Tefsir

Yanıt Açıklaması: Emr bi'l-maruf ve nehy ani'l-münker, realitelerin icaplarına göre değerlendirilmesi gerektiğini saklamada değil, ihsas ettirmesi açısından önem arz etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kur’an’da bir de Allah'a ortak koşan tiplerden bahsedilir ki buna müşrik denir.

Yanıt Açıklaması: Verilen ayetlerde müslümanların, Hz. Muhammed (s.a.v.) ile ilişkilerinin nasıl olması gerektiğine dair açıklamalar yer almaktadır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Birbirini çekiştirme ve kişinin arkasından doğru da olsa hoşlanmayacağı şekilde konuşmaya Kur'an gıybet demekte ve bu davranışı kardeşinin ölü etini dişlemeye benzetmektedir.

Yanıt Açıklaması: Bu âyetlerde lâ yüftenûn ve fetennâ kullanılarak, insanların sınava tabi tutulacakları ve daha önceki ümmetlerin de benzeri bir sınavdan geçirildikleri haber verilmektedir. Söz konusu âyetlerde geçen f-t-n türevlerinin imtihan anlamına geldiği müfessirlerin yaygın kanaatidir.

Yanıt Açıklaması: Arapça'da fitnenin kökü olan f-t-n nin esas anlamı, 'yakmak, bir şeyi ateşle yakmak'tır. F-t-n kökü, özellikle altın, gümüş gibi madenlerin hâlisini sahtesinden ayırmak için ateşte eritilmesini ifade etmektedir. Altın ve gümüş gibi kıymetli madenlerin ateşte eritilmesi neticesinde iyisi kötüsünden ayrılır. Aynı zamanda söz konusu madenler, ateş ile denenmeleri neticesinde katışıksız hale gelerek yüksek bir değere ulaşırlar. Bu deneye tâbi tutulmadan altın ve gümüşün saf olanı olmayanından ayırt edilemez. Bir şeyin hakikati ve gerçek yüzü, ancak denenmesi neticesinde anlaşılır. İnsanın da iyiliğinin ve kötülüğünün ortaya çıkarılması için denenmesi gerekir. Zira onun da gerçek yüzü ancak denenmesi neticesinde anlaşılabilir. F-t-n kök ve türevleri, bu anlamdan hareketle mecazen insanı sınama ve özellikle de zor şeylerle deneme anlamında kullanılmıştır. Namazın dikkatli ve devamlı kılınmasıyla Allah insan ilişkisi sürekli olarak canlı tutulacaktır. Böylece Allah’ın kendisini her zaman görüp işittiğinin farkında olarak namaz kılan Müslüman her türlü kötülükten uzak duracaktır. Çünkü gereği şekilde kılınan namazın insanı her türlü kötülükten ve hayâsızlıktan uzaklaştırma gibi bir işlevselliği söz konusudur (Ankebût 29/45). “Hem bana hem de ana-babana minnet duymalısın” buyrularak Allah’a minnettarlıkla ana-babaya minnettarlık birlikte emredilmiştir. Bunun sebebi, Allah’ın insanı yaratıp onu nimetleriyle rızıklandırması, ana-babanın da insanın hem dünyaya gelmesine vesile olması hem de hayatının en zayıf dönemlerinde, çocukluğunda, hastalığında ona kol kanat germesi, yetiştirip büyütmesi, beslemesi ve eğitmesidir. Ana-babaya saygı hususunun, birçok ayette Allah’a itaatten hemen sonra anılması son derece anlamlıdır. Çünkü Allah’tan sonra insanın üzerinde en çok hakkı olanlar, ana-babasıdır. Bu nedenle ana-babaya “öf” bile denilmez! (İsra 17/23) İnsan önce Allah’a, sonra da ana-babasına karşı itaatle yükümlüdür. Peygamberler, Fazlur Rahman’ın ifadesi ile “hassas ve yıkılmaz şahsiyetleri ile sarsılmadan, korkusuzca ilahi tebliği ilan ederek insanları uyuşukluk ve düşük ahlaki gerilim durumundan, Allah’ı Allah olarak, şeytanı da şeytan olarak açıkça görebilecekleri bir teyakkuz durumuna geçmeleri için vicdanlarını silkeleyerek uyandıran olağan üstü insanlardır.” Özellikle nankör, aşırı derecede hırsına düşkün, aciz, sabırsız ve tahammülsüz olan insanı belli prensipler dâhilinde eğitip terbiye etmektir. Onları uyarmak ve bu dünyada yapacakları yanlışların cezasız kalmayacağını onlara bildirmektir. Bu yönüyle peygamberlerin gönderilişinin bir ihtiyaçtan kaynaklanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Rahim kelimesi Kur'anda 114 defa geçer. A, C, D ve E seçenekleri, Rahman kelimesiyle ilgilidir.

