Günümüz Fıkıh Problemleri

Yanıt Açıklaması: Gayrimüslim, en genel tanımıyla, İslam dinine inanmayan kişi anlamına gelmektedir. Kur’ân ve hadislerde bu durumu ifade için "küfr" kökünden türeyen kelimeler kullanılmaktadır. Ancak bazı gayrimüslim gruplarının özel isimlerle ifade edildiği de görülmektedir. Yahudi ve Hıristiyanları ifade etmek için ehl-i kitap, ateşe tapanlara mecusî, yıldızlara tapanlara sâbiî, putperestler içinse müşrik denilmektedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Resim, Arapça literatürde daha çok “sûret” kelimesi ile karşılanmıştır. Sûret, Arapça’da “şekil, biçim, görünüş ve resim” anlamında kullanılmaktadır. Timsâl kelimesi de anlam bakımından sûrete yakındır. Sûret ile timsal kelimelerini eş anlamlı görenler de vardır. Dilciler, sûreti iki kısımda değerlendirerek, birincisinin gölgeli sûretler (timsal=heykel), ikincisinin ise resmedilen ve çizimlenen diğer şeyler olduğunu belirtmişlerdir. Sûret tabirinin, ruh sahibi veya ruhsuz bütün şeyleri içine aldığı, timsalin ise yalnızca ruh sahibi şeylere mahsus olduğuda ifade edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Müsabakalarda kazanan veya kaybedenin olması İslâm dini açısından problemli değildir.

Yanıt Açıklaması: İslam insanları zorla müslüman yapmayı uygun görmemektedir. Bu husus “Dinde zorlama yoktur” (el-Bakara, 2/256) ayetinde net ve kesin bir dille ifade edilmiştir. İnanç hususunda insanlara baskı yapılamaz. Çünkü özgür iradeyle gerçekleşmeyen bir dinî kabul, hem o din ve hem de o kişi için hiçbir anlam ifade etmez. Bu gerçekten hareketle İslâm hukukçuları da, inanç konularında baskı yapmanın yasaklandığını açıkça ifade etmektedirler. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kur’a^n’da, iddeti gerektiren sebebe bağlı olarak yeni bir evlilik için beklenmesi gereken süreler şu şekilde belirlenmiştir: Evliliği, kocasının ölümü sebebiyle sona eren kadın; hamile değilse dört ay on gün, hamile ise doğum yapıncaya kadar iddet bekler. Evlilik hayatı, eşinin boşaması, fesih ya da tefrik kararıyla sonlanmış kadın; adet/hayız görüyorsa üç kuru^’, normal yaşta olmasına rağmen adet görmüyorsa veya menopoz evresine girmişse üç ay iddet bekler. Eşiyle fiili^ aile hayatı yaşamadan boşanmış kadın ise, iddet beklemez. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: İslam hukukunda vatandaş ve yabancı ayrımı aslında inanca göre değil, kişinin bağlı bulunduğu ülkeye göre yapılmaktadır. Bu nedenle “E” seçeneği yanlıştır.

