Hadis Tarihi ve Usulü

Yanıt Açıklaması: En az râvi zinciriyle (âlî isnad) hadis elde etme anlayışı temel hadis kaynaklarının telifinden sonra da devam etmekteydi. Ayrıca ilk dönemde telif edilen eserlerde bulunan hadisleri farklı isnadlarla üçlendirmek de önemli bir hizmet olarak görülmekteydi. Müstahrec türü eserler temel hadis kaynaklarındaki hadisleri âlî isnadla elde etmek ve onları daha güçlü kılmak amacınını gerçekleştirmek için hazırlandılar.

Yanıt Açıklaması: Dört seçenek te o dönemim hadis faaliyetlerindendir.

Yanıt Açıklaması: Cevap A

Yanıt Açıklaması: Ricâl ilmi, hadis râvîleri hakkında, hadis rivayetine ehil olup olmadıklarını belirlemeye yönelik gerekli her türlü bilgiyi derlemek, korumak ve değerlendirmek amacıyla ortaya çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: Herhangi bir hadis kitabının bir başka hadis eseri veya eserleriyle karşılaştırılıp birincisinin ikincisinden fazla olarak ihtiva ettiği hadisleri bir araya getiren eserlere zevâid kitapları denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı eğitim sisteminde de Darulhadis denilen hadis medresesi kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Fıkıhta müstahab ve mendub anlamına gelen, yapmakta zorunlu olmadığımız ama teşvik edilen, sevap kazandıran gönüllü güzel davranışlar “sünnet” olarak adlandırılır. “İsnad” dendiğinde, hadislerin başındaki râvî silsilesini gösteren isimlerden oluşan râvîler zinciri anlaşılır. Hadis ilminde, başında senedi yani isnad zinciri zikredilmeyen hadislere “Muallâk Hadis” denir. Hz. Peygamberi Müslüman olarak görüp o imanla ölenlere “sahâbi” denir. “Mütûn” isnad zincirinin peşinden gelen Hz. Peygamber’in sözleri ve davranışlarını ifade eden metin kısımlarıdır.

Yanıt Açıklaması: Müstahrec türü eserlerin hadisler açısından sağladığı önemli faydalar bulunmaktadır. Bunlar şu şekilde özetlenebilir: Her hangi bir hadis kitabındaki hadislerin Müstahrec müellifi tarafından farklı isnadları tespit edildiğinden dolayı asıl kitap ve içindeki hadisler kuvvet kazanır ve rivâyete olan güven artar. Müstahrec müellifi tarafından hadisler farklı lafızlarla da rivâyet edileceği için asıl müellifin rivâyetindeki eksiklikler ve hatalar ortaya çıkar. Müstahrec müellifinin farklı rivâyetiyle esas alınan eserdeki hadisin metin veya senedine yapılan ilaveler (müdrec veya güvenilir râvinin ilave ettiği kısımlar) tespit edilir. Esas alınan eserde kusurlu (illetli) rivâyet edilen herhangi bir hadis, müstahrec müellifinin farklı rivâyetiyle bu illetten kurtarılmış olur.

Yanıt Açıklaması: Sünnet kavramının, Hz. Peygamber’e Allah tarafından verilen görevler doğrultusunda değerlendirilmesi gerekir. Kur’an’ın bildirdiğine göre Hz. Peygamber’in temel görevleri şunlardır: 1. Tebliğ 2. Beyan 3. Tezkiye Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: İbn Hacer el-Askalânî’nin (ö. 852/1449) el-Metâlibü’l-‘âliye bi-vâid’ilmesânîdi’s semâniye isimli eseri de günümüze ulaşan önemli zevâidlerdendir.

Yanıt Açıklaması: Hz. Peygamber hayattayken Medine sözleşmesi yazılmıştır.

