar, lüks otomobiller ve bazı mobilya satışı perakende işletmelerine uygun olabilmektedir. Bu durum işletme yöneticilerinin stok yönetimine önem vermesini gerekli kılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Alacak kavramı Türk Dil Kurumunun Büyük Sözlüğünde “bir paranın ödenmesi, bir malın teslimi veya bir işin görülmesini karşı taraftan isteme hakkı” olarak ifade edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: İşletmelerin muhasebe dönemi içinde gerçekleştirdikleri tüm stok hareketlerine ilişkin işlemlerinin gerçekleştikleri anda satış maliyetlerinin tespit edilebildiği ve depoda mevcut stokun takip edilebildiği stok kayıt sistemi devamlı envanter sistemi’dir. Bu sistemi uygulayan işletmeler genelde hızlı tüketici mallarını satan işletmeler tarafından kullanılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: VUK’un 280. maddesine göre döviz cinsinden alacakların ve borçların dönemsonunda Maliye Bakanlığı kurları ile değerlemesi yapılır. Değerleme sonucu oluşan kur farkları Kambiyo Kârı ya da Kambiyo Zararı hesaplarına kaydedilir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Özel Kesim Tahvil Senet Bonoları

Yanıt Açıklaması: Devamlı envanter sistemini uygulayan işletmeler ister İGİÇ ister SGİÇ isterse ortalama maliyet varsayımını kullansınlar, ticari malın alımına veya satımına ilişkin hesaplarda bir değişim olmamaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Değer düşük­lüğü işletmenin kaybıdır. İhtiyatlılık kavramı gereği karşılık ayrılarak giderleşti­rilir.

Yanıt Açıklaması: Türk Ticaret Kanununa göre bir çek farklı ülkede, aynı kıtada ise 1 ay içinde ödeme için ibraz edilmelidir.

Yanıt Açıklaması: İşletmelerde muhasebe sürecinin aşamalarını kısaca aşağıdaki gibi açıklamak mümkündür: • Açılış Kayıtları: Yeni kurulan bir işletmede yapılacak envanter çalışması ve düzenlenecek açılış bilançosundan hareketle; faaliyetine devam eden işletmelerde ise, dönem başı bilançosundan hareketle yapılan kayıtlar, açılış kayıtlarıdır. Bilançonun aktifi, açılış kaydında yevmiye defterinin borç tarafına; pasifi ise, alacak tarafına kayıt edilir. • Dönem İçi Mali İşlemlerin Kayıtları: Dönem içi işlemler önce yevmiye defterine maddeler şeklinde ve yevmiye defterinden de büyük deftere aktarılarak kaydedilir. • Ara Mizanlar: Yevmiye defterinden büyük deftere aktarımların matematiksel doğruluğunu kontrol etmek için mizanlar kullanılmaktadır. Dönemsonuna kadar planlanan sürelerde (aylık, üç aylık vb.) düzenlenen mizanlara, ara (geçici) mizan denir. • Genel Geçici Mizan: Bilindiği gibi, muhasebe dönemi 1 Ocak’ta başlar ve 31 Aralık tarihinde sona erer. Dönemsonu, yani 31 Aralık itibari ile düzenlenen mizan bütün dönemi kapsadığından genel geçici mizan olarak adlandırılır ve işletmenin kayıtlı durumunu gösterir. • Envanter ve Envanter Kayıtları: Genel geçici mizan hazırlandıktan sonra, burada yer alan hesaplara bakılarak işletmenin tüm hareketleri incelenir. Yani, işletmenin bütün varlıkları sayılır, ölçülür, tartılır ve değerlenir, alacakları ile borçlarının mutabakat çalışmaları yapılır. Daha sonra, defter kayıtlarındaki ve genel geçici mizandaki tutarlar bir kenarda bırakılarak işletmenin gerçek (fiili) durumu envanter listeleri aracılığıyla çıkartılır ve işletmenin muhasebe kayıtlarındaki durumu ile fiili durumu karşılaştırılır. Genel geçici mizanda yer alan tutarlar ile envanter çalışmaları sonucunda bulunan tutarlar birbirinden farklıysa, yapılacak envanter kayıtları ile bu farklar fiili duruma göre düzeltilmeye çalışılır. Yani, envanter kayıtları aracılığıyla muhasebe kayıtlarının, fiili duruma göre ayarlanması sağlanır. Bütün bunlardan sonra da maliyet hesapları ve gelir tablosunun kapanış kayıtları gerçekleştirilir. • Kesin Mizan: Her dönemsonunda çıkarılan son mizandır. Bu mizanda kalanlar işletmenin fiili durumunu gösteren tutarlardır. Bu mizandan hareketle işletmenin finansal tabloları düzenlenir. • Finansal Tabloların Düzenlenmesi: Finansal Durum Tablosu-Bilanço, Kapsamlı Gelir Tablosu, Nakit Akım Tablosu, Özkaynaklar Değişim Tablosu kesin mizandan sonra düzenlenir. • Kapanış Kayıtları: Dönemsonu bilançosundan hareketle kapanış kayıtları yapılır. Dönemsonu bilançosunun pasifi, yevmiye kaydının borç tarafına; aktifi ise, alacak tarafına kaydedilir. Bu kayıttan sonra büyük defter hesaplarının tamamı kapanmış olur.

Yanıt Açıklaması: Düzenlendiği yerde ödenecek ise 10 gün içinde ibraz edilmelidir.