Yanıt Açıklaması: Terim olarak haktan sapan, Allah’a itaatten ayrılan, asi anlamına gelmektedir. Hem müslümanlar, hem de kâfirler için kullanır. İlkinde günaha yönelmek, diğerinde dinden çıkmak anlamı ön plandadır. Bu surede bir ism-i fail, iki kez de masdar olarak geçmektedir. Fâsık kelimesi, bu surede (Ayet: 6) yanlış bir davranış sergileyen müslüman kimse için kullanılmıştır. 7. ayette, Allah’ın çirkin gösterdiği şeylerden birinin de füsûk olduğu belirtilmiştir. Son kullanıldığı yer olan 11. ayette, insanın müslüman ismini aldıktan sonra, füsûk (günahkârlık) ismini almasının ne kadar kötü olduğu vurgulanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Fitne kelimesi Arapça f-t-n kökünden türemiş bir isimdir. Bu kök fiil olarak fe-te-ne yeftinü, mastar olarak da fetn, fütûn, fitne ve meftûn kalıplarıyla kullanılmaktadır. F-t-n kökünün Arap dilindeki anlamları şunlardır:.1. F-t-n kökünün ilk temel anlamı yakmak, bir şeyi ateşle yakmaktır. 2. Bir şeyi ateşin içerisine atmak, ateşte eritmek.3. Bir şeyi sınamak, denemek, test etmek, imtihan etmek, inceleyip tetkik etmek, bir şey hakkında bilgi almak, bir şeyi iyice bilmek, deneyerek öğrenmek, bir şeyi arıtıp katışıksız hale getirmek, denemek için özellikle güç işlere maruz bırakmak. 4. Öldürmek, azap ve işkence etmek, eziyet etmek, sıkıntı ve belâya sokmak, sıkıntıya düşmek. 5. Bir şeyin kalbe çok hoş ve sevimli gelmesi, hoşa gitmesi, çok beğenilmesi, birini büyülemek, birinin aklını başından almak, aklını çelmek, gönlünü çalmak, insanı ne yapacağını bilmeyecek derecede şaşkına çevirmek, tutkun olmak, âşık olmak. 6. Bir şeyi istemede çok aşırı gitmek. 7. Döndürmek, vazgeçirmek, kişiyi üzerinde olduğu durumdan uzaklaştırmak, bir şeyi ortadan kaldırmak, kişiyi hedefinden uzaklaştırmak, düşünce ve inançlarından vazgeçirmek. 8. Birini ayartmak, azdırmak, saptırmak. 9. Kötülüğü istemek, kötü yola düşmek.10. Fitnenin (fitne kabul edilen bir şeyin) içine düşmek, birini fitnenin içine düşürmek, dalâlete düşmek. 11. İnsanlar arasında kargaşa/huzursuzluk çıkarmak. 12. F-t-n’nin ism-i mefûl ve mastar formu olan meftûn, ism-i meful kalıbında, cin ve şeytanların musallat olmasıyla veya deliliğe uğramak suretiyle belâya uğramış, fitneye tutulmuş kimse, dinini terk eden, haktan sapan kimse, bir kadının güzelliği veya dünyanın çekiciliği karşısında aklını kaybeden kimse anlamında; mastar formunda ise cinnet, delilik anlamındadır. 13. Fitne isim olarak kullanıldığında yakma; ateş ile yakma; ateşte eritme, eritmek üzere ateşe atma, altın ve gümüşü ateşle eritme anlamlarındadır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Öldürmek, azap ve işkence etmek, eziyet etmek, sıkıntı ve belâya sokmak, sıkıntıya düşmek. F-t-n kökü ve türevlerinin bu anlamları, kelimenin “yakmak”, “bir şeyi ateşle yakmak” gibi ilk temel anlamlarına dayanmaktadır. Burada öldürme, azap ve işkence etme, belâ ve musîbete uğratma, mecâzen yakmak gibi düşünülmüştür. Söz konusu f-t-n kökü ve türevleri buradan hareketle gerek yakmak suretiyle ve gerekse daha farklı yöntemlerle bir kimseye görüş ve dininden dönmesi için azap ve işkence etmek anlamında da kullanılmıştır. Bunun açık bir şekilde Kur’ân’da ifade edildiğini görüyoruz.

