Yaşayan Dünya Dinleri

Yanıt Açıklaması: Davud’un Kudüs’ü fethedip krallığın merkezi yapmasıyla birlikte ibadet merkezi Kudüs’e kaymış, kral Süleyman zamanında ise Mabed (bet ha-Mikdaş=Beytü’l-Makdis) inşa edilmiştir. Dış ve iç avlu, kutsal ve en kutsal bölümlerden oluşan Süleyman Mabedi ibadet merkezi olarak tahsis edilmekle birlikte, diğer mezbahlarda takdime sunumuna devam edilmiştir. Mabed, M.Ö. 586’da Babilliler tarafından yıkılmış, M.Ö. 515’te ikinci kez yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Yıllık ibadet yıl içinde kutlanan bayramlar ve anma günlerinden ibarettir. Bu günler Noel, Paskalya, Haç yortusu ve Meryem ana günü olarak sıralanır. Pazar ayini haftalık bir ibadettir.

Yanıt Açıklaması: Kendisi de bir Yahudi olan Baruch Spinoza, Tractatus Theologico Politicus adlı eserinde, Tevrat’taki bazı ifadelerden hareketle, en azından bu ifadelerin Musa’ya ait olamayacağını ve daha sonradan yazılıp kitaba ilave edildiğini ileri sürmüştür. Spinoza’dan etkilenen Richard Simon ise Histoire critique du vieux testament adlı eserinde Tevrat’ı oluşturan beş kitabın farklı üslup taşıdığını, aralarında birçok farklılık ve çelişkiler bulunduğunu dolayısıyla Tevrat’ın yazarının Musa olmadığını ileri sürmüştür. R. Simon’dan sonra Jean Astruc, 1753’te Eski Ahit’in Tenkidi konusunda bir çalışma yayınlamış (Conjectures sur la Genese) ve Tevrat’ın, değişik dokümanlardan derlendiğini öne sürmüştür. Daha sonra Geddes, Kuenen, Ilgen gibi araştırmacılarca devam ettirilen Kitab-ı Mukaddes çalışmaları J. Wellhausen tarafından geliştirilerek dört kaynak teorisi ileri sürülmüştür.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde İsrail adı, Hz. İbrahim, İshak ve Yakup yoluyla gelen ve aynı Tanrıya imanda birleşmiş bütün kavim için kullanılmaktadır. Hem Yakubun ismi olması sebebiyle etnik vurguya hem de kendisine yüklenen anlam itibariyle manevi vurguya sahip olan İsrail (Yisrael) ve İsrail oğulları (Bene Yisrael) kelimeleri Tanahın yanında Talmud’da da yaygın olarak kullanılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Hac yapmak için Hristiyanlıkta kutsal olarak kabul edilen herhangi bir zamanı tercih etmek gerekir. Noel günlerinde Kudüs’e, Assomption gününde de Lourdes’e gidilir. Yine Paskalya ve Pentikost günleri de hac yeri ve mekanı olarak kabul edilen yerlere doğru hac ziyaretlerinin en fazla yapıldığı tarihlerdir. İslâm’daki gibi tek bir hac tarihi ve tek bir hac mekanı uygulaması yoktur. Yılın her gününde ve kutsallık atfedilen her mekanda hac yapılır.

Yanıt Açıklaması: Haftalık ibadet Pazar günü sabah ve akşam olmak üzere iki vakitte yapılır.

Yanıt Açıklaması: Kelime anlamı “beyaz giyinenler, insanların ruhlarını din ve ilimle arıtanlar” ifadesi Havariler için kullanılırdı.

Yanıt Açıklaması: Hz. İsa’nın, tebliğini yaparken en sık başvurduğu konulardan birisi mucizedir. Onun hayatı adeta mucizelerle özdeşleşmiştir. İncilleri bu açıdan taradığımızda onun kırka yakın mucizesinden bahsedildiğini görürüz. Hz. İsa bu mucizelerle havariler üzerinde büyük bir etki göstermiş, aynı zamanda birçok kimseyi inandırarak kendine çekmiştir. İlk mucizesini Kana’da düzenlenen bir evlenme merasiminde ev sahibinin bardağında şarabı tükenince suyu şarap yaparak göstermiştir (Yuhanna 2: 9). Diğer mucizeleri şunlardır: Beş ekmek ve iki balığı 5000 kadar kadın, erkek ve çocuk arasında paylaştırmış ve bu insanların hepsi açlıklarını gidermişlerdir (Markos 6:38-42). Şeytan ve cinlere hükmedip insanların içinden onları çıkarması (Matta 8:32), hastaları, kötürümleri iyileştirmesi (Matta 15:30-31), körlerin görmesini sağlaması (Matta 11: 5), ölü kızı diriltmesi (Matta 9: 25), rüzgara ve göle emrederek göldeki fırtınayı durdurması (Luka 8: 23), Petrus’u su üzerinde yürütmesi (Matta 14: 29) İnciller’de söz konusu edilen mucizelerindendir.

