İslam Mezhepleri Tarihi

Yanıt Açıklaması: Pakistan’da Pakistan Parlamentosu’nun 1974 yılında aldığı bir kararla Ahmedîliğin “İslâm dışı azınlık” olarak kabul edilmesiyle birlikte, hareketin uluslararası tanınmışlığı daha da artmıştır.

Yanıt Açıklaması: İslam düşüncesinin teşekkülünde önemli bir yer işgal eden Şiîliğin en önemli kolunu oluşturan İmâmiyye, İran nüfusunun üçte ikisinden fazlasını oluşturmaktadır ve bu ülkenin resmi mezhebi durumundadır.

Yanıt Açıklaması: Hz. Ali, Ehl-i Sünnet’e göre Hulefâ-i Râşidîn’in dördüncüsü, Şiîlere göre ise ilk imamdır. Hz. Peygamber’in amcazadesi ve kızı Fatıma’nın eşi olan Ali, hicretten yaklaşık 22 yıl önce, miladî 600 yılında, Ebû Tâlib’in oğlu olarak Mekke’de doğdu.

Yanıt Açıklaması: Hariciyye, Mu’tezile ve Mürcie gibi oluşumlar İslam inancında bir ıslah ve ihya oluşturmak amacıyla ortaya çıkmışlardır.

Yanıt Açıklaması: Dürzîlik Fatımî halifelerinden Hâkim-Biemrillah döneminde (996-1021), onun ilah olduğunu, bütün dinlerin geçerliliklerinin bittiğini ileri süren aşırı (ğâlî) bir fırkadır.

Yanıt Açıklaması: Askerî’nin imâmetinin bâtıl olduğunu düşünenler

Yanıt Açıklaması: Bu mezhebe, Hz. Peygamber’in vefatından sonra halîfe-imam olarak on iki imamı kabul ettiklerinden dolayı İsnâaşeriyye (on ikiciler/on iki imamcılar); imamlara inanmayı imanın şartlarından saydıkları için İmâmiyye; hem itikat hem de ibâdet ve muâmelatta İmam Cafer Sâdık’ın görüşlerine dayandıklarından dolayı Caferiyye; on ikinci imamın gelişini beklemeleri sebebiyle Ashâbu’l-intizâr (bekleyiciler) ve on ikinci imam için  çokça kullanılan kâim (hayatta olan, var olan) ünvanına nisbetle Kâimiyye de denmiştir. Muhalifleri ise mezhebi, Râfıza ya da Râfiziyye diye anmışlardır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İttihad-ı İslam kavramının diğer adı panİslamizmdir.

Yanıt Açıklaması: Bu mezhebe, Hz. Peygamber’in vefatından sonra halîfe-imam olarak on iki imamı kabul ettiklerinden dolayı İsnâaşeriyye (on ikiciler/on iki imamcılar); imamlara inanmayı imanın şartlarından saydıkları için İmâmiyye; hem itikat hem de ibâdet ve muâmelatta İmam Cafer Sâdık’ın görüşlerine dayandıklarından dolayı Caferiyye; on ikinci imamın gelişini beklemeleri sebebiyle Ashâbu’l-intizâr (bekleyiciler) ve on ikinci imam için çokça kullanılan kâim (hayatta olan, var olan) ünvanına nisbetle Kâimiyye de denmiştir. Muhalifleri ise mezhebi, Râfıza ya da Râfiziyye diye anmışlardır.

Yanıt Açıklaması: 907/1501 yılında İran’da Safevîler devletinin kurulmasıyla birlikte, devletin resmî mezhebi ilan edilen İmâmiyye Şîası, tarihte ilk kez resmî devlet desteğine kavuşmuştur.

Yanıt Açıklaması: Düşkünlük

Yanıt Açıklaması: Şeyh Ahmed el-Ahsaî’nin 1825’de ölmesi üzerine, yerine halife tayin ettiği Kazım Reştî tarikatın başına geçti. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Efdal, en üstün ve en erdemli, mefdûl ise daha az üstün ve daha az erdemli kişi demektir.

