İslam Mezhepleri Tarihi

Yanıt Açıklaması: Urâbî Paşa’nın İngiliz sömürgeciliğine karşı başlattığı direniş hareketini desteklediğinden dolayı sürgün cezasına çarptırılarak Beyrut’a gönderilen İslâmcı, Muhammed Abduh'dur.

Yanıt Açıklaması: Mehdi inancının Şiîlik’teki yansıması ise daha özel ve kendine özgü bir karaktere sahiptir. Zira Şiîlik’te mehdi inancı, temel iman esaslarından biri olan imamet anlayışının önemli bir parçası olarak görülmektedir. Bu yüzden başlangıçtan itibaren mehdi konusu, genellikle Şiî çevrelerce sahiplenilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Hakim Nureddin’in ölümüyle

Yanıt Açıklaması: Yeryüzünde fitne ve fesadın hakim olacağı, zulmün yayılıp adaletin ortadan kalkacağı, toplumun düzenin bozulacağı, Allah’ın inkar edileceği bir kaos süreci yaşanacak ve bütün bunlar mehdinin gelişini bildiren alametler olacaktır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Bâbîlik-Bahâîliğin inanç ve ibadet esaslarının temelinde, kendisini “beklenen imama açılan bir kapı” yani bâb olarak niteleyen Mirza Ali Muhammed’in görüşleri yatmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Ahmedîlik, Mirza Gulam Ahmed Kadiyânî (1835-1908) tarafından Hindistan Pencap Kâdiyân'da XIX. yüzyılın sonlarına doğru kurulmuştur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Namazın günde üç defa Allah’ın anılarak yapılması

Yanıt Açıklaması: Alevîlik ve Bektaşîlik inançlar, ibadet anlayışları ve âdâb-erkân bakımından üç tarihsel dönemin izlerini taşımaktadır.

Yanıt Açıklaması: Müritlerine On İki İmamı temsil etmek üzere on iki dilimli kırmızı börk (başlık) giydirerek onların Kızılbaş diye anılmasını sağlayan Safevi şeyhi Şeyh Haydar'dır. Doğru seçenek "B" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Dürzîlik Fatımî halifelerinden Hâkim-Biemrillah döneminde (996-1021), onun ilah olduğunu, bütün dinlerin geçerliliklerinin bittiğini ileri süren aşırı (ğâlî) bir fırkadır. Şiî-İsmailî çevreden çıkan ve tamamen batınî bir karakter taşıyan fırka, Hâkim’in veziri Hamza b. Ali tarafından kurulmuştur. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı döneminde hürriyet ve anayasa fikirleri olduğu için padişahla arası açılan, cumhuriyet dönemine gelindiğinde ise siyasetten uzaklaşıp kendisini ilmi ve kültürel çalışmalara veren bir kişidir Said Nursi. Nur Risaleleri isimli kitapların yazarıdır.

Yanıt Açıklaması: İmâmiyye Şîası içerisinde 18. yüzyılın ikinci yarısında ortaya çıkan ve tarikat niteliği taşıyan Şeyhîlik hareketi, temelde beklenen gaib imam anlayışı üzerinde şekillenmiştir. Gaybet-i kübrâ (büyük gizlilik) döneminde on ikinci beklenen imamın manevi nurunu yansıtacak ve ona açılacak kapı anlamında “kamil bir Şiî”nin mutlaka var olması gerektiği fikri, tarikatın temelini oluşturmaktadır. Tarikatın kurucusu, çocukluğundan itibaren zühd eğilimleriyle ön plana çıkan Şeyh Ahmed el-Ahsaî’dir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: “Musahiplik Erkânı”na gelince, bu, Bektaşîlik’teki “ikrar cemi”ne tekabül eder.

Yanıt Açıklaması: Babilik-Bahailik mezhebi 19. Yüzyılda İngiltere, Fransa ve Rusya gibi büyük devletlerin baskısı altında olan ve bir kurtarıcının beklendiği İran’da ortaya çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: Yezidilikte yiyeceklerden marul, bakla, lahana, balık, geyik ve horoz eti yemek yasaktır. Özellikle horoz kutsaldır. Çünkü o Melek Tavus’u simgelemektedir. Aynı şekilde koyu mavi elbise giymek, helaya girmek ve hamamda yıkanmak de haramdır. Çünkü hela ve hamamlar şeytanın oturdukları yerler olarak görülür. Ayrıca şeytan ve mel’un gibi kelimeleri kullanmak da yasaklar arasındadır.

Yanıt Açıklaması: Bâbîlik-Bahâîlik hareketinin geliştiği ortam, 19. yüzyıl İran’ıdır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Sünni kaynaklarda mesih ve mehdi kavramları, birbirinden farklı olarak kullanılmakta ve iki ayrı şahsa işaret etmektedir. Mehdi, Hz. Peygamber neslinden adı Muhammed bin Abdullah olacak bir kimse iken, mesih Hz. İsa’dır.

Yanıt Açıklaması: Nusayrîlik

Yanıt Açıklaması: İslâmcılara göre ittihad-ı İslâm, yani panİslâmizm adını da verdikleri müslümanların siyasal birliği, İslâm âleminin geri kalmasını ve sömürgecilerin istilasını engelleyecek tek çareydi. II. Abdülhamid bunu bir devlet politikası haline getirdi.

Yanıt Açıklaması: Hz. Hüseyin’in ölümünden sonra ortaya çıkan siyasî içerikli S¸iî temâyüller farklı istikamette gelişmiştir. Bir kısmı Hz. Ali’nin Hz. Fatıma soyuna, bir kısmı Muhammed b. el-Hanefiyye gibi Ali’nin Fatıma’dan olmayan çocuklarına, diğer kesimi de başta Abbasîler olmak üzere tamamıyla Ali soyundan olmayıp da dedesi Abdulmuttalib’in soyundan gelenlere lider gözüyle bakıyordu. Ancak bu kesimler arasında belirleyici olanı, Muhtar es-Sekafî hareketinden başlayarak, önce İbnü’l-Hanefiyye soyunu, ardından, İbnü’l-Hanefiyye’nin oğlu Ebû Haşim’in vasiyetine dayanarak başta Abbasîler olmak üzere Ali soyunun dışındaki bazı Haşimîler’in imamlığını tanıyan ve birçok bağımsız grubu içeren aşırı kanattı. Tarihi kaynaklara göre, Kerbela faciasında Ömer bin Sa’d, feci bir savaş neticesi şehit edilen Hüseyin’in başını kestirerek bütün Ehli Beyt ile birlikte Şam’a halife Yezid’e göndermiştir. Bu yüzden, Sa’d bin Ebî Vakkas’ın oğlu Ömer bin Sad soyu, Hz. Hüseyin’in ölümünden sonra ortaya çıkan siyasî içerikli S¸iî temayüllerin lider gördükleri halef soylardan biri olamaz.