Din Psikolojisi

Yanıt Açıklaması: Din Psikolojisi’nin inanca yaklaşımı onun kaynağını veya gerçekliğini sorgulamak değil, bireyin inançla ilişki sürecindeki her türlü tutum ve davranışını incelemek, yani inanç ve iman olgularının bireyin düşünce ve davranışlarına yansımasını araştırmak şeklindedir. Bir başka söyleyişle din psikolojisi, dinî bir inanca sahip bireyi psikolojik bakımdan anlama amacı taşır. Bu amaç gerçekleştirilirken inanç veya iman, insandan bağımsız olarak ele alınmaz. Bir tarafta bilişsel bir olgu olarak kabul edilen inanç bulunurken, diğer tarafta ise bilme, anlama, karar verme, inanma ve bağlanma eylemini gerçekleştiren insan yer alır. Diğer taraftan Din Psikolojisi, inanç ve imanı, bireysel farklılıkları gözönünde bulundurarak, insan hayatında bir defada oluşmuş ve tamamlanmış durağan olgular olarak değil, farklı şartlar altında, farklı durum ve dönemlerde çeşitli şekillerde yansıyabilen dinamik süreçler olarak ele alır. Bu bilgiler değerlendirildiğinde sorunun doğru cevabının D şıkkında yer aldığı görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kadir-i Mutlak Tanrı tasavvuru, olumsuz anlamda ikili bir anlayışın oluşmasına yol açabilir. Bu tasavvur, bir taraftan insanın her türlü müdahalesini boş kılan bir kaderciliğe, diğer taraftan her türlü sebeplilik bağının kaybolduğu tam bir pasif dünya anlayışına götürebilir. Günümüz dünyasının post-modern şartları, Kadir-i Mutlak Tanrı tasavvurunun olumsuz şekillerinden, daha çok ikincisini yansıtmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Piaget teorisinin temel görüşü, çocukların her biri bir öncekinden daha karmaşık ve nitelik olarak birbirinden farklı olmak üzere birbirini izleyen bilişsel evrelerden geçerek gelişmeleri ile ilgilidir. 7-11 yaş arasında bulunan çocuklar, somut işlem aşamasındadırlar. Bu evrede çocuklar, mantıksal kuralları ve sınıflandırmaları kullanabilmektedir. Tanrı konusundaki düşüncelerini belirlemek amacıyla yaşları 3 ile 18 arasında değişen 5000’den fazla çocuk üzerinde bir araştırma yapan Harms da bazı evreler öne sürmüştür. Bu evrelerden birisi de gerçekçi evredir. Bu evrede çocuklar, dinî kavramları somutlaştırma eğilimindedirler. Tanrı ve melekler, gerçek insanlar olarak düşünülmektedir. Onlar insanüstüdürler ancak eski Yunan Tanrıları’nda olduğu gibi dünyada meydana gelen olaylardan etkilenmektedirler. Tasvirlerinde daha gerçekçi olan ve kurumsal dine uyum sağlamada daha yetenekli hale gelen bu evre çocukları için dinî semboller bir mânâ kazanmaya başlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Dinî tasavvur ise, dinî kavramların, dinî olayların ve nesnelerin zihinde canlandırılması, şekillendirilmesidir. Bu sorunun doğru cevabı E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Din Bilimleri, İlâhiyat İlimleri ile İnsan Bilimlerinin kesiştikleri bir ortak noktada yer alan bir dizi bilim dalıdır. Din Psikolojisi ile aynı sınır üzerinde yer alan ve dinî olguları tecrübî yöntemlerle inceleyen bir dizi bilim dalı olan Din Bilimleri denilen bu alanlar, din sosyolojisi, din felsefesi, din fenomenolojisi, din antropolojisi ve dinler tarihinden oluşur.

Yanıt Açıklaması: Dilimize Arapça’dan geçen ve “güvenmek” anlamına gelen “emn” kökünden türeyen iman kelimesine sözlüklerde, “karşısındakine güven vermek, güven duymak, tasdik etmek ve gönülden benimsemek” anlamları verilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Dinî ritüeller dinî inançları eyleme dönüştürerek toplumsal paylaşımın konusu haline getirmekte, dindarlığın toplumsal boyutunu oluşturmaktadır. Dolayısıyla dinî hayatın temel unsurlarından biri olarak dinî ritüeller inanca toplumsal bir boyut katmaktadır. doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Çocukluk döneminde düşünmeden kabul, himaye altında bulunma, temel güven duygusu ve ben merkezcilik çocukluk döneminde sık görülmektedir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Daha gelişmiş bir dini^ hayata sahip olabilmek için, bireyin öncelikle psikolojik olarak daha fazla gelişmesi gerekmektedir. Bu durumda dindarlık da, hayatın diğer özellikleri gibi, ilk yaşlardan itibaren gelişen bir olgudur.