Yanıt Açıklaması: Sultan Abdülaziz döneminde “kura kanunu” gereği askere çağrılan Yezidîler, inançlarını gerekçe göstererek mazeret beyan etmiş ve “bedel” ödeyerek bundan uzak kalmışlardır.

Yanıt Açıklaması: Gulam Ahmed’in ölümü sonrasında hareketin başına Hakim Nureddin getirildi. Bu sırada hareket içinde görüş ayrılıkları kendisini göstermeye başladı. Gulam Ahmed’in nebi olduğunu kabul etmeyen Müslümanların tekfir edilip edilemeyeceği konusu, görüş ayrılıklarının özünü oluşturmaktaydı. Ancak Hakim kendi liderliği sırasında hareket içerisinde herhangi bir bölünmeye imkan tanımadı. Ahmedîlik, Hakim Nureddin’in 1914 yılındaki ölümüyle birlikte Lahor ve Kadiyan şeklinde iki kola ayrıldı. Kadiyan kolu, Gulam Ahmed’in oğlu Mirza Beşirüddin Mahmud Ahmed’i mesihin ikinci halifesi olarak lider seçti. Mirza Beşirüddin, babasının kamil bir nebi olduğunu, ancak onun nebiliğinin Hz. Muhammed’in nebilerin sonuncusu olma vasfına halel getirmediğini savundu.

Yanıt Açıklaması: İmâmiyye’ye göre mut’a nikahında "Erkek istediği zaman terk edebilir" geçerli değildir

Yanıt Açıklaması: Mirza Gulam Ahmed Kadiyânî (1835-1908) tarafından Hindistan PencapKâdiyân'da XIX. yüzyılın sonlarına doğru kurulan bir dini hareket olan Ahmedîlik, Mirzaîlik ve Kâdiyânîlik adlarıyla da anılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: İmâmiyye, imamların Allah tarafından nass ve tayinle belirlendiğini savunurken, Zeydiyye’ye göre Hz. Peygamber, sağlığında isim vererek ve şahıs belirterek yerine bir imam tayin etmemiş ve vasiyette bulunmamıştır. Ayrıca Zeydiyye, gâib imam fikrini reddetmektedir. İmamın, kendi imâmetini açıkça ilan edinceye kadar biat isteyemeyeceği hususunda ısrarlıdır. İmâmiyye, ilk halifeleri Hz. Ali’nin hilâfet hakkını gaspeden gâsıplar olarak görürken, Zeydiyye, efdal-mefdûl nazariyesini ortaya atarak, efdal olan Ali varken mefdûl olan Ebubekir ve Ömer’in hilâfetlerinin meşrûluğunu savunmaktadır. Dolayısıyla doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Rivayete göre Hızır’ın, Ali’ye dönerek ona, Hz. Muhammed’in vasîsi ve ümmetin halifesi olduğunu, daha sonra onun yerine geçecek haleflerinin sırasıyla Hasan, Hüseyin, Ali b. Hüseyin, Muhammed b. Ali, Cafer b. Muhammed, Musâ b. Cafer, Ali b. Musâ, Muhammed b. Ali, Ali b. Muhammed, Hasan b. Ali ve son olarak da, zulüm ve zorbalıkla dolan yeryüzünü adalet ve doğruluğa kavuşturacak olan el-Kâim el-Muntazar olduğunu söylediği ifade edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kendisini dinlemek ve bilgi almak için gelenler arasında Ebû Hanife, Mâlik b. Enes, Vâsıl b. Atâ ve meşhur kimyacı Câbir b. Hayyân gibi simalar zikredilebilir. Cafer Sâdık, Şiîlerce, imamların en büyüğü ve özellikle Şiî fıkhını ve itikadını tedvin eden bir imam olarak görülür. Doğru cevap B'dir.