İslam Düşünce Tarihi

Yanıt Açıklaması: “Dinin Doğal Tarihi” adlı eserinde “Tek tanrı inancı insanlık düşüncesini fakirleştirmiştir” diyen İskoç asıllı ünlü filozof David Hume (1711–1776)’ün görüşünün aksine, dinler gerçekte, insanlık düşüncesini zenginleştirmişlerdir. Doğru yanıt "A" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İbn Haldun’un tavırlar nazariyesi bağlamında siyasi istikrarın sağlandığı dönem, imar dönemidir.

Yanıt Açıklaması: "İslam'ın Vaat Ettikleri" adlı eseri Roger Garaudy yazdığından b şıkkı doğrudur.

Yanıt Açıklaması: İslâm düşüncesi Batı’ya birkaç yolla geçmiştir. Birincisi, Hıristiyanların Müslümanlarla Sicilya, Endülüs (İspanya) ve kısa süreli olarak Güney İtalya’nın fetihlerinde doğrudan temasıdır. İkincisi, batılıların İslâm ülkelerine eğitim için gitmeleridir. Üçüncüsü, İslâm eğitim kurumlarının taklit edilmesidir. Dördüncüsü, diplomatik ilişkileri Beşincisi, Haçlı savaşlarıdır Altıncısı ve en önemlisi de, Arapçadan yapılan tercüme hareketleridir.

Yanıt Açıklaması: Felsefe, “Sanat eseri olarak varlıklar üzerine düşünme ve Yapıcı (es-Sani) yı tanımadır.” İbn Rüşd’e  göre felsefe o halde, Allah’ı ve O’nun sanatını bilmektir.

Yanıt Açıklaması: Ümran, konusu, amacı ve yöntemiyle yeni ve bağımsız bir bilim olarak inşa edilir. Bu bilim toplumun zorunlu hallerini ele alır. Böylece insanın tarih içinde toplumsal varlık oluşunu ve toplumsal değişimi inceleme konusu yapar.

Yanıt Açıklaması: Gazzâlî Makâsıt'ında Riyaziyâtı "matematik ve geometri olup, bunların akıl ve dinle çelişen hiçbir yönleri yoktur. Bunların inkârı imkânsızdır." şeklinde tanımlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Eğitimini hem nakli hem de felsefe, mantık, astronomi ve matematik gibi ilimlerle tamamlayan Molla Fenari, Osmanlı Devletinin ilk şeyhulİslâmı’dır.

Yanıt Açıklaması: Davud el-Kayseri vahdet-i vücud (varlığın tekliği) anlayışını savunan düşünürlerdendir.

Yanıt Açıklaması: Elmalılı Hamdi Yazır , Metâlib ve Mezâhib” adlı felsefî eseri Fransızca’dan terceme etti ve hatta bir fıkıh alimi olarak bu eserin önsözünde bu eser vasıtasıyla Allah’ın kendisini af etmesini de talep etti. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Abduh, aklî delillerin imanı zayıflatmayıp aksine güçlendireceğine ve düşünme sanatı ve bilimi olan mantığın değerini tam olarak kavramanın İslâm kelâmı için zorunlu olduğuna dikkat çekmiştir. Abduh, içtihadı, yani kişinin bütün kayıtlardan bağımsız olarak düşünebilme, serbestçe araştırma yapabilme hakkını her zaman savunmuş, bunun yanında, kişinin şahsî araştırma ve serbestçe araştırma haklarını kullanmayıp, din otoriteleri tarafından kendisine sunulan dogmaları delil istemeksizin gözü kapalı kabul etmesi anlamına gelen taklitle savaşmaktan da geri durmamıştır. Nihayet bazılarının iddia ettiği gibi içtihad kapılarının kapalı olmadığını, aksine, değişen hayat şartlarının ortaya çıkardığı sorunlara tatmin edici cevaplar vermek için ardına kadar açık olduğunu söylemiştir.

Yanıt Açıklaması: Biruni’ye göre serbest araştırma ruhuna dayalı Grek ilminin başarılarına karşılık Hintli bilginleri taklitçi ve içine kapalı yaklaşımları yüzünden o kadar başarılı olamamışlardır. Birûni, onların manasız gururlarının hem Grek ilmiyle temas kurmalarını hem de İslâm vahyi ile tanışmalarını engellediğini belirtir. Bîrûnî’ye göre bu durum, Hindular arasında cehaletin yaygınlaşmasına ve ilmin verileriyle dini inançların çatışmasına zemin hazırlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Fi’l-Cevâhiri’l-Hamse, Risâle fi Mahiyyati’n-Nevm ve’r-Rûyâ ve Tractatus de erroribus philosophorum Kindi’nin Latinceye, Kiâbu’t-Tuffâha Kindi’nin ibraniceye çevrilmiş eserleridir Kitâbu İhsâi’l-Ulûm eseri ise Farabinin Latinceye çevrilmiş eseridir.

Yanıt Açıklaması: Tehâfutu’l-Felâsife: Gundisalvi tarafından çevrilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Sokrat sonrası filozoflara, sistem filozofları, felsefenin konusunu, Tanrı, doğa, Allah, insan ve toplum olarak hem genişletmişlerdir, hem de ürettikleri düşünceleri sistematik bir dille ortaya koymuşlardır. İslâm düşüncesine, eserlerinin Arapça çevirileriyle doğrudan kaynaklık eden filozoflar şunlardır: Eflâtun (Platon), Aristo (Aristoteles), Plotinus, Proclus, Galen, Alexandre d’Afrodise.

Yanıt Açıklaması: Tarihte ve bugün ortaya çıkan topluluklar, insanların ihtiyaçlarını giderme yolları, siyasal yönetimler, bunların yükseliş ve düşüşleri, şehirler, şehirlerde üretilen zanaat ve sanatlar, ilimler ve benzeri bir çok konu havadis alemini oluşturmaktadır. Bu alanı araştırma ümran ilminin görevidir.

Yanıt Açıklaması: İbn Haldun'a göre rivayetçi tarihçi tarihi rivayet ilimleri içerisinde ele alır.

Yanıt Açıklaması: Farabi'nin eserlerinden Kitâbu fi’l-Akl (es-Sağir), İbraniceye üç kez çevrilmiştir. Birinci tercümenin mütercimi belli değildir. İkinci tercüme, Jedaja ha Penini veya Ketab ha Deat adıyla olup, mütercimi belli değildir. Üçüncü tercüme de, Kalonymos ben Kalonymos tarafından yapılmıştır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Eğitimini hem nakli hem de felsefe, mantık, astronomi ve matematik gibi ilimlerle tamamlayan Molla Fenari, Osmanlı Devletinin ilk şeyhulİslâmı’dır.