Türk İslam Edebiyatı

Yanıt Açıklaması: 17.Yüzyılın en önemli gelişmesi musiki alanda olmuştur. Bu yüzyıl Türk mûsikîsi açısından çok önemli bir zaman dilimi ve aşamasıdır. Genişleyen mûsikî hayatı yalnız sarayla sınırlı kalmamış, devlet adamları ve sultanların saraylarına, varlıklı kimselerin konaklarına kadar girmiştir. Mûsikî, en parlak yıllarından birini Sultan IV. Murad’ın saltanatı sırasında yaşamıştır.

Yanıt Açıklaması: Yukarıda belirtilen bütün isimler hangileri Esmâ-ı hüsnayı kaleme alan Türk şairlerdendir.

Yanıt Açıklaması: Maktel Hz. Hüseyin için yazılmış eserlerdir.

Yanıt Açıklaması: Türk edebiyatında ilk na‘t örneğine Kutadgu Bilig’de rastlanmaktadır. Yûsuf Has Hâcib ile başlayan bu gelenek Edib Ahmed Yüknekî’nin Atebetü'l-hakåyık ve Ahmed Yesevî’nin Dîvân-ı Hikmet’inden sonra Anadolu sahası dışında pek çok şair tarafından devam ettirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: yüzyılın başta gelen şairleri, başta Âzerî lehçesiyle şiir yazmakla beraber, yüzyıllar boyunca bütün Türk ülkesinde tanınan, sevilen ve okunan, şiirdeki kudret ve şöhretleriyle yaşadıkları çağı aşan Fuzûlî ve gazelde ileri giden ve İstanbul Türkçesi’ni genel bir şiir dili hâline getirerek yüzyıllar boyunca unutulmayan Bâki olmak üzere, geniş hayal gücüne sahip olan Zâtî , aşk ve rindâne hayatın usta sözcüsü Hayâlî, sâde diliyle Nev‘î, insan ruhunu tahlilde gerçekten başarılı olan tenkitçi ve terkîb-i bendleriyle isim yapmış olan Rûhî-i Bağdâdî bu yüzyılın usta şairleridir.

Yanıt Açıklaması: Tezkiretü’l-Evliyâlar İslâm velilerinin hayat hikâyelerinin yazıldığı eserlerdir. “Nefehâtü’l-üns” çevirisi buna örnektir.

Yanıt Açıklaması: Gerçek İlimler: Bu tabirin içine felsefe, matematik (riyaziye), mu^sıki^, astronomi, fizik, kimya, tıp vs. gerçek ilimler girmektedir. Burada zikredilen ve edilmeyen bütün ilimler yanında özellikle sayılan alanların, önde gelen isimleri, eserleri ve kavramlarına manzum-mensur metinlerde sıkça rastlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Cenknâmelerin önemli temsilcileri bu yüzyılda yüzyılda yaşamış olan Yusufı Meddah, Tursun Fakih, Kirdeci Ali ve Begpazarlı Maazoğlu Hasan isimli müelliflerdir.

Yanıt Açıklaması: Konuları ele alış biçimlerine göre de üç temel zümreden bahsetmek mümkündür. Bunlar; 1. Zühdî edebî zümre 2. Vahdetçi aşkın zümre edebiyatı 3. Bektâşî zümre edebiyatıdır.

Yanıt Açıklaması: Kutadgu Bilig devlet içerisinde yönetenleri ve yönetilenleri bilgilendirmeyi hedefleyen siyasetname türünde 6645 beyitlik bir mesnevîdir.

Yanıt Açıklaması: Akâid ve Fıkıh Kitapları, inanç ve ibadet hayatıyla ilgili eserler, bazı dinî kuralları halka öğretme ihtiyacından kaynaklanan, dinî edebiyatımızın öğretici vasfının öne çıktığı didaktik eserlerdir.

Yanıt Açıklaması: Hz. Muhammed’in mübarek isimlerini konu alan edebiyat türü Esma-I Nebi’dir.

Yanıt Açıklaması: Maktel-i Hüseyin Lamii Çelebi tarafından yazılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Mu’cizât-ı Nebî, Güvercin, Deve, Geyik hikâyeleri ve Kesikbaş Destanı gibi eserlerin bulunduğu edebi türdür.

Yanıt Açıklaması: Risale-i Tasavvuf adlı eser Lamii Çelebi’ye aittir.

Yanıt Açıklaması: XX. yüzyılda az da olsa aruz veznini kullanarak geleneğe uygun şiirler kaleme alan ve Divan teşkil eden mutasavvıf şairler de bulunmaktadır. Avlarlı Efe olarak da tanınan Erzurumlu Muhammed Lutfî, Sivaslı Şeyh Halid, Osman Kemâlî, Mustafa Fehmi Gerçeker, Darendeli Osman Hulusî bunlardan bir kaçıdır.

Yanıt Açıklaması: Türk tasavvuf edebiyatının en önemli şairlerinden olan Yunus Emre, Türkçeyi çok başarılı bir şekilde kullanmıştır. Onun ilahîlerinde Türkçe kelimeler Arapça ve Farsça kelimelere göre daha fazladır.

Yanıt Açıklaması: Mesnevi Tercümesi Süleyman Nafihi tarafından yazılmıştır

Yanıt Açıklaması: Dini tür ve konuları üç başlık halinde tasnif etmek mümkündür. Birincisi, Mersiye, Maktel, Ramazâniye gibi ortak bir ad altında anılan türler; ikincisi, Kısas-ı enbiyâ, Tezkiretü’l-evliyâ ve Menâkıbnâme gibi biyografik bilgi ihtiva eden yaşam öyküleri etrafında gelişen türler ile Kur’ân-ı Kerîm’in tercüme ve tefsiri, itikat, ibadet, ahlâk vb. konularında yazılan eserler; üçüncüsü de destânî anlatım tarzının benimsendiği dinî konulu eserlerdir.