Hadis Tarihi ve Usulü

Yanıt Açıklaması: Makbûl hadîsler sahîh ve hasen hadislerdir. Merdûd hadîsler zayıf hadislerdir ve Müdelles, Şâzz- Mahfûz hadisler bu gruptadır. Rabbânî hadîs, Kudsî hadîs yerinede kullanılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Hadisçiler senedin kopuk olmasını, diğerine göre ağır cerh sebebi saymamışlardır. Hâlbuki râvînin yalancılığı (kezzâb), yalan söylemekle itham edilmesi (müttehem bi’l-kizb), çok hata yapması (fuhş-i galat), fıskı ve hadisin şâz olması aşırı cerh sebebi kabul edilmiş ve bu tür hadislerin zayıflığı şiddetli zayıflık olarak nitelendirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Hilâfet merkezinin Kûfe’ye nakledilmesiyle bölgenin ikinci ana merkezi haline gelen Basra, aynı zamanda önemli bir ilim şehri olarak ün yapmıştır. Müksirûn (binden fazla hadis rivâyet etmiş yedi sahâbî) arasında üçüncü sırada yer alan Enes b. Mâlik buraya yerleşmiş ve yüz üç yıllık bereketli ömrünün büyük bir kısmını burada geçirip vefat etmiştir. Bu durum, hadis öğrenimi ve öğretimi açısından Basra’ya bir ayrıcalık kazandırır.

Yanıt Açıklaması: Önem tabakasına göre bakıldığında Sahâbe ilk sırada yer almaktadır ve kelime anlamı Hz. Peygamber’i, ona iman etmiş olarak gören veya onunla karşılaşan ve müslüman olarak ölen kimse demektir. Hadis ilminde, mümin olarak bir veya daha fazla sahâbi ile karşılaşan ve müslüman olarak ölen kimseye tâbiî denir. Muhadramûn Câhiliyye ve İslâm devirlerine yetişip Hz. Peygamber zamanında müslüman olduğu halde onu görememiş kimselere denir. Etbâ’ tabakası mümin olarak tâbiînden bir veya birkaç kişiyle karşılaşan ve müslüman olarak ölen kimse demektir. Fukahâ-i seb’a ise tâbiî tabakasında ilim ve dindarlık yönüyle öne çıkmış Medîneli yedi kişidir.

Yanıt Açıklaması: Râvî tabakaları denildiğinde daha çok rivâyet asırları olarak bilinen ilk üç asırdaki râvîler anlaşılır. Hadis tarihinde ilk dönem veya mütekaddimûn dönemi denilen bu asırlarda yaşamış beş râvî tabakası vardır. Her biri kendi dönemi açısından hadis rivâyetinde büyük bir öneme sahip olan bu tabakalar arasında ilk üç tabaka daha önemli, birinci tabaka çok daha önemlidir. Hz. Peygamber tarafından görülmüş olma şerefine ulaşmaları bakımından sahâbe, fakat rivâyetleri sahâbîlere dayanması yönünden büyük tâbiîn tabakasından sayılırlar.

Yanıt Açıklaması: Sahâbe içinde müksirûn diye bilinen yedi sahâbî, rivâyet sayılarına göre şöyle sıralanır: Ebû Hureyre: 5374 hadis Abdullah b. Ömer: 2630 hadis Enes b. Mâlik: 2286 hadis Hz. Âişe: 2210 hadis Abdullah b. Abbâs: 1660 hadis Câbir b. Abdullah: 1540 hadis Ebû Saîd el-Hudrî: 1170 hadis

Yanıt Açıklaması: “Rivâyet Lafızları” bölümünde belirtildiği üzere Haddesenâ-ahberenâ en çok kullanılan rivayet lafızlarıdır.

Yanıt Açıklaması: Eski adı Yesrib iken Hz. Peygamber’in hicretiyle birlikte yeniden imar ve inşa edilerek bir medeniyet merkezi haline dönüşen ve Medîne adını alan bu şehir, genel anlamda İslam’ın ilk merkezidir. Hicretten hemen sonra Hz. Peygamber’in burada inşa ettiği Mescid-i Nebevî (Peygamber Mescidi), bir ibadethane olmanın ötesinde İslâm’da ilk eğitim-öğretim müessesesi olarak tarihe geçmiştir.

Yanıt Açıklaması: Arapça’da ek, ilave, tamamlama, düzeltme gibi anlamlara gelir. Müstedrek türü eserler, önceki dönemdeki bir müellifin şartlarına uyduğu halde kitabına almadığı hadisleri toplamak suretiyle onun eksikliklerini tamamlayan kitaplardır. Doğru cevap D'dır

Yanıt Açıklaması: Suyûtî, bir hadisin mütevâtir kabul edilebilmesi için her nesilde râvî sayısının en az on olması gerektiği görüşündedir

Yanıt Açıklaması: Çözüm: El-Mevzû‘ât, Ebu’l-Ferec İbnü’l-Cevzî’nin (ö. 597/1201) uydurma olduğu tespit edilen 1850 haberi fıkıh konularına göre bir araya getirdiği eseridir.

Yanıt Açıklaması: Bir rivayet lafızı hadisi aktarırken “işittim” anlamındaki semi’tü kelimesini kullanıyorsa, o hadisi Semâ’ yöntemi ile elde etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Âhâd Haber bölümü incelendiğinde Haber-i vâhidle amel edilmemesi gerektiğini savunan mezhebin Mutezile olduğu görülebilir.

Yanıt Açıklaması: Soruda verilen özellikler mütevâtir hadislere aittir.

Yanıt Açıklaması: “Hadis Okuma Usulleri” konusu dikkatle incelendiğinde Açıklama ve araştırma yönteminin en uygun yöntem olduğu görülebilir.

Yanıt Açıklaması: Zayıf olduğu hakkında hadis âlimleri arasında ittifak bulunmayan, bazılarına gore zayıf, bazılarına göre de zayıf olmayan hadislere Muza‘af adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Sahihliği sabit olmuş bir haberle amel edilip edilmemesi, o haberin yakîn ilim kategorisine dâhil edilerek derece bakımından Kur’ân ve mütavâtir haber ayarında sayılıp sayılmayacağıyla ilgilidir. Mütevâtir hadis şartı değildir.

Yanıt Açıklaması: Semâ’ ve  Kırâat,  İcâzet, Münâvele ve Mükâtebe  hadis öğrenme ve öğretim yöntemidir. Hadisleri yazdıran hocanın (mümlî) söylediklerini yazan öğrenciye  müstemlî denir.

Yanıt Açıklaması: Zayıf bir hadisin birden çok senedle rivayet edilerek zayıflıktan çıkması için iki şart ileri sürülmüştür: Hadisteki zayıflık aşırı cerh sebeplerine dayanmamalı yani hadisin zayıflığı şiddetli olmamalıdır yada takviye eden diğer senedler (tarîk) kuvvet bakımından takviye edilen senedle ya aynı seviyede veya daha üstün Olmalıdır.

Yanıt Açıklaması: İslam’ın ilk zamanlarında belli bir gizlilik içerisinde yürütülen Müslümanları eğitme faaliyetinde önemli bir buluşma noktası idi.