Yanıt Açıklaması: İslâm’a göre dünya hayatı geçicidir, ebedi değildir. Belli bir zaman sonra Dünya’nın sonu gelecek ve insanlar dahil bütün canlılar yok olacaktır. Böylece, ahiret hayatı başlayacak. Kıyamet saati geldiğinde insanlar öldükten sonra yeniden dirilecek ve böylece haşir gerçekleşecek. Öldükten sonra hesaba çekilmek üzere yeniden dirilen insanların toplanacağı yere ‘Mahşer Yeri’ veya ‘Arasat’ denmektedir. Tekrar dirilen insanlar, Dünya’da iken yaptıklarından dolayı Allah’ın huzurunda hesaba çekilecek, buna göre ceza veya mükafaat görecektir.

Yanıt Açıklaması: Hz. Musa hem Tevrat’ta hem de Kur’an’da kendisine geniş yer verilen önemli ve büyük bir peygamberdi. Hz. Musa, Kur’an’ın otuz dört suresinde 136 defa zikredilmektedir. O, Kur’an’da ve Hadislerde zikredilen peygamberler arasında kendisinden en çok söz edilen peygamberdir.

Yanıt Açıklaması: Milel ve Nihal başlığını taşıyan ilk eserin Aldülkahir el-Bağdadi’ye ait olduğu, ancak eserin günümüze kadar ulaşamadığı söylenmektedir. Bundan başka İbn Hazm (Kitabu’l-Fasl fi’lMilel ve’l-Ehvai ve’n-Nihal), Şehristani (Kitabu’l-Milel ve’n-Nihal) ve benzeri birçok kişinin bu başlıklı eserler yazdıkları bilinmektedir. Milel ve Nihal başlıklı eserler dışında, İslâm bilim geleneğinde farklı dinlere felsefi ve kültürel geleneklerin tanınmasına ve araştırılmasına dayalı “diyanat” ve “firak” başlıklı çalışmaların kaleme alındığı da bir gerçektir. Ayrıca, daha sonraki dönemlerde İbnu’n Nedim (Kitabu’l-Fihrist) ve Abu’r-Reyhan elBirûni (örneğin Tahkik ma li’l-Hind, Asaru’l-Bakiye ani’l-Kuruni’l-Haliye) gibi yazarlarca kaleme alınan çalışmaları da bu bağlamda zikretmek gerekir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Reformist Yahudiliğin ileri gelenleri, Tanrı’nın merhametiyle bağdaşmadığı gerekçesiyle cehennem kavramını reddetmişlerdir. Mesih inancı günümüzde Ortodoks Yahudilik tarafından hala benimsenmekte, Reformist Yahudilik ise kurtarıcı Mesih figürünü reddetmektedir.

Yanıt Açıklaması: Hicretten sonra vahyedilen ayetlere Medenni Ayetler denir.

Yanıt Açıklaması: Tesbit ettiği esaslar günümüzde Yahudilerin büyük çoğunluğu tarafından benimsenen din adamı İbn Meymun’dur (Maimonides, 1135-1204). İbn Meymun dışında da pek çok kişi, iman esaslarını belirlemeye ve bunu formule etmeye çalışmıştır. Ancak bu çalışmalarda belli ortak esaslar üzerinde durulmuş olsa da, içlerinde en popüler olan İbn Meymun’un on üç prensiplik Amentüsüdür.

Yanıt Açıklaması: II, III ve IV no’lu seçenekler Protestanlığa ait olmakla birlikte, Protestanlık sakramentlerden ilk ikisini (Vaftiz ve Evharistiya) kabul eder.

Yanıt Açıklaması: Ezra, Tevrat’ı yazıya döken din bilginidir. Yeşu, İsrailoğullarına liderlik ederek onları Kenan bölgesine yerleştiren peygamberdir. Sara, İbrahim peygamberin karısı ve Hacer de cariyesidir. Hakimler arasında yer alan Deborah ise Yahudilikteki kadın peygamberlerdendir.

Yanıt Açıklaması: Hıristiyanlara göre teslis, tek başına insan aklıyla değil, ancak ilhamla anlaşılabilen bir sırdır. Bundan dolayı o, “izah edilmesi zor, fakat inanılması gerekli bir sır” olarak formülleştirilmiştir. Yıllarca hatta asırlarca süren tartışmalar sonunda teslis inancı “üç uknumda tek Tanrı”, “bir üçtür, üç birdir” gibi formüllerle ifade edilmeye başlandı. “Tek bir Tanrı’nın üç ayrı tezahürü” şeklinde tanımlanan “teslis”in unsurları Baba, Oğul ve Kutsal Ruh’tur.

Yanıt Açıklaması: İslâm'da ibadet, belirli zamanlarda, belirli şekil ve düzen içerisinde yapılan uygulamaları ifade etmektedir. Belirli şekil ve zamanlarda yerine getirilen ibadetler Namaz, Oruç, Hac ve Zekat ibadetleridir. Bu ibadetler, 'Kelime-i Şehadet'i söylemekle birlikte İslâm'ın 'beş temel şartı'nı oluşturmaktadır. Bunlar, aklı başında olup belli bir yaşa gelmiş ve gerekli şartları taşıyan her müslümanın yerine getirmesi gereken 'farz' ibadetlerdir.

Yanıt Açıklaması: Yahudilik’te M.Ö. ortaya çıkmış üç önemli mezhep vardır ki bunlar da Peruşim, Sadukim ve İsiyim’dir. Ortaçağda ortaya çıkan başlıca mezhep Karailik’tir. Günümüzde ise Muhafazakar, Reformist, Ortodoks, Yeniden Yapılanmacı Yahudilik adını taşıyan mezhepler vardır.