Hadis Tarihi ve Usulü

Yanıt Açıklaması: Çankırı Dârulhadîsi, Selçuklular döneminde inşa edilmiştir. Dârulhadîs Medresesi, Molla Gürânî Dârulhadîsi Medresesi, Mevlânâzâde Dârulhadîsi ve Süleymaniye Dârulhadîsi Osmanlı döneminde kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Maklûb Arapça’da ters çevirilmiş, içi dışına çevirilmiş, yeri değiştirilmiş, bir şekilden başka bir şekle döndürülmüş gibi anlamlara gelir. Hadis ilminde, sened veya metnindeki kelime veya cümleler arasında yer değişikliği yapılmış olan hadîse denir.

Yanıt Açıklaması: Tespit edilebildiği kadarıyla mütevâtirin çeşitlerinden bahseden ilk âlim, D seçeneğindeki İsa b. Ebân’dır (ö. 221/835).

Yanıt Açıklaması: Eski adı Yesrib iken Hz. Peygamber’in hicretiyle birlikte yeniden imar ve inşa edilerek bir medeniyet merkezi haline dönüşen ve Medîne adını alan bu şehir, genel anlamda İslam’ın ilk merkezidir.

Yanıt Açıklaması: İslam alemine özgü olan isnad sistemi hadis tarihi içinde ortaya çıkan özel bir sorgulama sistemidir. Bu sistem içinde uydurma hadislerin ortaya çıkarılması için hadis senetleri tenkid süzgecinden geçirilir ayrıca hadis metinleri incelenir. Hadis uyduran ravilerin ortaya çıkarılması için yapılan incelemeler cerh ve ta’dil ilminin gelişmesini sağlamıştır. Bir başka önlem ise İslam alimlerinin mevzü hadisleri bir araya getirdiği eserler ortaya koymasıdır. Bu eserlerin genel adı el mevzü’at’tır. Hadis ilmi oldukça geniş ve derin bir çalışma alanı olarak her Müslümana öğretilmesi pratik bir uygulama olmayacaktır.

Yanıt Açıklaması: Adâletin beş unsuru vardır. Dördü yukarıda verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Hicrî 150’li yıllardan itibaren daha önce tedvin edilen hadisler konularına göre tasnîf edilmeye başlamıştır. Ma’mer b. Râşid’in el-Câmi’ adlı eseri bunun ilk örneği sayılır.

Yanıt Açıklaması: İcazet veren hocaya muciz denir. Müsteciz ve mücahzün leh aynı anlama gelir veicazete konu olan ve rivayetine izin verilen hadistir. Mücazün bih ise sahife veya kitap demektir.

Yanıt Açıklaması: Sened veya metninde noktalama ve harekeleme hatası yapılmış olan hadise musahhaf, harf hatası yapılmış olan hadise ise muharref denir.

Yanıt Açıklaması: Nakdü’r-rical kitabı İlel değil Rical kitabıdır.

Yanıt Açıklaması: Sahabe hadisleri bizzat Hz. Peygamber’den işiterek (müşafehe), onun davranışlarını görerek (müşahede) veya diğer sahabiler vasıtasıyla öğrenmekteydi. Onlar öğrendiklerini genellikle ezberleme (hıfz) yoluyla muhafaza ediyor ve bunu pekiştirmek amacıyla da bazen aralarında müzakere ediyorlardı.

Yanıt Açıklaması: Hz. Peygamber’e peygamberlik görevi veril-mesiyle (risâlet) birlikte oluşmaya başlayan sünnetin, dinin ana kaynağı olan Kur’an’ın açılımı ve nebevî tefsiri olarak genel bir bilgi hazinesi konumunda daima ön planda tutulmasıdır.

Yanıt Açıklaması: “el-Mevzû‘ât”, E seçeneğinde adı geçen Ebu’l-Ferec İbnü’l-Cevzî’nin (ö. 597/1201) uydurma olduğu tespit edilen 1850 haberi fıkıh konularına göre bir araya getirdiği eserdir.

Yanıt Açıklaması: Hadis ilminde, ancak işin uzmanı âlimlerin fark edebileceği ve sahihliğe zarar veren gizli bir kusuru(illeti) bulunan hadise denir.

Yanıt Açıklaması: Sahâbede olduğu gibi tâbiîn de kendi içinde büyük tâbiîler, orta yaşlı tâbiîler, genç tâbiîler diye üç alt tabakaya ayrılır.

Yanıt Açıklaması: Ma‘nevî mütevâtir,  Râvîlerin aralarında müşterek bir nokta olan çeşitli hükümleri veya bilgileri ayrı ayrı lafızlarla nakletmeleri şeklinde meydana gelen ortak manaya denir.

Yanıt Açıklaması: Soruda tanımı yapılan hadis, D seçeneğindeki Muzaʻaf hadistir. A seçeneğinde Garîb, herhangi bir yönden farklılık gösteren veya tek kalan hadis demektir. B seçeneğindeki Ferd, senedinin bir veya birkaç yerinde (tabakasında) râvî sayısı bire düşen hadis demektir. C seçeneğindeki Azîz, her nesilde (tabakada) en az iki râvî tarafından rivayet edilmiş olan hadis demektir. E seçeneğindeki Muennen, senedindeki iki veya daha çok râvî arasında bulunan hadistir.

Yanıt Açıklaması: İslâm bilginleri, bakış açılarına göre bu konuda farklı sıralamalar yapmışlarsa da, en uygun ve kapsayıcı gözüken sıralama şöyledir: Hür erkeklerden Hz. Ebû Bekr, hür hanımlardan Hz. Hatice, çocuk ve gençlerden Hz. Ali, âzadlı kölelerden Zeyd b. Hârise ve kölelerden Bilâl-i Habeşî ilk Müslüman sahâbîlerdir.

Yanıt Açıklaması: Hadis ilmi’nde, belli usullere göre hadisi alıp), bu usullere uygun rivâyet lâfızları kullanarak başkalarına nakleden kimseye ravi denir.

Yanıt Açıklaması: Soruda verilen özellikler mütevâtir hadislere aittir.