Yanıt Açıklaması: Kur’ân’da “Takvâ” kelimesinin doğru anlamının tespit edilebilmesi için, bu kelimenin kavram alanına ya da semantik alanına giren “elhavf”, “el-vera”, “ez-zuhd”, “el-haşyet”, “er-rahbet”, “el-işfak”, “el-vecel”, gibi kelimelerle aralarındaki ince ayrımların/nüansların anlam farklarının da bilinmesi gerekir. Böylece “Takvâ” kelimesinin Kur’ân Siyâkı/Bağlamı’ndaki anlamı daha iyi anlaşılacaktır.

Yanıt Açıklaması: Medine döneminin 4. yılında inmiştir. 24 ayettir.

Yanıt Açıklaması: Israrcı olmamak, dolayısıyla çevreye zarar vermemek lazımdır. Allah insanlara akıl vermiştir, nerede, nasıl davranacaklarını bilmeli, ona göre davranmalıdırlar. Akıllı olmak, edepli olmayı gerektirir.

Yanıt Açıklaması: 2. ayette müslümanlar iki şeyden yasaklanmışlardır: Seslerini Allah resülünün sesinin üstüne çıkarmaktan; onunla birbirleriyle konuştukları gibi konuşmaktan.

Yanıt Açıklaması: (Bir de, “Sözünüzde doğruysanız, bu (bahsettiğiniz) vaat, ne zaman (gerçekleşecek)?” diyorlar) ifadesi Mülk Suresi 25. Ayette geçer. Benzer ifadeler aşağıdaki surelerde de geçer: A seçeneği Yunus 10:48 B seçeneği Enbiya 21:38 C seçeneği Neml 27:71 D seçeneği Sebe 34:29

Yanıt Açıklaması: İnsanlık düşünce tarihi boyunca sevgi gibi izâfî bazı kavramların tam ve mutlak mânâda tanımları yapılamamıştır. Sevgi, başta psikoloji, felsefe, edebiyat, tıp gibi birçok bilimin ilgi alanına girmektedir. Söz konusu bilimler, “sevgi”yi kendi bakış açılarına göre tanımlamaya çalışmışlardır. Tasavvufî açıdan sevgi; “Bir şeye tabiatın, nefsin meyletmesidir” diye tarif edilmiştir. Sorunun çözümü “Bir şeye tabiatın, nefsin meyletmesidir."dir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Kur’ân bütünlüğü çerçevesinde yapılan yorumların ortak noktalarını alarak fitne kavramı ile ilgili daha kapsamlı bir tanım yapabiliriz. Fitne: Lehlerine ya da aleyhlerine olmak üzere, kulların iyi ya da kötü şeylerle denenmeleri, manevi çöküntüye uğramaları ve dînî-içtimâî-siyasî kargaşaya maruz kalmalarını ifade eden bir terimdir. Fitne, şeytandan kaynaklandığı zaman saptırma anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: İmanın zayıfladığı toplumlarda itaat ve disiplin çok azalır ve zayıflar. İnsanlar arasındaki sevgi ve ilgi bağları kopar, toplumda belirsizlik belirtileri ortaya çıkmaya başlar.

Yanıt Açıklaması: Takvâ kelimesi şu âyette de “kaçınmak, korunmak, sakınmak” anlamında geçmektedir:“ (Ahiret için) azık toplayın. Kuşkusuz, azığın en hayırlısı takvâ/Allâh’a karşı gelmekten sakınmadır. Ey akıl sahipleri, bana karşı gelmekten sakının.” (Bakara 2/197).

Yanıt Açıklaması: F-t-n kökünün ilk temel anlamı yakmak, bir şeyi ateşle yakmaktır.