Yanıt Açıklaması: Modern zamanlar dünyeviliğin merkezde olduğu, dinin toplumsal etkilerinin en aza indirildiği, ancak özel ve öznel bir yaşama biçimi olarak varlığını koruduğu bir süreç olarak yaşanmaktadır. Bunun doğal bir sonucu olarak insanlarda dine karşı ilgisiz ve kayıtsız bir tutumun gelişmekte olduğu ve dinin, hayatın tamamından olmasa bile, büyük bir kısmından çıkarıldığı görülmektedir. Ayrıca sekülerleşme ve modernleşme ile başlayan, pozitivist bilim anlayışı ve buna bağlı olarak gelişen katı rasyonel düşünce sistemi ile devam eden dinî alandaki sorgulama süreci, dinî inanç ve değerlerin yeteri kadar içselleştirilemediği bir durumu beraberinde getirmiştir. Ancak dini olguların, değerlerin sorgulanması dindarlık ve iman gelişimi açısından önemli bir aşamadır ve bu sorgulamaların olması gerekir.

Yanıt Açıklaması: Psikolojik düşüncede, Tanrı kavramı (god concept) ile Tanrı tasavvuru (god image: god representation) arasında ayırım yapma yönünde güçlü bir eğilim bulunduğu görülmektedir. Tanrı kavramı, bilişsel veya teolojik Tanrı anlayışına göndermede bulunurken; Tanrı tasavvuru, bireyin Tanrı’yı duygusal olarak tecrübe etmesidir.

Yanıt Açıklaması: Bireyin imanla ilgili bilişsel bir faaliyette bulunabilmesi için, öncelikle iman edilecek varlık alanı hakkında bir ön bilgiye sahip olması gerekir. Bilişe konu olan bu bilgi, deneyle elde edilebilecek nitelikte değildir. Vahye dayalıdır ve değişime açık değildir.

Yanıt Açıklaması: Çeşitli dinlerde, Tanrı mefhumu konusunda tercih edilen yöntemler, zamanla çeşitli mezhep, ekol veya anlayışların ortaya çıkmasına yol açmış, buna bağlı olarak farklı Tanrı tasavvurları ortaya çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: Zekât ve sadaka, mala ve paraya olan bağlılığın azalmasına, mal hırsının insanın gözünü bürüyüp kendine ve çevresine zarar verici duruma düşmesine engel olur. Maddeci, çıkarcı ve bencil olmayan, başkalarını da düşünen, özgeci bir karakter oluşumunu destekler.

Yanıt Açıklaması: Kıskançlığın imanın içerisinde bulunan duygulardan biri olması beklenemez.

Yanıt Açıklaması: Hiç şüphe yok ki, herhangi bir sosyo-kültürel ortamda kişinin Tanrı ile ilişkisini tanımlayan ve düzenleyen birincil kaynaklar kutsal kitaplar ve bu kitapları o topluma ulaştıran elçiler, bunların sözleri ve bütün yapıp ettikleridir. Diğer kaynaklar bunların anlaşılıp açıklanmasını ve yorumunu içerir. Dolayısıyla her toplum ve her kültür, öncelikle kendi inanç gelenekleri içerisinde kaydedilmiş ve kutsanmış olan bu kaynaklardaki bilgi ve değerlerle çerçevelenmiştir. Bu açıdan bakılınca, kültürler arasında din bakımından ortaya çıkan farklılaşmanın, Tanrı tasavvurları konusunda da mevcut olacağı söylenebilir. Verilen maddelerin hepsi farklı toplumlarda Tanrı'nın farklı şekillerde tasavvur edilmesinin sebepleridir.

Yanıt Açıklaması: ..

Yanıt Açıklaması: Çocukluk döneminin en karakteristik özelliklerinden biri olan düşünmeden kabul, din konusunda da geçerlidir. Bunun için çocuklar din konusunda çok küçük içsel çatışmalar yaşar veya hiç yaşamazlar. Bu durumda sorunun doğru cevabı A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Toplumsallaşma

Yanıt Açıklaması: İnanan kişinin Allah’la iletişim kurması, O’na yalvarışı ve yakarışı ve O’ndan yardım dilemesi dua olarak adlandırılır. Doğru cevap C seçeneğidir.