Yanıt Açıklaması: Dünya İslam Birliği’ne bağlı Fıkıh Akademisi'nin 1978 yılında Mekke’de yaptığı toplantıda ise, üyelerin büyük kısmı, ticari sigortanın bütün nevileriyle haram olduğu görüşünü benimsemişlerdir. İslam Konferansı Teşkilatına bağlı İslam Fıkhı Akademisi’nin 1985 yılında gerçekleştirdiği II. Dönem toplantısında sigortayla ilgili şu karar alınmıştır: “Ticari sigorta şirketlerinin uygulamakta olduğu sabit prim esasına dayalı ticari sigorta sözleşmesi, akdi geçersiz kılacak ölçüde büyük garar/belirsizlik içermekte olup, dinen haramdır. 1996 yılında Konya’da gerçekleştirilen I. Uluslararası İslam Ticaret Hukukunun Günümüzdeki Meseleleri Kongresi’nde şu kararlara yer verilmiştir: “Heyet, prensip olarak sigorta sisteminin caiz ve gerekli olduğunda görüş birliği içindedir. Bununla birlikte, özellikle ticari hayat sigortası olmak üzere, günümüzde cari olan diğer ticari sigorta uygulamalarının düzeltilmesi gereken bazı unsurlar içerdiğini kabul etmiştir. Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu’nun 4.7.2005 tarihinde sigorta hakkında aldığı karar ise şöyledir: “…Yukarıda zikredilen açıklamalar ışığında; a) Genel olarak sosyal sigortalar, karşılıklı sigortalar ve ticari sigortaların caiz olduğuna karar verilmiştir. bu açıklamalara bakıldığında sadece diyanet işleri başkanlığı ticari sigortasına cevaz vermiştir. geri kalan üç kuruluşun üyelerinden bazıları ticari sigortaya cevaz vermemişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Hanefîlerin çoğunluğu ruhun 120 günde üflendiğini bildiren hadise dayanarak bu süreye kadar çocuğun düşürülmesini caiz görmüştür.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde yaygınlık kazanarak büyük bir sektör haline gelen oyunlardan biri de piyangodur. Piyango, genel olarak şöyle bir yapıya sahiptir: Piyangoyu oynatan kurum, katılımcılardan belli miktarlarda para toplar. Bunun bir kısmını katılımcılara dağıtacak ve paranın geri kalan kısmını kâr olarak alıkoyacaktır. Burada, katılanlar para yatırdıkları ve kazanacak olanın belirlenmesi çekilişe/şansa bağlı olduğu için kumar gerçekleşmektedir. Günümüzde kumara alet edilen sporlardan biri de at yarışlarıdır. Katılanların para yatırdıkları ve kazanmanın koşuların sonuçlarını tahminine dayanan bu oyunun kumar olduğunda kuşku yoktur. Günümüzde futbol da kumara alet edilen oyunların başında gelmekte ve futbol vesile edilerek küresel çapta kumar oynanmaktadır. Maçların sonuçlarını tahmine dayanan ve katılan herkesin para yatırdığı bu tür oyunların tamamı kumardır.

Yanıt Açıklaması: A, B, C ve E seçeneklerindeki görüşler, ticari sigortaların bütün türlerinin caiz olduğunu öne süren alimlerin görüşleri arasında yer almaktadır. Ancak D seçeneği; ticari sigortaları caiz görmeyen alimlerin görüşleri arasında yer almaktadır. Ticari sigortaları caiz görmeyen alimlere göre; bahis ve kumarı haram kılan illetin, bunların sadece bir oyun oluşunda aranması doğru değildir, aksine bu oyunlarda tarafların kazanması ya da kaybetmesi şansa/ihtimale yani, aşırı riske dayandığından, bu oyunların haram kılınma illeti; içerdikleri “ihtimal” ve “garar (aldanma)” unsurudur. Bu görüşte olanlar, aşırı garar içeren alışverişin bir nevi kumar sayılması gerektiği düşüncesiyle, ticari sigorta sözleşmesinin de bir nevi kumar olarak görülmesi gerektiğine inanmaktadırlar. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ashâbı kiram da bayramların neşe içerisinde geçirilmesi gerektiğini ifade etmiştir. Örneğin, Hz. Peygamberden sonra, bir bayramın sönük geçtiğini gören sahabi Iyaz el-Eş’arî, “niçin Hz. Peygamber zamanında düzenlendiği gibi oyunlar düzenlemediniz?” diyerek bayramın sönük geçirilmesine sitem etmiştir.

Yanıt Açıklaması: "GES"leri caiz olarak görenler bunu hak satımı olarak tanımlarlar.

Yanıt Açıklaması: Öncüllerde yer alan rayiç değer, değer isimlerinden biri değildir.

