Tefsir

Yanıt Açıklaması: 9. ayette “Muhacir müminlerden önce Medine’yi yurt edinmiş ve gönüllerine imanı yerleştirmiş olan (Ensar), bir sığınak arayışı içinde kendilerine gelen müminleri can-ı gönülden severler. Onlara verilen ganimet mallarından dolayı gönüllerinde kıskançlık ve çekememezlik gibi bir rahatsızlık duymazlar. Dahası, onlar yoksulluk içinde olsalar bile ganimet mallarının kendilerine değil öncelikle o muhacir-mümin kardeşlerine verilmesini isterler.” denmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Üçüncüsü ise insanın Allah’la olan bağlantısı en üst düzeyde anlatılmaktadır. İnsanın yaratıcısına karşı nasıl bir tutum ve davranış içerisinde olması gerektiği hususu dile getirilmektedir. Burada da dikkati çeken husus insanların ya dosdoğru yola yani Allah’ın çizdiği yola ya da sapıkların ve kötülerin yoluna gideceği noktasının vurgulanmasıdır. Hz. Peygamber’in “Fatihasız namaz olmaz” (Müslim, Salat 11) sözünü burada hatırlatmak gerekir. Bu aslında bu surenin içeriğinin insanlar tarafından daima hatırda tutmaları gerektiğine ve bu surenin insan için çok önemli mesajlar sunduğunu hatırlatmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Haşr Suresi 9. Ayet : "Muhacir müminlerden önce Medine’yi yurt edinmiş ve gönüllerine imanı yerleştirmiş olan (Ensar) , bir sığınak arayışı içinde kendilerine gelen müminleri can-ı gönülden severler. Onlara verilen ganimet mallarından dolayı gönüllerinde kıskançlık ve çekememezlik gibi bir rahatsızlık duymazlar. Dahası, onlar yoksulluk içinde olsalar bile ganimet mallarının kendilerine değil öncelikle o muhacir-mümin kardeşlerine verilmesini isterler. Her kim nefsindeki cimrilik ve açgözlülükten korunmayı başarırsa, işte esenlik ve mutluluğa erişenler onlar olacaktır!" Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: “Ey kavmim! Şüphesiz ben size gönderilmiş apaçık bir uyarıcıyım” ayetinde, Nûh (as)’un “Ey kavmim!” diye söze başlaması ve kavmini kendine nispet etmesi, onlara karşı düşkün ve son derece şefkatli olduğunu ihsas ettirmektedir. Adeta “başka bir şey değil, ben yalnızca sizin iyiliğinizi istediğim ve kötü durumunuza üzüldüğüm için sizi uyarıyorum” dercesine davetine başlaması, davetçilere, yapacakları davette muhataplarına karşı son derece müşfik ve nezaketli olmalarının ilk kural olarak hatırlanması gerektiğinin dersini vermektedir. Ayrıca, onun “apaçık bir uyarıcı” olduğunun vurgulanması, güvenilirliğinin kendi toplumu içerisinde tartışma kabul etmeyecek tarzda belli olmasından ötürü, yaptığı davet hakkında zihinlerde oluşabilecek muhtemel soruları bertaraf etmeye yönelik bir vurgulamadır.

Yanıt Açıklaması: Allah ismi iniş sırasına göre ilk defa Fatiha'da geçmektedir.

Yanıt Açıklaması: Bazı surelerin başında yer alan bu harflere huruf-ı mukatta denir. Tek başına harflerin bir anlamının olmadığı bilinmektedir. Kur'an'da 29 surenin başında yer alır.

Yanıt Açıklaması: Fatiha Suresi'nin vurguladığı üç temel ifade; Allah'a inanmak, ahrete inanmak, dosdoğru olup bunun gereğini yerine getirmek üzere gayret göstermektir.

Yanıt Açıklaması: Allah, "Cebbâr" dır. Yani; dağınıkları toparlayan, yaraları sarıp sarmalayan; gücüne karşı konulamayan, sonsuz kudret sahibi, her şartta iradesini yürütendir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bu ayete göre kitabın yani Kur'ân'ın niteliği hakîm olmasıdır.

Yanıt Açıklaması: 23. ayette şöyle ifade edilir:  23. Dediler ki: “ Sakın ilâhlarınızı bırakmayın; hele Vedd'en, Süvâ'dan, Yeğûs'tan, Ye‘ûk'tan ve Nesr'den asla vazgeçmeyin! " Bu isimler E seçeneğinde yer alır.

