Hadis Tarihi ve Usulü

Yanıt Açıklaması: Ebû Dâvûd, Tirmizî, İbn Mâce ve Nesâî’nin Sünen’leri Kütüb-i erbaa (dört temel kaynak) olarak anılmaktaydı.

Yanıt Açıklaması: Tesbît, sabitleme, kaydetme, bağlama, sağlama alma anlamlarına gelir. Bu dönemde hadislerin sözlü ve yazılı olarak öğretilmesi, öğrenilmesi, halk arasında yayılması, böylece hafızalarda ve değişik yazı malzemeleri üzerine kaydedilip koruma altına alınması söz konusudur.

Yanıt Açıklaması: Meğâzî kitapları, Hz. Peygamber’in savaşları ile ilgili rivayetlerden oluşmaktadır. Siyer kitaplarında ise Hz. Peygamber’in hayatı ile ilgili rivayetler bir araya getirilmiştir. Surelerin faziletleri ile ilgili rivayetlere fedail kitaplarında yer verilmiştir. Dünyanın geçiciliği ile ilgili rivayetlere zihd kitaplarında yer verilmiştir. Muvatta’lar ise belli bir bölgenin hadisleri ile ilgilidir.

Yanıt Açıklaması: Bir tespite göre en çok hadis rivayet eden sahâbîler arasında, Ebû Hüreyre, Abdullah b. Ömer ve Enes b. Mâlik’den sonra, 2210 hadis rivayetiyle 4. sırayı almış olan Hz. Âişe, Hz. Peygamber’den duyduğu şeyleri tam anlayıncaya kadar araştırmaktan geri durmazdı.

Yanıt Açıklaması: Müstedrek türü eserler, önceki dönemdeki bir müellifin şartlarına uyduğu halde kitabına almadığı hadisleri toplamak suretiyle onun eksikliklerini tamamlayan kitaplardır.

Yanıt Açıklaması: Sünen,  Arapça sünnet kelimesinin çoğuludur ve sünnetler anlamına gelir. Sünen kitaplarında Ahkâm hadisleri denilen, fıkhî içerikli hadisler yer alır. Dördüncü asırda yazılan iki meşhur sünen, Dârekutnî diye tanınan Ali b. Ömer’in (ö.385/995) Sünen’i ile Beyhakî diye meşhur olan Ebû Bekir Ahmed b. Huseyn’in (ö.458/1065) büyük sünen anlamına gelen es-Sünenü’lkübrâ isimli kitabıdır.

Yanıt Açıklaması: Ebû Dâvud sünenini tanıtmak için Mekkeli âlimlere yazdığı mektubundaki (Risâle ilâ ehl-i Mekke) ifadelerine göre, kitabında fakihlerin delil olarak kullandıkları ahkâm hadislerini toplamayı amaçlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Hadisler arasındaki ihtilâfın giderilmesinde dört temel yöntem vardır. Bunlardan biri hadislerin her ikisini, birden çok ise hepsini bağdaştırarak, herhangi birini terk etmeden birlikte geçerli saymak anlamına gelen Cem‘ ve te’lîf’tir.

Yanıt Açıklaması: Müstahrec türü eserler temel hadis kaynaklarındaki hadisleri âlî isnadla elde etmek ve onları daha güçlü kılmak amacınını gerçekleştirmek için hazırlandılar.

Yanıt Açıklaması: Hadisler arasındaki ihtilâfın giderilmesinde dört temel yöntem vardır: Cem‘ ve te’lîf, Nesh, Tercih ve Tevakkuf’dur.