Yanıt Açıklaması: II. Bayezid döneminde 1485 yılında Amasya’da yaptırılan Abdullah Paşa Dârulhadîsi ile Kânûnî devrinde 1557’de yapılan Süleymaniye Dârulhadîsi önemli kurumlardır. Özellikle Edirne ve Süleymaniye Dârulhadîsleri Osmanlı üst düzey yöneticilerinin hem yetiştirildiği hem de yönetim hiyerarşisinde görev üstlendikleri yerlerdir. Bu asırda Seydî Çelebi’nin ( ö. 932/1525) kaleme aldığı Mustahrec mine’l-Buhârî adlı hadis kitabı siyaset konuludur. Molla Lütfi de (ö. 901/1495) Ta‘lîka ale’l-Câm‘i’ssahîh adlı bir hadis kitabı telif etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Ebû Bekir İbnü’l-Arabî’nin “Ârizatü’l-ahvezî” si Tirmizî’nin “el-Câmiu’s-sahih” i hakkında yapılan şerhler arasında en tanınanıdır. Azimâbâdî’nin “Avnü’l-ma’bûd” u ve Sehârenfûrî’nin “Bezlü’l-mechûd fî halli Ebî Dâvûd” u Ebû Dâvûd’un “es-Sünen” i hakkındaki en önemli şerhlerdendir. Mâzerî’nin “el-Mu’lim bi fevâidi Müslim” i Müslim’in el-Câmiu’s-sahîh’iyle ilgili ilk şerhtir.  Kastallânî’nin “İrşâdü’ s-sârî” sinde ise isimli şerhinde başlangıçta İbn Hacer’in “Hedyü’s-sârî” isimli mukaddimesi özetlenmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ahkâm hadisleri dendiğinde ibadetler, muâmelât ve ukûbât konularındaki hadisler kastedilir. İman da ahkâm konularına dahil edilmektedir. Ahlâk konuları ise fedâil ve edeb başlıkları altında ele alınır.

Yanıt Açıklaması: Peygamberler ma’sûm’dur. Yani görevleri ile ilgili hata yapmaktan, Allah tarafından korunmuşlardır. Peygamberlerin bu özelliğine İsmet denir.

Yanıt Açıklaması: Hakîmu’l-Ümme Eşref et-Tehânevî bu sözleri âlim Muhammed Enver Şah Keşmiri için söylemiştir.

Yanıt Açıklaması: 1795’de Paris’te Sylvestre de Sacy tarafından kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: E şıkkında hadis yazımına izin verildiğine dair bir haber yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Tespit edilebildiği kadarıyla ilk zevâid kitapları İbnü’l- Mülakkın tarafından telif edilmiştir. Heysemî, Ahmed b. Hanbel, Ebû Ya’lâ el-Mevsılî ve Bezzâr’ın Müsned’leri ile Taberânî’nin üç “Mu’cem”inin “Kütüb-i sitte”de bulunmayan hadislerini bir araya getirmiştir. Bûsîrî, İbn Mâce’nin “es-Sünen”inde bulunduğu halde “Kütüb-i hamse”de yer almayan hadisleri “Misbâhu’z-zücâce fî zevâidi İbn Mâce” isimli eserinde bir araya getirmiştir. İbn Hacer, Ebû Dâvûd et-Tayâlisî, Müsedded, Humeydî, İbn Ebî Ömer, İshak b. Râhûye, Ahmed b. Meni’, İbn Ebî S¸eybe, Abd b. Humeyd, Hâris b. Ebî Üsâme ve Ebû Ya’lâ el-Mevsılî’nin Müsned’lerinde bulunduğu halde “Kütüb-i sitte” ile Ahmed b. Hanbel’in Müsned’inde yer almayan 4702 hadisi bir araya getirmiştir. Mizzî’nin “Tuhfetü’l-eşrâf bi ma’rifeti’l-etrâf” isimli eseri “Kütüb-i sitte” ile Ebû Dâvûd’un “el-Merâsîli”ni, Tirmizî’nin “S¸emâilü’n-nebî” adlı eserini, Nesâî’nin “‘Amelü’l-yevm ve’l-leyle”sini ihtiva etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Gümüşhânevî, Râmûzü ’l-ehâdîs’i daha sonra Levâmi‘u ’l-ukûl ismiyle kısa olarak şerh etmiş ve bu eser beş cilt halinde basılmıştır. Bunların yanı sıra onun Garâibü’l-ehâdîs adıyla 800 kadar hadisi içeren başka bir eseri daha vardır. Bunu da yine kendisi Letâifü ’l-hikem ismiyle şerhetmiştir. Te’nîbü’l-Hatîb ise yine önemli bir Osmanlı hadis alimi olan Muhammed Zâhid el-Kevserî’ye ait bir eserdir.