Din Psikolojisi

Yanıt Açıklaması: Dinî ritüeller bireyin inancını güçlendirme, dinî duygularını geliştirme ve toplumu Allah ve Peygamber sevgisi, dinî değerler etrafında birleştirme, aynı idealler doğrultusunda bütünleştirme gibi bir fonksiyona sahiptir.

Yanıt Açıklaması: Bu tanım tecrübe(duygusal) boyuta girmektedir.

Yanıt Açıklaması: Çocukluk dönemi dindarlığını anlamayı kolaylaştıran diğer bir teori “duygusal ilişki veya bağlanma teorisi”dir. Çocuk ve ailesi arasındaki duygusal ilişkinin doğasını ve bu ilişkinin çocuğun dindarlığını nasıl etkilediğini ortaya koymaya çalışan bu teori, dindarlıktaki bireysel farklılıkları daha iyi anlamaya katkıda bulunabilecek önemli teorilerden biridir. Bağlanma teorisinin temel fikri, çocuk yaratılıştan (tabii olarak) ana babaya veya temel bakıcısına fiziksel olarak yakınlık hissetmesini sağlayan biososyal bir sisteme sahiptir. Bu teoriye göre çocuk ile annesi veya temel bakıcısı arasındaki iyimser ilişki veya bağlanma figürü, iki şey üretir: 1. Herhangi bir tehdit anında ve üzüntülü zamanlarda başvurabileceği rahatlama ve güvenlik limanı. 2. Tehlike zamanlarının dışında çevrenin keşfedilmesi konusunda güvenlik üssü. Cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Sadakat şüphesi, inancın gereklerinin yerine getirilip getirilmediğiyle ilgili bir şüphedir. Başka bir ifadeyle, insanın, Allah’ın kendisinden istediklerini ne düzeyde yerine getirdiğini sorgulamasıdır. Burada iman edenin, inandığı değerlerden değil, imanındaki samimiyetinden ve imana karşı sadakatinden şüphe etmesi söz konusudur.

Yanıt Açıklaması: Ergenlik döneminde dinî gelişimde ayırıcı özellliklere baktığımızda en karakteristik unsurun dini şüphe ve sorgulama eğilimi olduğunu görürüz. Bu bağlamda sorunun doğru cevabı C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Yeni dini grup dışındaki kişilerle iletişimi azaltma: Bireyin yeni bir grup aidiyeti psikolojisi ile eski arkadaş grubuyla olan iletişiminin kesilmesini veya azalmasını ifade etmektedir. Bu dönemde kişinin din değiştirmesi sonucu eski sosyal çevresi ile bağlarının zayıflayacağı düşünülmektedir.

Yanıt Açıklaması: namaz kılmak isteyen bir kişi aynı zamanda bir televizyon programını izleme, arkadaşlarıyla sohbet etme, eğlenme arzusu duyabilir. Onu namaz kılma isteği doğrultusunda davranışta bulunmaya iten güdüler- (dinî sorumluluk ve görev duygusu vb.) başka bir arzusu yönünde davranışta bulunmaya iten güdülerden daha güçsüz, daha zayıf olduğunda gerçekleşemez. Bu da namazın onun hayatındaki değeriyle, namaza verdiği önem derecesiyle doğrudan ilişkilidir. Bu durum ibadetin irade üzerindeki etkisiyle açıklanabilir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Tövbe, bireyin, esas olarak dinî değerlerine ters düşen, günah sayılan davranışlarından pişmanlık duyarak vazgeçmesi ve bu davranışı bir daha yinelememe kararlılığı göstermesidir. Bu vazgeçişin temelinde, yapılan davranışın ilahi emirlere aykırı bir suç ve günah olduğunun farkına varma ve Allah’la ilişkilerini yeniden onarıp düzeltme niyeti yatar. Tövbeyi dinî bir davranış yapan en önemli nokta, Allah’ın istemediği bir hareketi yapmış olması nedeniyle kişinin, Allah’la arasının açıldığı şuuruna varması ve Allah’ın rızasını kazanmak için bu hareketten vazgeçmesidir.