Yanıt Açıklaması: müslüman kadının ehl-i kitaptan bir erkekle evlenmesini uygun görenlerin nakli delil getirme olasılıkları yoktur. genelde bu tür içtihadlar nakli bilgiye bakılmaksızın tamamen aklilik üzerinden ve pratik fayda kastedilerek yapılır

Yanıt Açıklaması: Yahudi ve Hıristiyanları ifade etmek için ehl-i kitap, ateşe tapanlara mecusî, yıldızlara tapanlara sâbiî, putperestler içinse müşrik denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Yarışmada ödül kumara dönüştürülmemelidir. Bu nedenle ödülü, yarışanların dışında birinin koyması/vermesi gerekir. Ya da ödülü yarışanlardan sadece bir kısmı koyar ve rakiplerine “kazanırsanız bu ödülü siz alırsınız, ben/biz kazanırsak sizden bir şey almayız” şeklinde düzenlenirse yine kumar olmaz. Bu Hanefî, Şâfiî ve Hanbelî mezhebi âlimlerine göre böyledir. Mâlikî mezhebinde esas alınan fetvaya göre bu durum kumara vesile olabileceği için böyle bir ödül alınamaz.

Yanıt Açıklaması: Debit kart: Hâmiline sadece hesabında para bulunduğunda harcama imkanı veren kartlardır.

Yanıt Açıklaması: Sporlarla ilgili olarak kadın ya da erkek ayırımı yapılmaz. Ancak bahsedilen yarış ya da sporların, özellikle o dönemlerde erkekler tarafından yapıldığı bilinmektedir. Bunun yanında Hz. Peygamber’in Hz. A^işe ile koşu yarışı yaptığı da bilinmektedir. Bu nedenle mahremiyete riayet edilmek koşuluyla fıkhen kadınların spor yapmalarını veya yarışmalara katılmalarını engelleyecek bir hüküm yoktur (Yeniçeri, 2001, s. 191). Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bazı alışveriş şekillerinde İslam âlimleri ihtilaf etmişler ve neticede farklı hükümler ortaya koymuşlardır. Bu farklılık; ilgili nassların sıhhat durumları, nassların değişik yorumlanması, sosyal hayattaki değişiklikler, ticari eşyadan bir kısmının geçmişte bilinmeyen bazı zararlarının tespit edilmesi vb. nedenlere dayanmaktadır. Gerçek bir İslam alimi, ulusal ve kişisel menfaatler kaygısıyla dini hükümler vermeyecektir. Dolayısıyla, doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Alimler, resim ve heykel yapımını tek kategoride değerlendirmemiş, resim ve heykelin yapılış amacı ve konusu açılarından ayırıma tabi  tutmuşlardır: ? Cansız doğal nesnelerin; ağaçların, dağların, yıldızların ve diğer tabiat güzelliklerinin resminin yapılmasında beis yoktur. Ancak bunlar arasında insanların tapınmak amacıyla resmini yaptıkları olursa, bu caiz olmaz. ? İnsanların ürettikleri ya da inşa ettikleri şeylerin resimlerinin yapılmasında sakınca yoktur. Ev, ibadethane, araba ve gemi gibi şeylerin resimleri yapılabilir. ? Ebru, tezhip, çinicilik, halı dokumacılığı gibi soyut resimler ittifakla mubahtır. ? Canlı tasvirlerinin çocukların oyuncağı olmasında bir sakınca yoktur. ? Eğitim öğretim meseleleri, kimlik, pasaport, suçluların tespit ve takibi gibi gerekli görülen durumlarda resim ve fotoğrafta bir sakınca yoktur. Toplumsal ihtiyaca göre bu tür fotoğraflar gereklilik de olabilir. Canlıların resimlerinin yapılması konusunda iki farklı görüş vardır. Birincisi, Mâlikî mezhebinde esas olan görüştür. Buna göre, canlıların resimlerini yapmak da haram değildir. Ancak bu resimler putlar, tapınılan ve kutsanan şeylerin resimleri olursa haram olur. Örneğin İsa ve Meryem resimleri gibi. Bu tür şeylerin alım satımı da haramdır. İkinci görüş, Hanefiler, Şâfiîler ve Hanbelîlere aittir. Bunlara göre canlı resimlerini yapmak yasaktır. Bunda resim ile heykel arasında fark yoktur. Ayrıca, hayal edilen bir takım varlıkların resimleri ile ata kanat takmak gibi şekli değiştirilmiş canlı hayvan resimleri de böyledir. Doğru cevap A şıkkıdır.