Türk İslam Edebiyatı

Yanıt Açıklaması: Her şeyden önce eserlerin, mensûr ve manzûm olmak üzere iki tarz ve şekilde yazılmaları usûldendir. Müslüman bir müellif ve şâirin eserine “Besmele” ile başlayarak “Hamdele” ve “Salvele” ile devam etmesi ve “ammâ ba‘dü” sözü ile de asıl konuya geçmesi “âdet ve gelenek” idi.

Yanıt Açıklaması: Siyer, peygamberin hayatından söz eden kitaptır.

Yanıt Açıklaması: Türkçe ilk manzum Esmai’l Hüsnalar arasında yer alan Şerhu Esmai’l Hüsna İbn İsa Saruhani tarafından yazılmıştır.

Yanıt Açıklaması: 17. Yüzyılın en önemli gelişmesi musiki alanda olmuştur. Bu yüzyıl Türk mûsikîsi açısından çok önemli bir zaman dilimi ve aşamasıdır. Genişleyen mûsikî hayatı yalnız sarayla sınırlı kalmamış, devlet adamları ve sultanların saraylarına, varlıklı kimselerin konaklarına kadar girmiştir. Mûsikî, en parlak yıllarından birini Sultan IV. Murad’ın saltanatı sırasında yaşamıştır.

Yanıt Açıklaması: Türk Edebiyatı, İslâmiyet’le birlikte yenilenmiş ve gelişmiştir. İslâm, semâvî dinlerin sonuncusudur.

Yanıt Açıklaması: Emri, Figani, hayreti XVI: yüzyıl şairlerindendir.

Yanıt Açıklaması: Peygamberimiz’in hayatını anlatan eserlere Siyer denir.

Yanıt Açıklaması: Gazelin konusu; aşk, kadın, şarap ve güzelliktir. Na’at, Mevlid, Miraciye ve Hilye peygamber sevgisini anlatan türlerdir .

Yanıt Açıklaması: Türk edebiyatının ilk sözlüğü kabul edilen Divan- Lugatı’t Türk isimli sözlüğü Kaşgarlı Mahmut yazmıştır. Kaşgarlı Mahmut bu eserini Araplara Türkçeyi öğretmek için yazmıştır.

Yanıt Açıklaması: Münâcât, kelime olarak “fısıldamak, kulağa söylemek, iki kişi arasında geçen gizli konuşma” anlamları taşımaktadır. Hemen her şairin divan ve mesnevisinde ya ilk ya da ikinci şiir olarak yerini alır. Halk ve Yeni Türk edebiyatı şairleri tarafından da hece ve serbest vezinle verilen yüzlerce güzel örnekleri de vardır.

Yanıt Açıklaması: Eski şiirin en çok kullanılan ve sevilen nazım şekli, gazeldir.

Yanıt Açıklaması: Güney Anadolu bölgesinde yaşayan Varsak Türkleri’nin özel bir ezgiyle söyledikleri türkülerden gelişmiş bir şekildir. Dörtlük sayısı ve kafiye düzeni “Semâi” gibidir. Varsağılar yiğitçe, mertçe bir üslupla söylenir.

Yanıt Açıklaması: Yukarıda belirtilen ifadeye göre na’t Hz. Peygamber için yazılan medih şiirleridir.

Yanıt Açıklaması: “Îrâd-ı mesel” diye de adlandırılan bu sanat manzum yahut mensur bir ifadede söze destek sağlamak, onu daha kolay benimsetmek için herkesçe kabul edilmiş bir başka sözü, özellikle “atasözünü kullanma” olarak tanımlanabilir. Bu bakımdan iktibasa, kullanılan sözle asıl anlatımdaki mana benzerliği dolayısıyla teşbihe ve anlatımla örnek gösterilen öğelerin denkliği yönünden leff ü neşre benzer.

Yanıt Açıklaması: Zühdî edebi zümre, daha çok dinî ve tasavvufî düşünceyi telkin eden eserleri içerir. Bu zümrede, ne Melâmî-Hamzavî edebiyatındaki irfan, vahdet inancı, aşk ve cezbe; ne de Alevî-Bektaşî edebiyatının karakteri vardır.

Yanıt Açıklaması: Türk sûfîliğinin en önemli temsilcisi Hoca Ahmed Yesevî (ö. 1167)’dir. Ahmed Yesevî’nin tasavvufî anlayışıyla kurumsallaşarak bir tarikat hüviyetini kazanan Yesevîlik, her bakımdan bir Türk tarikatıdır.

Yanıt Açıklaması: Batı’yla ilişkilerini geliştiren Osmanlı Devleti Batı’nın pek çok özelliklerinden etkilendi. Etkilendiği özelliklerden biri de Batı’nın edebiyatıdır.

Yanıt Açıklaması: Anlamı“fısıldamak, kulağa söylemek, iki kişi arasında geçen gizli konuşma” olan kelime münacattır.

Yanıt Açıklaması: Plastik sanatlar, heykel ve dekoratif sanatlar, mimari ve resimdir. Fonetik sanat, mûsikî; söz sanatı ise, edebiyattır.

Yanıt Açıklaması: En tanınmış hilye örneği Hilyetü’l-envâr’dır.