Yanıt Açıklaması: Oryantalist araştırmalar salt akademik kaygılardan öte, özellikle sömürge döneminde, İslâm dünyasını daha yakından tanıyarak bu bölgelerde yürütülecek faaliyetlere malzeme sağlama amacına da matuftu. Farklı görüşleri benimseyenler olmakla birlikte oryantalistlerin önemli bir kısmı, Hz. Peygamber’in hadisleri yazmayı yasaklaması sebebiyle sahâbîler tarafından pek az hadisin rivayet edildiğini ve hadis külliyatını dolduran rivayetlerin çoğunun Hz. Muhammed’le ilgisinin bulunmadığını ileri sürerler. Onlara göre hadisler, ortaya çıkan yeni meselelere çözüm getirmek için II (VII) ve III. (IX). yüzyıllarda İslâm hukukçuları tarafından uydurulmuştur. Ayrıca hadislerin farklı görüşlere mensup kimseler tarafından ortaya atılması yüzünden birbiriyle çeliştiğini, esasen bir kısmının Tevrat’tan, İncil’den ve eski hurafelerden derlendiğini iddia ederler.Bununla birlikte modern oryantalizmin başlangıcı Fransız İnkılabı’ndan (1789) sonra olmuştur. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: XVIII. asırda Osmanlı Anadolusunun en önde gelen hadisçisi, Amasya’da doğan Yusuf Efendizâde’dir (ö. 1167/1754).

Yanıt Açıklaması: Ebû Dâvûd Şerhleri, Tirmizî Şerhleri, Buhârî Şerhleri ve Muvatta Şerhleri müellifler tarafından yazılmış şerh türlerinden olmakla birlikte altı kitabı içeren el-Kütübü’s-sittenin şerhleri yoktur.

Yanıt Açıklaması: Türkçe yazılan ilk Hadis Tarihi kitabı, İstanbul’da 1924 de yayınlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Tespit Dönemi hadislerin sözlü ve yazılı olarak öğretilmesi, öğrenilmesi, halk arasında yayılması, böylece hafızalarda ve değişik yazı malzemeleri üzerine kaydedilip koruma altına alınması söz konusudur.

Yanıt Açıklaması: Türkçe yazılan ilk Hadis Tarihi kitabı, İstanbul’da 1924 de yayınlanmıştır. Hadis Tarihi isimli bu ilk kitap, o günlerde adı Dârülfünun olan İstanbul Üniversitesi’nin İlahiyat Şubesi hocalarından, İzmirli İsmail Hakkı tarafından ders kitabı olarak okutmak üzere yazılmış ve Talebe Cemiyeti tarafından yayınlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Meğâzî: Bu isim Arapça savaş anlamına gelen (ğ-z-v) kökünden türemiş bir kelimedir. İslam tarihinin erken dönemlerinde oluşmuş bir ilim dalıdır. Peygamberimizin savaşlarını konu edinir.

Yanıt Açıklaması: 1- Kavlî Sünnet ( القولية السنة)Hz. Peygamber’in sözleridir. 2- Fiilî Sünnet (الفعلية السنة) Hz. Peygamber’in filleri ve davranışlarıdır. 3- Takrîrî Sünnet (التقريرية السنة) Hz. Peygamber’in huzurunda veya bilgisi dâhilinde olmak şartıyla, sahâbe tarafından söylenen sözleri ve yapılan davranışları onaylaması veya karşı çıkmamasıdır. Bu üçüncü şıkkın sünnet olmasının gerekçesi, Hz. Peygamber’in Allah tarafından kendisine verilen ileriki satırlarda ele alacağımız görevleri gereği, dînî açıdan uygun olmayan ya da Allah’ın yasakladığı söz ve eylemleri onaylamayacağı veya böyle durumlar karşısında sessiz kalmayacağıdır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Zühd kitaplarında dünyanın geçiciliğini vurgulayan, dünya hırsının zararlarını anlatan, ibadet, güzel ahlâk ve nefis terbiyesini teşvik eden hadisleri ve seleften gelen rivayetleri bir araya getirmek amaçlanmıştır. Daha sonraları tasavvuf adını alan dînî hareketin dayanakları olan hadisler ve rivayetler ilk defa bu kitaplarda derlenmişlerdir. Ebû Musa b. İbrahîm (ö.121/738), Zâide b. Kudâme (ö.161/777) Abdullah b. el-Mübârek (ö.181/797), Vekî’ b. el-Cerrâh (ö.197/812), Ahmed b. Hanbel (ö.241/855), Hennâd b. Serî et-Temîmî (ö.243/857), Ebû Zür‘a er-Râzî (ö.264/877), Ebû Hâtim er-Râzî (ö.277/890) Kitabü’z-zühd başlıklı eser yazan tanınmış âlimlerdendir.

Yanıt Açıklaması: Hadislerin kitaplar haline getirildiği döneme tedvin dönemi denir.