Yanıt Açıklaması: Sözlükte ibadet; “Tanrı buyruklarını yerine getirme, Tanrı’ya yönelen saygı davranışı, tapınma, tapınış, kulluk” gibi anlamlara gelmektedir. Terim olarak, Allah’a karşı kulluk ve bağlılığı ifade eden sözler ve hareketler, O’na yaklaşmak için yapılan dini^ davranışlar diye tanımlanır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: D. Elkind, genel psikolojik gelişim süreçleri içinde meydana gelen değişimleri dikkate alarak çocukluk dönemi dinî gelişiminde gözlemlenen karakteristik özellikleri belirleyerek, Piaget teorisini ilk olarak dinî gelişime uygulamış ve bu konuda önemli teorilerden birini geliştirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Batı düşüncesinde, imanın psikolojik kaynakları konusunda birbirinden farklı bazı görüşler yer almaktadır. Bunlardan başlıcaları şunlardır: 1. Biyolojik temeli esas alan görüşte, imanın bir iç-güdü olduğu ileri sürülmektedir. Bu görüşü savunanların geldiği son nokta “inanç geni”dir. 2. İmanın, iç-güdülerin yönlendirilip olgunlaştırılması sonucu ulaşılan insani bir gelişim olduğu yolundaki varsayımdır. 3. İmanı, insanın sonsuz olanla karşılaşmasının sonucu olarak gören ve onu sonsuzluk duygusuna dayandıran görüş. 4. Önceki görüşün tam tersi bir iddiayı savunarak, imanın aslında sonlu olanı idrak olduğu görüşü. Buna göre, insanın sonsuzu idrak etmesi için öncelikle kendi sonluluğunun farkında olması gerekir. 5. Sonuncusu ise, imanın, varlığı idrak olduğu yönündeki görüştür (Oates, 1973). Bu durumda sorunun doğru cevabı E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Genel bir anlayışla, 22-40 yaş aralığını temsil eden ilk yetişkinlik dönemi, ergenlikte yaşanan dinî şüphe, kararsızlık ve çalkantıların durulmaya başladığı ve zamanla ortadan kalktığı bir dönemdir. Bu dönemin başlarından itibaren dinî yaşantıda bir dengelenme, yeniden yapılanma, eski inanç ve alışkanlıkların gözden geçirilerek düzenlenmesi yönünde gelişmeler yaşanır.

Yanıt Açıklaması: Dua sözlükte, “çağırmak, davet etmek, yardım istemek” anlamlarına gelmektedir. Terim olarak dua, inanan kişinin Allah’la iletişim kurma sı, O’na yalvarışı ve yakarışı ve O’ndan yardım dilemesi dir. Dolayısıyla duada bireyden Allah’a doğru bir yöneliş ve insani durumunu ve talebini Allah’a arz ve O’nun yardımını talep, temel unsurlardır.

Yanıt Açıklaması: Bir insanı herhangi bir dinin mensubu yapan temel unsur, o insanın mensup olduğu bu dinin inanç esaslarını bilmesi, kabul etmesi ve bağlanmasıdır. Bu durum, inançlarımızın hem bilişsel (kognitif), hem duygusal ve hem de iradi içerikli oldukları anlamına gelmektedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Çocuğun hayatında duygu unsuru, bilişsel yönden daha etkili olduğundan, dinî gelişimde bu unsuru harekete geçirici faktörlerin kullanılması salık verilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Gayb’dır, yani insanın algı ve kavrayış alanının ötesinde bulunan, duyu ve akıl yoluyla hakkında bilgi edinilemeyen ve onu aşan gerçekliklerdir; görünenler âleminin dışında görünmeyen varlık âlemidir. İman, bu gerçekliklerin ve bu âlemin varlığının kabul edilmesidir. Gayba iman, imanı özel kılan ve diğer bütün beşerî inanç çeşitlerinden ayıran temel özelliktir. Bu bilgi bize doğru cevabın C şıkkı olduğunu göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: Tüm seçenekler ilişkisellik tezi ile ilgili iken  E seçeneği bilişsellik tezi ile ilgilidir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sözlük anlamı dilemek olan irade, en kısa tanımıyla “düşüncenin ortaya koyduğu bir gayeye doğru gitme hareketi” demektir. Bu bağlamda itaat ve teslimiyet imanda iradi yapı içerisinde değerlendirilmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Fowlar’a göre evrensel inanç aşamasına ulaşan birey, adalet ve sevgiyi etkinleştirip, baskı ve işkenceyi alt etmek için, hayatın anlamı ve Tanrı’nın gücü ile birleşme sürecini yaşar.