Yanıt Açıklaması: şeytan anlamına da gelebilecek el-garur, kişiyi manevi/ahlaki anlamda saptıran herhangi bir şeyi ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Lokman’a verilen hikmetin çerçevesi çizilirken tevhid inancının başta geldiği görülmektedir. Esasen bu, şükrün de birinci şartıdır; bu sebeple Lokman, kendisi Allah’ın birliğine inandığı gibi çocuğuna da şirkten uzak durmayı öğütlemiştir. Adil olmayan hakîm olamaz. Adalet, “her şeyi yerli yerince yapmak, herkese hakkını vermek”tir. Herhangi bir şeyi Allah’a ortak koşan, Allah’ın hakkı olan ilahlığı ve rablığı başkasına vermiş, böylece haksızlık (zulüm) yapmış demektir. Üstelik bu tutum, haksızlıkların en büyüğüdür. Bu sebeple ayette “O’na ortak koşmak çok büyük bir zulümdür” buyrulmuştur. Esasen İslâm’ın en başta şirki ortadan kaldırmayı hedeflemesi de Allah’a ortak koşmanın, bütün kötülüklerin başında geldiği ve diğer birçok kötülüğün de temel sebebi olduğu anlayışına dayanır.

Yanıt Açıklaması: Bu 13. ve 14. iki ayetle, surenin başında ifade edilen Allah’ın özellikleri, sıfatları konusuna yeniden dönülmektedir. Bu ayetlerde, Cenab-ı Allah’ın ilimle ilgili üç sıfatından bahsedilmektedir: alîm, latîf ve habîr. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Medine döneminin 4. yılında inmiştir. 24 ayettir. Sure ismini ikinci ayetinde geçen "haşr" ifadesinden alır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 4-5. ayetlerde, 3. ayetin sonundaki “muhsinîn”in üç özelliğinden bahsedilmektedir: “Bu kişiler namazı dikkatli ve devamlı kılarlar, zekâtı verirler ve ahiretin gerçekliğine de şeksiz şüphesiz inanırlar. İşte Rablerinin gösterdiği yolda yürüyenler, onlardır. Kurtuluşa erecek olanlar da yine onlardır.” Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Burada bir hususa dikkat çekmek istiyorum. Alem kelimesi Kur’an’da sadece çoğul şekli ile 73 defa tekrar edilmektedir. Ancak bu kelime her yerde aynı anlamda değildir. Bazen çağının insanları anlamına gelmekle beraber yine dikkati çeken husus “rabbu’l-Alemin, Alemlerin Rabbi, Efendisi, terbiye edeni, düzenini sağlayanı gibi anlamlar verebileceğimiz “rabb” kelimesi ile birlikte geçtiğinde dünya dahil olmak üzere kainat anlamında kullanıldığını söyleyebilirim. Bu şekli ile 41 yerde geçmektedir.

Yanıt Açıklaması: Surenin büyük bir kısmı, doğrudan veya dolaylı olarak, Medine’deki İslâm toplumu ile üç Yahudi kabilesinden biri olan Benî Nadîr (Nadîroğulları) arasındaki çekişmeyi ve antlaşma şartlarını ihlal eden bu kabilenin daha sonra Medine’den sürülmesini konu edinmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Hz. Peygamber, Medine’ye hicretlerinden bir süre sonra Medine Yahudileri ile bir ittifak sözleşmesi (Sahi^fe) imzaladı. Buna göre Yahudiler, Müs- lümanlar ile müşrik Kureyşliler arasındaki çatışmada tarafsız kalacaktı. Müs- lümanların H. 2. yılda Bedir Savaşı’nda kazandıkları zaferden sonra söz ko- nususu Yahudi kabilelerinin liderleri, kendiliklerinden, Hz. Peygamber’in gerçekten Tevrat’ta geleceği haber verilen Peygamber olduğunu ilan ettiler. Ama bir yıl sonra, Müslümanların Uhud’da yenilgisinin ardından Yahudiler, Resu^l-i Ekrem ile yaptıkları antlaşmaya ihanet ettiler. İsla^m toplumunu kesin bir şekilde ortadan kaldırmak niyetiyle Mekkeli Kureyşlilerle de ittifak oluşturdular.

Yanıt Açıklaması: Hesap, din kelimesinden türetilmiştir. A, B, D ve E seçenekleri din günü ile ilgilidir.

Yanıt Açıklaması: Besmelede yer alan “rahman ve rahim” isimleri ile ilgili olarak şunları söyleyebiliriz: Rahman Allah’ın zatında bulunan bir özelliktir. Bu özelliğin mahlûkata yansıması ise rahim demektir (Abduh, Reşit Rıza, Menar, I, 40). Rahman, çok merhametli olan, rahim ise mahlûkatı bağışlayan, onlara acıyan demektir. Bundan dolayı Rahman isminin insanlara isim olarak verilmesi doğru değildir. Ama Rahim ismini kullanmada herhangi bir sakınca yoktur. Rahman dünyada inansın inanmasın herkese rızkını bir şekilde veren ama çalışanlara daha çok veren demektir. Rahim ise ahirette (öldükten sonra varılacak yer olan öteki dünyada) adaletiyle herkese hak ettiklerinin karşılığını veren anlamına da gelir.